Anemia w czasie ciąży

Anemia jest stanem, w którym organizm nie ma wystarczającej ilości czerwonych krwinek we krwi. Krwinki te zawierają hemoglobinę, która rozprowadza tlen z płuc po całym ciele. Jeśli poziom hemoglobiny jest dosyć niski, tkanki organizmu nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu.

Podczas ciąży liczba czerwonych krwinek rośnie, tak samo jak ilość osocza, w którym się znajdują.To oznacza, że krew jest rozcieńczona, a poziom hemoglobiny obniża się.

Biorąc pod uwagę najczęściej używany parametr, czyli stężenie hemoglobiny, niedokrwistość (czyli anemię) rozpoznaje się przy wartości tego stężenia poniżej 12,0 g/dl u kobiet.

1. Przyczyny anemii w ciąży

Zobacz film: "Krwawienie w ciąży - przyczyny i postępowanie"

Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży wzrasta (zdrowa kobieta potrzebuje 14 mg żelaza na dobę, ciężarna – 26 mg), dlatego też, może pojawić się anemia. Zbyt mała ilość tego pierwiastka w organizmie może wynikać z różnych przyczyn: organizm słabo przyswaja żelazo, zbyt dużo go wydala lub prowadzona dieta zawiera go za mało. Żelazo jest niezbędne w organizmie ludzkim, aby szpik kostny mógł wytwarzać czerwone krwinki krwi, a odpowiednie ilości tlenu rozprowadzane do tkanek.

Szacuje się, że anemia w czasie ciąży dotyczy ok. 40% ciężarnych. Jednakże ryzyko jej wystąpienia wzrasta u kobiet, które:

• prowadzą dietę wegetariańską lub wegańską,
• są w ciąży mnogiej,
• zachodzą w ciążę w krótkich odstępach czasu pomiędzy kolejnymi porodami.

  2. Objawy anemii w ciąży

Kobieta w ciąży może doświadczyć takich objawów anemii jak:

• bladość skóry i błon śluzowych,
• osłabienie, zmęczenie po wysiłku,
• bóle głowy, szmer kurczowy nad sercem,
• łamliwość włosów i paznokci,
• zmiany na błonie śluzowej języka i gardła,„zajadki” w kącikach ust,
• suchość skóry.

  3. Morfologia krwi w ciąży

Wykonanie morfologii krwi pozwala rozpoznać anemię. Jeśli obniżona jest tylko ilość czerwonych płytek krwi, bez żadnych oznak niedoborów żelaza, preparaty witaminowe powinny wystarczyć. Jednakże jeśli średnia hemoglobina komórkowa (MCH) i średnia koncentracja hemoglobiny (MCHC) ma niskie wartości, lekarz przepisuje preparaty żelaza w tabletkach.

Nie należy martwić się jeśli przy słabszych wynikach samej hemoglobiny kobieta nie otrzymuje tabletek z żelazem. Jeśli nie są one naprawdę potrzebne dla organizmu, mogą wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Tabletki z żelazem mogą powodować zaparcia, bóle brzucha, barwić na ciemno stolce. Jest to jednak naturalna reakcja organizmu.

4. Leczenie anemii w ciąży

Jeśli anemia w czasie ciąży jest przewlekła lub stan kobiety nie poprawia się po przyjmowanych przez kilka tygodni preparatach z żelazem, wykonuje się badania krwi, które pozwolą ustalić przyczynę problemu i wskazać właściwe leczenie.

5. Dieta przy anemii w ciąży

Aby nie dopuścić do nasilenia się anemii w ciąży, należy:

• jeść produkty bogate w żelazo – zarówno produkty roślinne, jak i pochodzenia zwierzęcego, przy czym jest ono lepiej wchłaniane z mięsa (np. z cielęciny wchłania się aż 22 proc. żelaza, a ze szpinaku – zaledwie 1 proc.). Chude czerwone mięso, zielone warzywa liściaste, suszone morele, płatki śniadaniowe, chleb razowy, jajka, sardynki są dobrym źródłem żelaza, niezbędnego w diecie podczas ciąży. Szpinak nie zawiera wcale tak dużo żelaza jak się wierzy – w 100 g szpinaku jest go zaledwie 2,4–3,9 mg, podczas gdy taka sama ilość białej fasoli zawiera 6,9 mg żelaza. Jednak szpinak ma inną zaletę: 100 g świeżych liści ma ok. 140 mcg kwasu foliowego, niezbędnego m.in. do produkcji czerwonych krwinek w szpiku.
• dostarczać organizmowi odpowiednią ilość witaminy C – pozwala ona na lepsze przyswajanie żelaza przez organizm. Kolorowe owoce i warzywa są dobrym jej źródłem.
• dostarczać organizmowi odpowiednią ilość witaminy B12 – można ją znaleźć w mięsnie, rybach, jajkach, produktach mlecznych i płatkach śniadaniowych.
• zwiększyć ilość przyjmowanego kwasu foliowego – zaleca się, aby wszystkie kobiety uzupełniały swoją dietę 400 mikrogramów kwasu foliowego dziennie do 12. tygodnia ciąży, gdyż może to znacznie zmniejszyć ryzyko wad cewy nerwowej, takich jak rozszczep kręgosłupa. Jednak ważne jest też, aby dostarczać odpowiednią ilość kwasu foliowego po pierwszym trymestrze, ponieważ jest on również ważny dla ogólnego stanu zdrowia. Żywność naturalnie bogata w kwas foliowy to ciecierzyca, brązowy ryż, groszek, szparagi, brokuły, płatki śniadaniowe i pieczywo.
• unikać kawy i herbaty podczas posiłków – kawa i herbata mogą mieć wpływ na ilość żelaza w organizmie, dlatego najlepiej zmniejszyć ich ilości i unikać ich spożywania podczas posiłków.
• przyjmować suplementy diety – kobieta powinna uzyskać wszystkie potrzebne organizmowi witaminy i minerały z właściwej diety w ciąży, ale na wszelki wypadek można przyjmować preparaty specjalnie przeznaczone dla przyszłych matek. Lekarz na pewno doradzi, jaki preparat będzie najlepszy dla kobiety.