Nadczynność tarczycy w ciąży
Nadczynność tarczycy w ciąży dotyka wielu kobiet. Może być wywołana wysokim poziomem hormonu o nazwie gonadotropina kosmówkowa (tego, którego wykrywają wszystkie testy ciążowe), który pobudza tarczycę do produkcji hormonów. Może także mieć inne podłoże, niezwiązane z ciążą. Leczenie nadczynności tarczycy jest konieczne, jeśli poziom hormonów tarczycowych jest bardzo wysoki.
1. Nadczynność tarczycy wywołana ciążą
Lekka nadczynność tarczycy w ciąży może wiązać się ze stanem fizjologicznym kobiety. Hormon produkowany przez łożysko po zagnieżdżeniu się płodu w jamie macicy, gonadotropina kosmówkowa (hCG), ma podobne działanie jak hormon TSH, szczególnie przy wysokich stężeniach. A TSH, czyli tyreotropina lub hormon tyreotropowy, to hormon pobudzający tarczycę do produkcji hormonów tarczycowych i zwiększający jej objętość. W większości przypadków taka nadczynność tarczycy w czasie ciąży powoduje objawy przypominające ciążowe, a ich nasilenie nie jest zbyt duże. Nie wymaga ona leczenia. W przypadku, jeśli poziom hCG jest wyjątkowo wysoki (np. w ciąży wielopłodowej), może dojść do pojawienia się silnych objawów, takich jak:
- tachykardia,
- nadpotliwość,
- pobudzenie,
- szmer skurczowy nad sercem,
- duszności.
2. Inne przyczyny nadczynności tarczycy
Niezależnie od tego, czy kobieta jest ciąży, może ona cierpieć na nadczynność tarczycy wywołaną innymi problemami. Są to:
- choroba Gravesa-Basedowa,
- wole toksyczne guzkowe,
- zapalenie tarczycy,
- gruczolak tarczycy,
- niepowściągliwe wymioty ciężarnych,
- zaśniad groniasty.
3. Skutki nadczynności tarczycy w czasie ciąży
Możliwymi skutkami niekontrolowanej nadczynności tarczycy w czasie ciąży (niezależnie od jej przyczyny) są:
- przedwczesne odklejenie się łożyska,
- stan przedrzucawkowy,
- zastoinowa niewydolność serca,
- poród przedwczesny,
- poronienie.
U dziecka może natomiast dojść do powikłań takich jak:
- nadczynność tarczycy,
- wcześniactwo,
- niska waga urodzeniowa,
- hipotrofia.
4. Leczenie nadczynności tarczycy w ciąży
Leczenie różni się w zależności od przyczyny pojawienia się nadczynności tarczycy, a także od tego, w którym momencie się pojawiła i została wykryta. Pierwszym badaniem po podejrzeniu nadczynności tarczycy jest oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko receptorowi TSH. Można także wykonać badanie USG tarczycy, aby stwierdzić, czy nadczynność wynika z choroby dotykającej tego gruczołu.
Nadczynność zazwyczaj leczy się lekami przeciwtarczycowymi w bardzo niewielkich dawkach. Są one dobierane tak, aby w jak najmniejszym stopniu wpływały na dziecko zarówno w ciąży, jak i w czasie karmienia piersią. Substancje te przechodzą przez łożysko i mogą wywołać działania niepożądane u płodu. Brak leczenia nadczynności może wywołać jednak dużo poważniejsze następstwa. W przypadku nieskuteczności leków niekiedy wybiera się rozwiązanie chirurgiczne i operację tarczycy. Taka operacja może być wykonana w drugim trymestrze ciąży. W leczeniu nadczynności tarczycy w ciąży nie stosuje się radiojodu ze względu na jego toksyczność.
Nadczynność tarczycy powinna być monitorowana także po porodzie. Jeśli chodzi o poród, nie ma co do niego specjalnych zaleceń przy prawidłowej kontroli czynności tarczycy.