Pneumokoki, toksoplazmoza, borelioza - co musisz wiedzieć o tych chorobach?
Pneumokoki, toksoplazmoza, borelioza – mimo coraz częstszych kampanii społecznych dotyczących dziecięcych chorób – dla wielu młodych matek są to wciąż nazwy zupełnie abstrakcyjne.
Za naszą niewiedzę płacą później cierpieniem dzieci. Spróbujmy więc przybliżyć najważniejsze i najbardziej niebezpieczne choroby, o których istnieniu każda kobieta, zarówno planująca dzieci, jak i będąca już szczęśliwą matką – powinna wiedzieć.
1. Toksoplazmoza
Może być bardzo groźna - zwłaszcza w ciąży. U dorosłych przebiega zazwyczaj bezobjawowo, dlatego tak ważna jest opieka ginekologiczna przed i w ciąży oraz wykonywanie zalecanych przez ginekologów badań.
Osłabienie organizmu, niewielka gorączka, objawy grypopodobne czy wysypka może przecież przydarzyć się każdej ciężarnej i często jest zupełnie niewinną dolegliwością. Aby mieć pewność, że nienarodzonemu maleństwu nic nie zagraża należy udać się do lekarza i w razie potrzeby – wykonać test na obecność przeciwciał.
Dotyczy to zwłaszcza miłośniczek kotów oraz pań, których ulubioną formą spędzania wolnego czasu jest pielęgnacja ogródka. Toksoplazmoza to jedna z "chorób brudnych rąk", większość zakażeń wynika bowiem z nieprzestrzegania zasad higieny.
W pierwszym trymestrze choroba ta może wywołać poronienie. Jeśli zarazisz się po 12. tygodniu, twoje dziecko może przyjść na świat zbyt wcześnie, z niedowagą, uszkodzeniem wzroku lub trwałymi zaburzeniami neurologicznymi.
Aby zyskać pewność, że ciąża jest bezpieczna należy wykonać badania serologiczne oznaczające przeciwciała IgM i IgG we krwi. Jeśli wynik obu jest negatywny – oznacza to, że przyszła mama nie zetknęła się wcześniej z tym pasożytem i w związku z tym nie posiada odporności na ten patogen. Badanie należy powtórzyć po upływie 3 miesięcy.
2. Opryszczka
O opryszczce wiemy zdecydowanie zbyt mało i kojarzy nam się przeważnie z małą ranką w okolicach ust. Tymczasem zakażenie opryszczką może prowadzić do dramatycznych w skutkach powikłań.
– Zakażenie noworodka wirusem opryszczki (HSV) w trakcie porodu może doprowadzić do poważnych zaburzeń centralnego układu nerwowego, a w konsekwencji nawet do śmierci. Zakażenie to wywołuje wirus opryszczki narządów płciowych (HSV2) - wyjaśnia Katarzyna Schmidt, biotechnolog, diagnosta z Centrum Badań DNA.
– Ryzyko infekcji noworodka przez wirusa opryszczki wargowej (HSV1), który odpowiedzialny jest właśnie za tzw. "zimno" na ustach nie występuje, o ile nie zostanie on przeniesiony w okolicę narządów płciowych. Należy jednak pamiętać, iż u kobiety ciężarnej występuje zwiększone ryzyko infekcji opryszczką wargową. W przypadku pojawienia się należałoby skonsultować się z lekarzem w celu dostosowania odpowiedniego leczenia - radzi.
3. Chlamydia
Coraz częściej zakażenia chlamydiami są rozpoznawane podczas poszukiwania przyczyny niemożności zajścia w ciążę lub jej donoszenia. Jak przeciwdziałać zakażeniu?
Chlamydia trachomatis jest bakterią, którą najczęściej można się zarazić poprzez kontakty seksualne. Jest przyczyną stanów zapalnych szyjki macicy lub cewki moczowej. Nieleczona może także doprowadzić do niepłodności oraz poronień lub wad rozwojowych płodu u kobiet ciężarnych. Może także zostać przeniesiona na dziecko w trakcie porodu i doprowadzić m.in. do ostrego ropnego zapalenia spojówek, czy zapalenia płuc.
– Zakażenie chlamydią trachomatis może mieć charakter bezobjawowy przez co wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że może być jej nosicielem. Dlatego też każda kobieta planująca ciążę lub będąca w jej trakcie powinna wykonać test na obecność tej bakterii w organizmie, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia płodu, a w przypadku jej wykrycia rozpocząć natychmiastowe leczenie – radzi Katarzyna Schmidt.
4. Cytomegalia
Choroba ta bardzo często przebiega bezobjawowo. Jest jednocześnie jednym z najczęstszych czynników infekcji wewnątrzmacicznych wszystkich noworodków. Zakażenie płodu następuje poprzez przeniknięcie wirusa:
- Przez łożysko (zakażenie wrodzone) u matek, które uległy zakażeniu przed porodem,
- Po przetoczeniu noworodkowi krwi zakażonej wirusem CMV,
- Przez kontakt z kanałem rodnym zakażonej matki w czasie porodu (zakażenie okołoporodowe),
- Po urodzeniu, wraz z mlekiem matki.
Najbardziej niebezpieczna dla maluszka jest cytomegalia, która rozwija się do 20. tyg. ciąży – może ona spowodować małogłowie oraz zwapnienie śródczaszkowe. W drugiej połowie ciąży infekcja prowadzi do zapalenia wątroby lub płuc czy niedosłuchu.
Wynikiem cytomegalii może być również opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznego, żółtaczka, powiększenie śledziony i wątroby. Ok. 25 proc. zakażonych noworodków umiera, a reszta może cierpieć na zaburzenia rozwoju umysłowego i fizycznego. Objawy mogą pojawić się również dopiero w okresie szkolnym.
Dlatego też każda mama, której zależy na zdrowiu dziecka, powinna na etapie planowania ciąży, lub podczas jej przebiegu wykonać badanie krwi sprawdzające występowanie przeciwciał. W przypadku wystąpienia wirusa CMV lekarz podaje immunoglobuliny zabezpieczające przed infekcją nienarodzone dziecko.
5. Pneumokoki
Ponieważ te mikroskopijne bakterie przenoszą się drogą kropelkową – wystarczy kichnięcie lub kaszlnięcie osoby nimi zarażonej,by zaatakowały drogi oddechowe kolejnej osoby. Mogą wywołać zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet sepsę.
Na ryzyko zakażenia pneumokokami powinny być uwrażliwione zwłaszcza mamy maluszków, które zdecydowały się na pozostawienie swoich pociech w żłobku lub przedszkolu. Spędzanie 4 godzin w większym skupisku rówieśników zwiększa ryzyko zostania nosicielem bakterii aż do 62 proc. Dlatego tak ważne są szczepienia ochronne, by zabezpieczyć dziecko przed zakażeniem.