Relaksyna. Jaka rolę odgrywa w czasie ciąży?
Relaksyna to obok estrogenu i progesteronu jeden z trzech najważniejszych hormonów ciążowych. Produkowana jest we wczesnej ciąży przez ciałko żółte, później również przez jajniki i łożysko. Jaką rolę pełni?
1. Relaksyna (hormon). Co to jest?
Relaksyna jest to hormon peptydowy wytwarzany przez komórki paraluteinowe ciałka żółtego oraz błonę śluzową macicy określaną jako doczesną. Złożona jest z 53 aminokwasów. Jej cząsteczka ma budowę zbliżoną do cząsteczek insuliny, oksytocyny i wazopresyny.
Relaksyna w ciąży produkowana jest aż do rozwiązania. Jej największe stężenie notuje się w 1 i 3 trymestrze. Pomaga utrzymać ciążę poprzez hamowanie skurczów macicy, a w czasie porodu działa rozluźniająco na jej więzadła i mięśnie. Innymi słowy: zadaniem relaksyny jest rozluźnić okolicę spojenia łonowego, aby dziecko mogło się urodzić.
2. Relaksyna – funkcje
Relaksyna, choć kojarzy się z ciążą, w małych ilościach wydzielana jest w całym organizmie, np. relaksyna-3, odkryta w 2002 r., magazynowana jest w mózgu.
Hormon ten znajduje się też w męskim nasieniu. Pomaga w utrzymaniu ruchliwości plemników i wspomaga penetrację komórki jajowej przez plemnik.
Ma też wpływ na regenerację tkanek i wzmaga uczucie pragnienia. Bierze udział w tworzeniu nowych naczyń krwionośnych i wspiera proces zapamiętywania.
3. Relaksyna – nadmiar
W ciąży poziom relaksyny wzrasta. Wszystko po to, by organizm kobiety odpowiednio przygotował się do porodu. Hormon ten sprawia, że rozluźniają się ścięgna i więzadła, co umożliwia macicy stopniowo się rozrastać. Ale jest i druga strona medalu. Pod wpływem działania relaksyny dochodzi do zwiększenia ruchomości m.in. w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych.
Kobieta może też zauważyć zmianę sylwetki, płaskostopie i przeprosty w stawach kolanowych. Zdarza się też, że dokucza jej zwiększona ruchomość zębów, bo relaksyna może też wpływać na rozluźnienie więzadeł ozębnej. Na szczęście po porodzie problem ten najczęściej znika.
Jeśli jednak poziom relaksyny w ciąży jest za wysoki, pojawić się mogą dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowej pleców i miednicy. Może też dojść do powstania niewydolności cieśniowo-szyjkowej, co stanowi sytuację zagrażającą utrzymaniu ciąży (szyjka zbyt szybko się rozwiera).
4. Relaksyna w ciąży – kiedy poziom tego hormonu jest najwyższy?
Co warto wiedzieć?
- Wyrzut relaksyny obserwuje się między 10. a 12. tygodniem ciąży.
- Po 12. tygodniu ciąży jej poziom stopniowo spada, by następnie utrzymać stabilny poziom do rozwiązania.
- Hormon odpowiada za zmniejszenie napięcia tkanek miękkich.
- Im wyższy poziom relaksyny, tym wyższe ryzyko urazu, zwłaszcza stawu kolanowego.
- Relaksynę w 1926 roku odkrył endokrynolog Frederick Lee Hisaw.
