Dlaczego skuteczność antybiotyków maleje?

Wydawać by się mogło, że antybiotyki to cudowne lekarstwa. Tak też w większości przypadków jest. Jednak zauważono, że skuteczność antybiotyków systematycznie maleje. Ciągle przybywa szczepów bakterii, które są oporne na ich działanie. Wytwarza się u nich antybiotykooporność. Za kilkanaście lat może się okazać, że takie leczenie będzie mało skuteczne. W takim razie warto zastanowić się, co należy robić, aby terapia antybiotykami była nadal skuteczna.

1. Co niszczy skuteczność antybiotyków?

Pierwszym antybiotykiem była penicylina. Po raz pierwszy zastosowano ją podczas pierwszej wojny światowej. Wiele dotychczas śmiertelnych chorób można było dzięki niej wyleczyć. Niestety, wystarczyło kilka lat, aby pojawiły się bakterie, które są na nią oporne. Szacuje się, że w chwili obecnej ponad 96 procent gronkowców jest opornych na antybiotyki penicylinowe i leczenie bywa nieskuteczne.

Głównymi winowajcami tej sytuacji są sami chorzy. Nie przestrzegają zalecanych przez lekarzy sposobów zażywania antybiotyków. Niektórzy pacjenci stworzyli sobie własny spis antybiotyków, które stosują, kiedy uznają, że jest ku temu powód. Do tego dochodzi stosowanie antybiotyków do leczenia chorób wywołanych przez wirusy, co jest zupełnie nieskuteczne i prowadzi do wytworzenia oporności na dany antybiotyk. Także przerywanie kuracji, kiedy chory poczuje się lepiej, wpływa na zmniejszenie skuteczności antybiotyków.

Zobacz film: "Ciekawe gry i zabawy dla całej rodziny"

Jeśli dodamy do tego leki, które stosowane są w przemyśle, rolnictwie, hodowlach zwierząt, weterynarii, zrozumiemy, że bakterie mają coraz więcej okazji do tego, aby wykształcić mechanizmy obronne. Bronią się one przed antybiotykami poprzez zmienianie swojego DNA. Mogą je tak kształtować, aby antybiotyki były dla nich zupełnie nieszkodliwe. Dlatego tak ważne jest dokładne przestrzeganie zasad leczenia antybiotykami. Należy pamiętać, że oporność bakterii na antybiotyki związana jest ściśle z konsekwencją stosowania leków. W miejscach, gdzie antybiotyków używa się w ograniczonej ilości, jest mniej opornych bakterii. Społeczeństwa, które używają najwięcej antybiotyków, sprawiają, że ich działanie jest coraz słabsze, bo bakterie stają się na nie oporne.

2. Jak postępować z antybiotykami?

Jeśli to możliwe, warto ograniczyć zażywanie antybiotyków. Nie można traktować ich jak lekarstwa na wszystko. Nie można zażywać ich, kiedy tylko pojawią się objawy jakiegoś schorzenia. Zażywanie antybiotyku w taki sposób jak tabletek przeciwbólowych przyczynia się do tego, że przestają być skuteczne. Aby antybiotyki były cały czas skuteczne, nie należy ich nadużywać. Powinny być zażywane tylko po konsultacji z lekarzem. Cała terapia powinna być przeprowadzona ściśle z wytycznymi lekarza. To on powinien mieć spis antybiotyków, które działają na określone choroby. I to lekarz decyduje, jaki lek i czy w ogóle zostanie użyty. Zażywanie antybiotyków na własną rękę jest najgorszym z możliwych rozwiązań i prowadzi do tego, że ich skuteczność maleje. Nie każda choroba ma pochodzenie bakteryjne, więc nie może być leczona antybiotykami. Stosowanie ich do leczenia chorób wirusowych jest nieskuteczne i w dłuższej perspektywie szkodliwe. Antybiotyki powinny być stosowane racjonalnie i tylko w uzasadnionych przypadkach.

Jeśli to możliwe, przed zastosowaniem antybiotyku warto zrobić badanie na posiew z antybiogramem. Na pobranym z chorego miejsca wymazie przeprowadzane jest badanie mikrobiologiczne. W wyniku tego badania wyizolowany zostaje drobnoustrój, który odpowiada za rozwój choroby. Sprawdza się jego oporność na różne antybiotyki i wybiera ten najskuteczniejszy. Na podstawie antybiogramu można dobrać odpowiedni antybiotyk. Taki, który uderzy dokładnie w chorobę i będzie najskuteczniejszy. Niestety, pomimo że antybiogram jest bardzo skuteczny, nie zawsze jest wykonywany. Dzieje się tak dlatego, że nie jest refundowany przez NFZ. Ale jego skuteczność jest wysoka i warto poprosić lekarza o skierowanie na to badanie.

Warto pamiętać o tym, że najlepszą obroną jest profilaktyka, a najlepszą profilaktyką, która chroni przed powstaniem choroby, są szczepienia. To właśnie one sprawiają, że konieczność stosowania antybiotyków jest mniejsza, gdyż zaszczepione organizmy są mocniejsze i dysponują naturalnymi środkami na walkę z chorobą. Kiedy nie ma potrzeby podawania antybiotyków, bakterie się na nie nie uodparniają. Ważnym elementem profilaktyki jest odpowiednie dbanie o higienę. To właśnie odpowiednia higiena sprawia, że bakterie giną. Czyli np. mycie rąk ma większy sens, niż może się wydawać.