Dreszcze

Dreszcze to rodzaj odruchów. Odruchy są kontrolowane przez układ nerwowy, czyli mózg, rdzeń kręgowy oraz nerwy wewnątrz ciała. Zwykle nerwy te przekazują informacje o obniżonej temperaturze ciała do podwzgórza, które pobudza mięśnie do dreszczy. Istnieją także inne przyczyny pojawiania się dreszczy u osób, u których temperatura ciała jest prawidłowa, czyli wynosi ok. 36,6 st. C.

1. Skąd biorą się dreszcze?

Kiedy nerwy czuciowe w skórze wykryją, że temperatura ciała spada poniżej normy, czyli 36,6 st. C, wysyłają tę informację do mózgu, a konkretnie do podwzgórza, które jest odpowiedzialne za wywoływanie dreszczy, a także innych reakcji bezwiednych oraz za utrzymanie homeostazy organizmu. Ośrodek odpowiedzialny za dreszcze otrzymuje informacje o prawidłowej temperaturze ciała, co sprawia, że nie jest aktywny. Pobudza go dopiero informacja o spadku temperatury poniżej normy.

Kiedy ośrodek dreszczy jest pobudzony, wysyła impulsy do mięśni, aby te zaczęły nieznacznie się ruszać. Drobnofaliste drżenie ciała wywołane skurczami mięśni to właśnie dreszcze. Niewielki, bezwiedny ruch ciała produkuje ciepło, którego w danym momencie brakuje organizmowi. Każdy ruch mięśni wywołuje produkcję ciepła, jednak w większości przypadków energia cieplna nie jest potrzebna organizmowi. Dopiero w przypadku dreszczy energia cieplna jest celem ruchu, a nie jego „produktem ubocznym”.

2. Inne przyczyny dreszczy

Dreszcze najczęściej pojawiają się wskutek zimna. Ale czasem ciało drży z innych powodów. Gorączka może wywołać dreszcze. Organizm stara się rozgrzać, mimo że temperatura ciała nie jest obniżona. Temperatura ciała podnosi się, gdyż to w 37-38 st. C białka odpornościowe, odpowiedzialne za zwalczanie infekcji, są najbardziej aktywne i skuteczne. Dreszcze pojawiają się, kiedy temperatura ciała wskutek infekcji wzrasta lub kiedy jest bardzo wysoka, to znaczy wynosi ponad 40 st. C.

Zobacz film: "Ciekawe gry i zabawy dla całej rodziny"

Istnieją także dreszcze wywołane operacją, pojawiające się po wybudzeniu z narkozy. Dzieje się tak dlatego, że znieczulenie ogólne blokuje nie tylko świadomość pacjenta, ale także termoregulację jego organizmu. Nie jest to stan, który pojawia się po każdej operacji wymagającej znieczulenia ogólnego, na jego wystąpienie ma wpływ płeć, czas trwania narkozy oraz użycie innych leków w czasie operacji. Dreszcze po operacji są nie tylko dyskomfortem dla pacjenta, ale także wpływają na szereg wyników badań po operacji: na zużycie tlenu, poziom katecholamin, tętno, ciśnienie krwi oraz ciśnienie wewnątrzgałkowe.

3. Dlaczego niemowlęta nie mają dreszczy?

Noworodki i niemowlęta szybciej tracą ciepło, a to dlatego, że u nich termoregulacja nie opiera się na dreszczach. W ich organizmach rolę termoregulacyjną pełni jeszcze tłuszcz brunatny (nie występuje u dorosłych ludzi, jest natomiast naturalny u ssaków hibernujących, na przykład niedźwiedzi). Pod wpływem zimna dziecko zwiększa wykorzystanie tlenu, a w organizmie pojawia się noradrenalina. Ten hormon rozbija cząstki tłuszczu brunatnego na trójglicerydy, które są metabolizowane do gliceryny i prostych kwasów tłuszczowych. Zamiana tych substancji na dwutlenek węgla i wodę produkuje ciepło w organizmie dziecka.