Drgawki gorączkowe - czy zagrażają życiu dziecka?
Brzmi groźnie i tak też wygląda atak drgawek. Same w sobie nie są jednak zagrożeniem życia i niezbyt często stanowią objaw poważniejszej choroby. Rodzice powinni jednak mieć świadomość ich występowania, żeby wiedzieć, jak zareagować.
1. Czym są drgawki gorączkowe?
Drgawki gorączkowe to reakcja niedojrzałego układu nerwowego dziecka na podwyższoną temperaturę na infekcję. Dotykają na ogół zdrowe maluchy miedzy 6 miesiącem a 5 rokiem życia, drgawki gorączkowe dotyczą około 5% dzieci w tym wieku.
Pojawiają się nagle, przy skoku temperatury. Najczęściej wtedy, gdy termometr wskazuje 39 lub więcej kresek. Istotne jest również tempo wzrostu temperatury.
2. Rodzaje drgawek gorączkowych
Drgawki gorączkowe proste - pojawiają się na ogół na początku choroby, gdy temperatura przekracza 39°C. Nie powinny wystąpić ponownie w ciągu 24 godzin. Na ogół nie powtórzą się w trakcie tej samej choroby. Jest prawdopodobne, że pojawią się przy innym zakażeniu, szczególnie, gdy u rodzeństwa również występowały.
Mają uogólniony charakter, całe ciało dziecka „sztywnieje" (następuje utrzymujące się naprężenie mięśni, tzw. napad toniczny), a gdy następnie dochodzi do drgawek, mamy napad toniczno-kloniczny.
Może wystąpić „wywrócenie" gałek ocznych, chwilowy bezdech, ślinotok. Dziecko jest nieprzytomne. Drgawki trwają kilka sekund bądź minut, nigdy nie dłużej niż kwadrans. Mimo swego dramatycznego przebiegu, nie mają istotnego wpływu na zdrowie dziecka.
Drgawki gorączkowe złożone - zdecydowanie rzadsze. Mogą pojawić się już przy stanie podgorączkowym. Nawroty występują w trakcie tej samej choroby, często kilka razy w ciągu 24 godzin od pierwszego ataku.
Trwają zdecydowanie dłużej niż proste, bo ponad 15 minut. Na ogół nie obejmują całego ciała, mają charakter "zogniskowany", np. prawa albo lewa strona ciała czy któraś kończyna. Niekiedy po wystąpieniu napadu drgawek może pojawić się pewien niedowład części ciała, którą objęły, który dość szybko samoistnie ustępuje. Obserwuje się większe ryzyko wystąpienia padaczki u dzieci z drgawkami gorączkowymi złożonymi w wywiadzie.
3. Jak postępować w czasie napadu drgawek gorączkowych?
W czasie napadu należy:
- położyć dziecko na miękkim podłożu;
- usunąć mu wszystko z ust;
- ułożyć na boku, a jeżeli się nie da, odwrócić na bok samą główkę;
- gdy taka sytuacja ma miejsce po raz pierwszy, przebiega inaczej lub trwa dłużej niż 5 minut, wezwać pogotowie.
W czasie napadu nie wolno:
- poddawać się panice, gdyż drgawki gorączkowe nie stanowią zagrożenia dla dziecka;
- unieruchamiać dziecka na siłę;
- umieszczać mu w ustach jakichkolwiek przedmiotów;
- podawać picia, jedzenia ani leków.
Tak naprawdę, bez względu na rodzaj drgawek, jakie wystąpiły u dziecka, potrzebna jest konsultacja z lekarzem, który wykluczy przyczyny inne niż gorączka, np. uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
Gdy wystąpiły drgawki typu złożonego, konieczna będzie hospitalizacja, (lekarz może ją zalecić również w przypadku pojawienia się drgawek typu prostego), w celu przeprowadzenia badań.
Dziecku zostanie pobrana do analizy krew, a w razie potrzeby płyn mózgowo-rdzeniowy. Jest to konieczne, gdy dziecko nie ukończyło 18 miesięcy lub gdy lekarz podejrzewa zapalenie opon mózgowych. Zostanie ono poddane badaniu EEG, które daje szansę na rozpoznanie, m.in. ewentualnej padaczki.
4. Profilaktyka drgawek gorączkowych
Dzieci, u których wystąpił ten rodzaj drgawek, są bardziej narażone na ich powtórzenie się w późniejszym wieku, potrzebna więc będzie systematyczna kontrola neurologa. Pozostawanie pod opieką neurologiczną jest wskazane także wtedy, gdy nie znaleziono przyczyny ataku. Jeżeli lekarze potwierdzą, że drgawki nie miały poważniejszego podłoża, rodzic może odetchnąć z ulgą.
Ponieważ przyczyną ataku jest wysoka gorączka, w ramach profilaktyki, należy ją zbijać już, gdy zbliża się do 38°C. Do dyspozycji mamy syropy i czopki, które są dostosowane do wieku dziecka. Ponadto możemy stosować chłodne okłady i kąpiele.
W sporadycznych i uzasadnionych przypadkach lekarz może przepisać lek, który przerywa drgawki. Podawanie jego powinno przebiegać w ściśle określony sposób. Ponieważ problem drgawek gorączkowych jest złożony i może mieć poważne przyczyny, tekst ten stanowi jedynie ogólną informację i nie może być podstawą do bagatelizowania ataku.
