Dysplazja

W tym schorzeniu dziecko rzadko rodzi się z rzeczywistym zwichnięciem w stawie biodrowym. Jego kości natomiast są w tym stawie niestabilne. Okrągła głowa kości udowej ma skłonność do wypadania ze swej panewki. W dużym stopniu mają na to wpływ uwarunkowania genetyczne (20% przypadków). Drugą przyczyną mogą być hormony matki, które podczas porodu rozluźniają jej własne więzadła miednicy mniejszej. Dysplazja dotyczy jednego na 250 niemowląt, częściej dziewczynek niż chłopców, w 60% są to pierwsze dzieci, a w 40% rodzą się w położeniu pośladkowym.

1. Jak rozpoznać dysplazję stawu biodrowego?

• podczas badania noworodka na podstawie asymetrii bruzd pośladkowych, które nie są symetryczne,
• podczas badania stawów lekarz bardzo często napotyka opór przy próbie odgięcia nóżki w stawie biodrowym,
• kończyna po zajętej stronie wydaje się być krótsza.

W przypadku łagodnej dysplazji występuje nadmierna ruchomość podczas manipulacji, w przypadku umiarkowanej głowa kości może wyskoczyć z panewki podczas odwodzenia i wskoczyć z powrotem, w ciężkich przypadkach głowa kości udowej pozostaje poza panewką (zwichnięcie).

Każde dziecko w około 6 tygodniu życia ma profilaktycznie wykonywane badanie USG. Dzięki temu wcześnie wykryta dysplazja daje szybsze efekty w leczeniu. Ocena końca kości udowej i panewki stawu biodrowego pozwala zakwalifikować staw do jednego z czterech typów w klasyfikacji Grafa:

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

• Typ I – prawidłowe stawy biodrowe;
• Typ II – stawy biodrowe fizjologicznie niedojrzałe, stawy biodrowe dysplastyczne bez decentracji głowy kości udowej w panewce;
• Typ III – stawy biodrowe dysplastyczne z decentracją głowy kości udowej w panewce;
• Typ IV – zwichnięte stawy biodrowe.

  2. Leczenie dysplazji stawu biodrowego

Postać łagodną bardzo często daje się skorygować w pierwszych tygodniach życia, polega to na utrzymaniu kończyn dolnych w pozycji płodowej, w zgięciu około 110° i odwiedzeniu około 50°, za pomocą specjalnej uprzęży, np. uprząż Pawlika, poduszka Frejki.

W Polsce popularna jest również szyna, rozwórka Koszli, która utrzymuje kończyny dziecka w odwiedzeniu i tym samym stabilizuje głowę kości udowej w panewce. Szynę stosuje się zwykle przez 8-12 tygodni. U starszego niemowlęcia, gdy choroba nie została od razu zdiagnozowana leczenie takie trwa około 6 miesięcy. Jeśli po tym czasie nie widać poprawy konieczna jest ingerencja chirurgiczna.

Następstwem późnego wykrycia lub nie wykrycia dysplazji, bądź źle prowadzonego leczenia może być trwałe uszkodzenie stawu biodrowego, a konsekwencji utykanie i niepełnosprawność dziecka.

Czy dysplazji da się zapobiec? Do tej pory nie wymyślono sposobu zapobiegania tej przypadłości.