Nietolerancja laktozy – jak zaplanować dietę dla dziecka?
Jeśli twoje dziecko nie toleruje laktozy, potrzebne może być wprowadzenie diety eliminacyjnej. Jakie produkty należy odstawić i czym można je zastąpić? Podpowiadamy.
Materiał partnera Optima
Czym jest nietolerancja laktozy?
Laktoza to dwucukier występujący w mleku oraz jego przetworach. W trakcie trawienia ulega on rozkładowi, a enzymem pozwalającym na to jest laktaza. Jeśli w naszym organizmie za mało jest laktazy, laktoza nie może zostać w pełni strawiona, co powoduje nieprzyjemne objawy głównie ze strony układu pokarmowego, takie jak bóle brzucha, gazy, wzdęcia, nudności, a nawet biegunka. (1)
Nietolerancja laktozy polega zatem na braku wystarczającej ilości laktazy. Jej brak może mieć różną skalę, zatem nietolerancja laktozy także może mieć różne nasilenie. W niektórych przypadkach objawy ze strony układu pokarmowego pojawią się dopiero po spożyciu większej ilości mleka, w innych po mniejszej. Oznacza to, że objawy nietolerancji laktozy mogą wystąpić u różnych osób po spożyciu zupełnie innej ilości mleka i jego przetworów, nie zawsze więc konieczna jest całkowita eliminacja tych produktów, zwykle wystarczy ich ograniczenie. (1)
Produkty niepożądane w diecie dziecka z nietolerancją laktozy
Laktoza znajduje się w mleku zwierzęcym i jego przetworach. Aby zniwelować objawy nietolerancji, należy ograniczyć w diecie przede wszystkim: • mleko, • śmietanę, • jogurty, • kefiry, • maślanki, • masło, • lody (na bazie śmietany), • sery, • mleka skondensowane i w proszku, • produkty zawierające białko serwatkowe.
Warto jednak pamiętać, że niektóre z tych produktów zawierają więcej laktozy (mleko), inne mniej (jogurty). Różnice występują nawet w obrębie konkretnej grupy produktów – sery dojrzewające (szwajcarski, parmezan, cheddar) zawierają niewielkie ilości laktozy, ponieważ jest ona częściowo usuwana w procesie ich przygotowywania.
Czym zastąpić mleko i jego przetwory w diecie dziecka z nietolerancją laktozy?
Dieta dziecka z nietolerancją laktozy nie musi opierać się jedynie na eliminowaniu produktów zawierających ten cukier. Większość z nich można zastępować produktami niezawierającymi laktozy. Mleko zwierzęce zastąpić można mlekiem roślinnym (sojowym, ryżowym, migdałowym itp.), które nie zawiera laktozy. Lody na bazie śmietany można zastąpić owocowymi sorbetami, które nie tylko nie zawierają laktozy, ale są zdrowszą alternatywą.
Poza tym obecnie można bez problemu znaleźć w większych marketach produkty bez laktozy – między innymi mleko krowie bez laktozy czy sery bez laktozy. Ponieważ nietolerancja laktozy u dorosłych pojawia się coraz częściej, ten segment rynku spożywczego ciągle się rozwija, a produkty te nadają się tak samo dla dzieci. (2)
Czy można poprawić tolerancję laktozy?
Tolerancja laktozy opiera się na obecności laktazy w organizmie. Oznacza to, że można zwiększyć tolerancję laktozy, jeśli zwiększymy ilość laktazy. Niektóre produkty, takie jak np. jogurty, wpływają na nasz układ trawienny w taki sposób, że zwiększają poziom laktazy, więc są bezpieczniejsze dla osób z tą nietolerancją pokarmową. Istnieją także probiotyki oraz suplementy diety z laktazą, które pozwalają na zwiększenie tolerancji laktozy.
Heine RG, AlRefaee F, Bachina P, De Leon JC, Geng L, Gong S, et al. Lactose intolerance and gastrointestinal cow’s milk allergy in infants and children – common misconceptions revisited. World Allergy Organization Journal. 2017;10.
Dekker P, Koenders D, Bruins M. Lactose-Free Dairy Products: Market Developments, Production, Nutrition and Health Benefits. Nutrients. 2019;11
Materiał partnera Optima