Obniżona odporność – jakim chorobom towarzyszy?
Organizm każdego człowieka posiada blokadę przed wirusami i bakteriami w postaci układu odpornościowego. Jest to zespół elementów, na który składają się blokady mechaniczne w postaci błon śluzowych czy np. skóry, narządów wewnętrznych, jak np. śledziona. Problem z odpornością pojawia się, kiedy funkcjonowanie jednego z tych elementów jest zaburzone. Wtedy całość układu odpornościowego działa nieprawidłowo. W przypadku takich zaburzeń mówi się o niedoborach odporności.
1. Rodzaje niedoboru odporności
Sygnałem, że układ odpornościowy nie spełnia swojego głównego zadania, czyli ochrony, mogą być nawracające infekcje. Nie ma jednej przyczyny, z powodu której system immunologiczny nie jest barierą dla wirusów czy bakterii, ponieważ taki stan rzeczy mogą powodować np. uwarunkowania genetyczne, radio- czy chemioterapia, niedożywienie czy wirusy, np. HIV.
Niedobór odporności może być wrodzony. Jest to bardzo rzadki przypadek, chociaż istnieje ponad 120 chorób zaklasyfikowanych do tej grupy, ale tylko kilka osób na świecie cierpi na te jednostki chorobowe. Pierwotny niedobór odporności jest bardzo trudny do zdiagnozowania, a pojawia się najczęściej w okresie wczesnego dzieciństwa.
Wtórny niedobór odporności, inaczej zwany nabytym, jest najczęściej skutkiem ubocznym przebytej infekcji. Najbardziej znanym przykładem jest AIDS, który jest wywołany zakażeniem wirusem HIV. Wtórny niedobór odporności może wywołać także nowotwór czy jego leczenie.
2. Jak postępować w przypadku niedoboru odporności?
• Bardzo ważna w takim przypadku jest prewencja, czyli unikanie sytuacji, w których mogłoby dojść do zakażenia, np. w okresie wzmożonej zachorowalności trzeba unikać większych zbiorowisk ludzi, nie wolno zapominać o podstawach higieny osobistej, np. wymagane jest częste mycie rąk. Największa ostrożność musi być zachowana przy pacjentach poddanych immunosupresji – przed wejściem do chorego trzeba odkazić ręce, należy chodzić w maseczkach, które będą zabezpieczeniem przed infekcjami przenoszonymi drogą kropelkową.
• Przy niedoborze odporności swojego zadania nie spełnią szczepienia ochronne. U chorych po przeszczepie istnieją stałe lub czasowe przeciwwskazania do wykonywania szczepień zawierających w składzie żywe bakterie – taki skład ma np. szczepionka przeciw różyczce. W niektórych przypadkach wtórnego niedoboru odporności lekarz zezwala na szczepienie, ale po upływie np. 4 miesięcy od kuracji.
• U pacjentów, u których stwierdzono duże ryzyko infekcji, stosowane są antybiotyki, które działają na wiele organizmów. Dodatkowo do takiej kuracji włączone są preparaty przeciwgrzybicze.
Musisz to wiedzieć
• W przypadku niedoboru odporności tabletki na odporność dostępne dla każdego w aptece nie zadziałają. Lekarz najczęściej zaleca zażywanie preparatów immunoglobulin, czyli przeciwciał, których zadaniem jest walka z wirusami czy bakteriami.