Sinica

Sinica, inaczej cyjanoza, to sine zabarwienie skóry, błon śluzowych i paznokci wywołane zwiększoną zawartością hemoglobiny odtlenionej we krwi. Sinica nie jest chorobą, lecz raczej objawem różnych chorób. Jeśli ilość nieutlenowanej hemoglobiny we krwi wynosi 5% lub więcej (5 g odtlenowanej hemoglobiny na 100 ml krwi), może wystąpić sinica. Mówiąc najogólniej, sinica powstaje wtedy, gdy krew jest niedostatecznie wysycona tlenem. Przy prawidłowej zawartości hemoglobiny we krwi sinica świadczy o zmniejszonej ilości tlenu przenoszonego przez krew i zagrażającym lub istniejącym niedotlenieniu.

1. Przyczyny sinicy

Najczęstszymi przyczynami sinicy są zaburzenia oddychania (słaba wentylacja płuc), niewydolność krążenia krwi i przecieki żylno-tętnicze. Sinica u noworodka z reguły jest skutkiem wrodzonych wad serca. Przy pierwotnych zaburzeniach oddychania sinica ma odcień śliwkowy i jest bardzo intensywna na skutek rozszerzania się naczyń włosowatych skóry. Z kolei przy pierwotnych zaburzeniach krążeniowych sinica ma z reguły odcień szary. Jakiekolwiek zmiany barwy skóry u noworodka są oceniane według skali Apgar. Sine zabarwienie skóry może być również wywołane zatruciem substancjami chemicznymi, takimi jak fenacetyna, sulfonamidy i azotyny, które blokują zdolność hemoglobiny do łączenia się z tlenem. W postaci ostrej, schorzenie występuje jako następstwo duszenia się i w wyraźny sposób wskazuje na zaburzenia oddychania. Stężenie tlenu we krwi odzwierciedlone jest przez jej kolor – gdy jest utlenowana przybiera barwę czerwoną, a odtlenowana – niebieską. Z tego powodu przy niedoborze tlenu, czyli tzw. hipoksji, zmianie ulega zabarwienie błon śluzowych, skóry oraz warg.

2. Rodzaje sinicy

Ze względu na źródło przyczyny sinicy, wyróżnia się:

Zobacz film: "Za co lekarze przyznają punkty w skali Apgar?"

• sinicę centralną – jest wynikiem przeciekania krwi żylnej do układu tętniczego, np. we wrodzonych wadach serca, lub zmniejszonej wymiany tlenowej w płucach, spowodowanej czynnikami sercowymi, takimi jak np. przekrwienny zastój płucny czy zespół płucno-sercowy; sinica centralna ujawnia się bardzo wyraziście na błonach śluzowych jamy ustnej – jej charakterystyczną cechą są sine usta;
• sinicę obwodową – powstaje na skutek zwolnienia przepływu krwi w naczyniach włosowatych i zwiększenia poboru tlenu przez tkanki; sinica obwodowa jest szczególnie wyraźna na dystalnych częściach ciała, takich jak nos, płatki uszu oraz palce dłoni i nóg; czasami przy sinicy obwodowej ręce i nogi są bardzo zimne; główne przyczyny sinicy obwodowej to niewydolność serca, zapaść krążeniowa lub zamknięcie albo nadmierny skurcz tętnic.

W zależności od warunków i czasu wystąpienia, sinicę można również podzielić na ostrą i przewlekłą. Ostra sinica wymaga bezwzględnej interwencji lekarskiej. W sinicy przewlekłej pomoc lekarza jest również nieodzowna, ale nie tak pilna, jak w przypadku sinicy ostrej, ponieważ przewlekłe przyczyny jej występowania powodują adaptację organizmu chorego.

3. Profilaktyka sinicy

Objawy sinicy często występują z napadem duszności. Aby łagodzić sinicę, warto:

• zaprzestać palenia papierosów w celu zlikwidowania nieżytu oskrzeli utrudniającego wentylację płuc,
• ograniczyć wysiłek fizyczny,
• zapewnić sobie maksymalnie świeże powietrze,
• stosować preparaty rozszerzające oskrzela lub leki wykrztuśne,
• regularnie przyjmować leki usprawniające pracę serca w przypadku przewlekłej niewydolności krążenia,
• systematycznie odbywać wizyty kontrolne u lekarza w przypadku chorób przewlekłych.

Sinica u noworodków i niemowląt wymaga natychmiastowej reakcji i pomocy lekarskiej. Często jest efektem zadławienia się małego dziecka i wymaga udrożnienia dróg oddechowych. Należy zatem maluchy zawsze mieć pod kontrolą, pod uważnym okiem opiekuna. Sinica występująca u dziecka od razu po porodzie nie musi oznaczać kłopotów z sercem czy zaburzenia oddychania. Niekiedy jest po prostu wywołana wysiłkiem fizycznym w przypadku ciężko przebiegającego porodu. Poważne wady serca u dzieci są zwykle rozpoznawane już na etapie życia płodowego i wymagają leczenia operacyjnego – zaraz po narodzinach dziecka lub w kilka dni po porodzie (w zależności od rodzaju wady).