Urazy okołoporodowe u noworodka i matki
Uraz okołoporodowy to powstałe w przebiegu porodu uszkodzenie tkanek miękkich, nerwów, kości, skóry lub narządów wewnętrznych noworodka, lub matki. Według statystyk liczba mechanicznych urazów okołoporodowych stale maleje, do czego w dużym stopniu przyczynił się wzrost standardów opieki położniczej. Mimo to w dalszym ciągu jest to duży problem - urazy okołoporodowe, jak też niedotlenienie dziecka mogą prowadzić do uszkodzeń układu nerwowego. W ich konsekwencji dziecko może cierpieć m.in. na porażenie splotu barkowego, padaczkę czy upośledzenie umysłowe. Jakie mogą być urazy okołoporodowe noworodka, a jakie mogą wystąpić u matki?
1. Czym jest uraz okołoporodowy?
Zgodnie z definicją uraz okołoporodowy to mechaniczne i czynnościowe uszkodzenie ciała nowo narodzonego dziecka lub matki dziecka.
Uraz okołoporodowy może być:
- mechaniczny;
- biochemiczny (niedotleniowy), którego skutkiem może być niewydolność wielonarządowa. Może powstać przed porodem, w czasie porodu lub podczas resuscytacji poporodowej.
Urazy te powstają z częstotliwości 6-8 na 1000 porodów.
2. Czynniki sprzyjające urazom okołoporodowym
Co sprzyja powstawaniu urazów okołoporodowych u noworodków donoszonych? Jest to:
- przedłużający się poród;
- miednicowe położenie płodu;
- makrosomia;
- poród zabiegowy;
- brak opieki medycznej;
- brak współpracy rodzącej z położną w trakcie porodu;
- duża niedojrzałość u dzieci urodzonych przedwcześnie;
- niewspółmierność porodowa (wielkość płodu przekracza rozmiary kanału rodnego).
Największe ryzyko urazu okołoporodowego zachodzi u noworodków donoszonych z dużą masą ciała, a także u wcześniaków, których delikatne, nie do końca dojrzałe tkanki łatwiej ulegają uszkodzeniu.
3. Najczęściej występujące urazy okołoporodowe u noworodka
Urazy okołoporodowe występują u 1, 5 proc. - 3 proc. nowo narodzonych dzieci. Dotyczą narządu ruchu, narządów wewnętrznych oraz układu nerwowego. Najczęściej występują:
- urazy narządu ruchu - złamania kości ramiennej, obojczyka, kości udowej;
- urazy szyi i głowy - kręcz szyi, uszkodzenie skóry głowy, złamanie kości czaszki, przegłowie, krwiaki podokostnowe, wgniecenia kości czaszki;
- uszkodzenia obwodowego układu nerwowego - porażenie nerwu przeponowego, porażenie splotu barkowego; porażenia te mają różny charakter: wyróżniamy splot barkowy typu Klumpke, typu Duchenne’a-Erba i całkowite.
Inne urazy okołoporodowe to m.in.:
- encefalopatia niedotleniowo - niedokrwienna;
- krwawienie śródczaszkowe;
- powikłania ciężkim krwawień dokomorowych;
- uszkodzenia nerwów czaszkowych;
- okołoporodowe uszkodzenia innych narządów;
- mózgowe porażenie dziecięce.
4. Najczęściej występujące urazy okołoporodowe u matki
Urazy, które najczęściej występują u matek w wyniku porodu to:
- uszkodzenie krocza;
- pęknięcie brzegów szyjki macicy;
- pęknięcie krocza i ścian odbytu.
5. Urazy okołoporodowe - odszkodowania i zadośćuczynienie
Gdy powikłania i urazy okołoporodowe wynikają z błędu medycznego: położnej, lekarza lub innego członka personelu medycznego, rodzice dziecka mogą żądać odszkodowania, zadośćuczynienia oraz renty.
Wiadomo jednak, że żadne pieniądze nie są w stanie wynagrodzić maluchowi oraz jego rodzicom cierpienia związanego z urazem. Dzieci po urazach okołoporodowych często wymagają dalszego, zwykle bardzo kosztownego leczenia.
