Antybiotyki a odporność organizmu

W wielu przypadkach stosowanie antybiotykoterapii jest konieczne. Jednak należy pamiętać, że częste przyjmowanie leków przeciwdrobnoustrojowych skutkuje spadkiem ich skuteczności oraz obniżeniem odporności organizmu.

1. Leczenie antybiotykami

Antybiotyki są bardzo skuteczne w przypadku infekcji bakteryjnych. Pamiętać jednak trzeba o tym, że likwidują one nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale również bakterie stanowiące naturalną florę układu pokarmowego. Dlatego dość często skutkiem ubocznym antybiotykoterapii są biegunki, nudności oraz wzdęcia. Wyjałowienie przewodu pokarmowego może prowadzić do rozwoju grzybicy jelit. Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków zaburza również syntezę witamin z grupy B oraz witaminy K, powoduje również ogólne osłabienie organizmu.

2. Bakterie w organizmie

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

W świetle jelita znajdują się bakterie stanowiące naturalną mikroflorę przewodu pokarmowego. Powierzchnia jelita cienkiego jest olbrzymia i wynosi około trzystu metrów kwadratowych. Na całej tej przestrzeni żyją bakterie symbiotyczne. Grup bakterii żyjących w przewodzie pokarmowym człowieka jest bardzo wiele, jednak dziesięć z nich odgrywa bardzo ważna rolę w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Spełniają one rolę:

• metaboliczną – polegającą między innymi na fermentacji pozostałych resztek pokarmowych, przechowywaniu energii kwasów tłuszczowych, wspomaganiu absorbcji jonów sodu, magnezu i potasu;

• enzymatyczną – polegającą na przetwarzaniu chemicznym aminokwasów, kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu;

• ochronną – bakterie jelitowe dzięki syntezie substancji takich jak nadtlenek wodoru, kwas octowy oraz mlekowy zapobiegają namnażaniu się bakterii chorobotwórczych.

Ważną funkcją niektórych grup bakterii występujących w układzie pokarmowym jest wydzielanie specjalnych substancji nazywanych bakteriocynami. Niszczą one wiele patogennych szczepów bakterii. Substancje te mają mechanizm działania bardzo zbliżony do antybiotyków. Różnica polega na tym, że bakteriocyny tylko i wyłącznie działają na określone szczepy bakterii, natomiast antybiotyki mają zazwyczaj bardzo szerokie spektrum działania.

3. Tkanka limfatyczna

W wielu przypadkach to właśnie stan flory bateryjnej układu decyduje o tym, czy dochodzi do infekcji czy nie. W tym przypadku ważny jest rozwój tkanki limfatycznej GALT (ang. gut-associated lymphoid tissue) występującej w przewodzie pokarmowym. W jej skład wchodzą migdałki podniebienne, migdałek gardłowy, kępki Peyera oraz grudki limfatyczne w jelicie grubym.

Tkanka GALT wraz ze śluzówką przewodu pokarmowego tworzy system MALT (ang. Mucosa associated lymphoid tissue) odpowiedzialny za wytwarzanie przeciwciał klasy A. Ich zadaniem jest uniemożliwienie przejścia antygenom przez błonę śluzową. Wyłapują one zarówno bakterie, jak i wirusy oraz uniemożliwiają im przyleganie do nabłonka błony śluzowej. Antybiotykoterapia, niszcząc mikroflorę przewodu pokarmowego, może zaburzyć pracę tkanki limfatycznej GALT oraz MALT, a tym samym obniżyć odporność organizmu.