Hemofobia. Jakie są jej objawy, jak leczyć hemofobię?
Hemofobia to jeden z rodzajów fobii. Oznacza lęk przed krwią i wszystkim, co z nią związane: widokiem, badaniami czy skaleczeniami. Zdarza się, że osoba cierpiąca na hemofobię może na widok krwi tracić przytomność. Jest uciążliwa w życiu codziennym, a szczególnie gdy musimy regularnie poddawać się badaniom, np. w ciąży. Jak leczyć hemofobię? Do kogo się zgłosić, jeśli podejrzewamy u siebie to zaburzenie? Przeczytaj w naszym artykule.
1. Co to jest hemofobia?
Hemofobia to niekontrolowany lęk przed krwią, zarówno swoją, jak i cudzą. Po raz pierwszy termin ten został użyty w 1972 roku przez amerykańskiego psychiatrę, George’a Weinberga. Wiąże się ze wszystkimi sytuacjami związanymi z krwią, takimi jak: pobieraniem, oddawaniem krwi, skaleczeniami itp.
Lęk przed krwią jest diagnozowany jako zaburzenie nerwicowe. U chorej osoby sama myśl o możliwości pojawienia się sytuacji fobicznej wywołuje lęk przed wystąpieniem następnego napadu lęku.
Przyczyny tego zaburzenia nie do końca są znane, jednak prawdopodobnie hemofobia wynika z przykrych, nierzadko traumatycznych wydarzeń z przeszłości (głównie z dzieciństwa), związanych z krwią.
2. Jak objawia się hemofobia?
Wśród objawów tego zaburzenia znajdują się:
- ogólne osłabienie;
- drżenie rąk;
- bóle i zawroty głowy;
- wymioty;
- nudności;
- bladość skory;
- tachykardia;
- omdlenia.
Osoba chora często unika wykonywania codziennych obowiązków, np. przygotowania obiadu, z uwagi na strach przed ewentualnym skaleczeniem się ostrym narzędziem.
Niechętnie odwiedza placówki zdrowia, w obawie przed skierowaniem na badania, w którego czasie byłaby pobierana krew. Może to prowadzić do zaniedbania swojego zdrowia, a w konsekwencji pogorszenia jego stanu.
Ponadto ciągłe przebywanie w stanie lęku przynosi choremu apatię, osłabienie odporności i brak energii do działania. Permanentny stres powoduje wzrost ciśnienia tętniczego i pulsu, co może prowadzić m.in. do nadciśnienia tętniczego i chorób serca.
Dodatkowo jeśli osobie chorej zdarzają się omdlenia, w ich skutek może dochodzić do złamań kończyn i innych urazów.
3. Hemofobia w ciąży
Hemofobia może być niebezpieczna, jeśli cierpi na nią ciężarna, ponieważ lęk przed pobieraniem krwi w niektórych przypadkach doprowadza do zaprzestania regularnych, koniecznych w ciąży badań. Skutkiem tego mogą być groźne powikłania ciążowe, będące zagrożeniem dla zdrowia matki i dziecka.
Dodatkowo ciągły stan lękowy może mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka. Jeśli u przyszłej matki rozwinie się nadciśnienie tętnicze, ciąża staje się ciążą wysokiego ryzyka.
Powikłania związane z nadciśnieniem tętniczym u ciężarnej to m.in.:
- niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu;
- przedwczesne oddzielenie łożyska;
- wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu lub jego obumarcie;
- stan przedrzucawkowy u ciężarnej;
- rozwój zespołu HELLP (niedokrwistość hemolityczna) u ciężarnej;
- krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego u przyszłej matki;
- niewydolność nerek, układu krążenia i podwyższenie enzymów wątrobowych, łącznie ze zgonem przyszłej matki.
4. Jak leczyć hemofobię?
Hemofobia jest uleczalna, a sposób terapii zależy od stopnia nasilenia objawów, jakie dokuczają choremu. W niektórych przypadkach wystarczy terapia psychologiczna, czasem może być konieczna konsultacja u lekarza psychiatry.
Psycholog w czasie terapii stosuje odpowiednie techniki behawioralne, których zadaniem jest nauczenie pacjenta zmiany zachowań dotyczących stresogenu (tutaj krwi) i zaprzestania negatywnych emocji, które się z nim wiążą.
Wdrażane są również różnego rodzaju techniki relaksacyjne, które zmniejszają poziom stresu i umożliwiają efektywny wypoczynek. W przypadku, gdy wyżej wymienione leczenie nie przynosi pożądanego skutku, może pojawić się konieczność leczenia farmakologicznego.
Warto mieć jednak na uwadze, że nie wszystkie medykamenty są dozwolone w czasie ciąży i karmienia piersią, dlatego w każdym przypadku należy poinformować lekarza prowadzącego terapię o swoim stanie.
Lęk przed krwią można próbować opanować samodzielnie, a szczególnie pomocne w tym będzie wsparcie bliskich i przyjaciół. Warto spróbować technik relaksacyjnych, pomagających opanować strach i zniwelować nieprzyjemne odczucia z nim związane.
