Hiperwentylacja – czy jest groźna? Przyczyny, pierwsza pomoc
Znasz to uczucie, gdy czujesz, jak ogarnia cię niepokój i zaczynasz oddychać coraz głębiej, szybciej i intensywniej? To jest hiperwentylacja, która często towarzyszy atakowi paniki, stąd też najczęściej dotyka osoby, które mają problemy na tle nerwowym, ale może także wynikać z chorób płuc lub serca.
1. Hiperwentylacja - rodzaje i objawy
Wyróżniamy dwa rodzaje hiperwentylacji:
hiperwentylacja ostra, nagła, która zwykle wynika z ataku paniki, czyli silnego stresu i lęku.
hiperwentylacja przewlekła - może być wynikiem depresji, nerwicy, ale też problemów z sercem, astmy, rozedmy płuc czy raka.
Hiperwentylacja oznacza więcej niż 20 oddechów na minutę. Pacjent oddycha głęboko i szybko, a przy tym odczuwa duży niepokój. Podczas tego procesu wydychamy dużo tlenu, a w konsekwencji może dojść do niedotlenienia organizmu, co z kolei dodatkowo podkręca szybkość oddechu. A to nakręca spiralę i powoduje dalszy spadek poziomu tlenu we krwi.
Oprócz problemów z oddychaniem podczas hiperwentylacji może wystąpić: ból w klatce piersiowej, zimne poty, drżenie rąk i nóg, przyspieszony rytm serca, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, ból brzucha. W skrajnym wypadku może wystąpić utrata przytomności.
2. Hiperwentylacja - przyczyny
Objawy hiperwentylacji mogą mieć różne przyczyny. Najczęściej specjaliści wymieniają tu:
- silny stres,
- hipoksja,
- zmiany zwyrodnieniowe w obrębie ośrodkowego układu nerwowego,
- wpływ alergenów lub toksyn na układ oddechowy,
- ciąża - niekiedy hiperwentylacja pojawia się podczas ciąży i wynika z przystosowywania się układu oddechowego.
- Jeśli jednak hiperwentylacja pojawia się często, może mieć znacznie poważniejsze podłoże i ostrzegać o:
- astmie,
- raku płuc,
- odmie płucnej,
- chorobach serca.
Jak pomóc osobie, która doświadcza hiperwentylacji?
3. Hiperwentlacja - pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc przy hiperwentylacji polega na uspokojeniu chorego. Kluczowe jest uspokojenie oddechu. Uświadomienie choremu, że wszystko jest w jego głowie i może sam kontrolować i tym samym wyciszyć swój oddech. Nie jest to proste, ale może pomóc oddychanie w papierową torbę albo oddychanie w dłonie.
Dzięki temu nie dopuścimy do utraty przytomności. Najważniejsze jest wsparcie i uspokajanie, pomocne może być także podanie odrobiny wody, ale tak, by pacjent się nie zakrztusił. Zwykle wzywanie pogotowania nie jest konieczne, chyba, że dojdzie do zemdlenia. Pamiętaj, aby po takim napadzie skontaktować się z lekarzem, który pomoże ustalić przyczynę hiperwentylacji, co może nas ochronić przed kolejnym takim atakiem w przyszłości.
4. Jak zapobiegać hiperwentylacji?
Jeżeli hiperwentylacja występuje na tle nerwowym, wówczas należy skupić się na redukcji stresu. Można skorzystać z technik oddychania np. jogi czy medytacji. Skuteczna w zapobieganiu, a także leczeniu hiperwentylacji jest także akupunktura. Warto także regularnie uprawiać umiarkowana aktywność fizyczną, np. bieganie, jazda na rowerze, spacery.
Jeżeli mimo wyeliminowania czynników stresogennych, nadal zdarza ci się hiperwentylacja, wówczas koniecznie udaj się do specjalisty. Jeżeli napady hiperwentylacji występują często wówczas konieczne będą badania, które pomogą ustalić, czy nasze objawy nie są wynikiem chorób serca lub płuc.