Jaskra
Jaskra to choroba oczu, która wywołuje uszkodzenia nerwu wzrokowego, zazwyczaj wskutek podniesienia ciśnieniawewnątrz gałki ocznej wywołanego zwiększoną ilością cieczy wodnistej. Uszkodzenie to, a wraz z nim postępujące zaburzenia wzroku, są nieodwracalne. Leczenie ma na celu zmniejszenie ilości cieczy wodnistej i obniżenie ciśnienia śródgałkowego. Zapobiegnie to dalszym uszkodzeniom.
1. Objawy jaskry ostrej i podostrej
Ostry atak jaskry ma charakterystyczne, gwałtowne objawy. Osoba cierpiąca na jaskrę w postaci ostrej, ma silny ból oczu oraz ból głowy. Widzi kolorowe kręgi wokół źródeł światła. Pojawiają się również objawy takie jak nudności i wymioty, a także nadmierne pocenie się. Serce bije wolniej niż normalnie (bradykardia). Ciśnienie śródgałkowe wynosi wtedy 50-60 mmHg, a nawet więcej. Oko może także przybrać charakterystyczny wygląd: jest zaczerwienione, rogówka jest obrzęknięta, źrenica jest nieruchoma i rozszerzona, a tęczówka sprawia wrażenie zatartej. W niektórych przypadkach na soczewce widoczne są tzw. „plamy Vogta”. Podczas badania dna oka można stwierdzić nieprzejrzystość ośrodków optycznych.
Jaskra podostranie wywołuje nagłego zamknięcia kąta przesączania. Wąski, ale nadal otwarty kąt przesączania nie daje gwałtownych objawów, można go zdiagnozować tylko gonioskopowo. Ciśnienie wewnątrzgałkowe jest niższe niż w przypadku ataku jaskry. Stopniowo pojawiają się zaburzenia wzroku, takie jak obniżenie ostrości widzenia i tęczowe kręgi widoczne wokół źródeł światła. Objawy choroby mogą pojawiać się i znikać, co jeszcze bardziej utrudnia diagnozę.
2. Czynniki ryzyka przy zachorowaniach na jaskrę
Jaskra najbardziej zagraża osobom po 40. roku życia. Czynnikiem ryzyka jest także posiadanie osoby chorej na jaskrę w najbliższej rodzinie. Ryzyko zwiększa się w przypadku, jeśli na jaskrę cierpi jedno z rodziców lub rodzeństwa.
Większe ryzyko zachorowania występuje także w przypadku osób chorych na choroby układu krążenia, takie jak na przykład zaburzenia krążenia obwodowego czy nadciśnienie tętnicze. Częściej chorują osoby cierpiące na różnego rodzaju bóle głowy, a także migreny, oraz osoby długotrwale przyjmujące kortykosterydy. Duża wada wzroku, taka jak nadwzroczność czy krótkowzroczność, może także zwiększać ryzyko pojawienia się jaskry. Podobnie mogą działać choroby gałki ocznej, retinopatia cukrzycowa czy urazy gałki ocznej.
3. Diagnostyka i leczenie jaskry
Diagnostyka jaskry to przede wszystkim analiza objawów u pacjenta, a także ocena zmian zanikowych tarczy nerwu wzrokowego i ubytków pola widzenia. Stosowane badania to pomiar ciśnienia śródgałkowego, ocena tarczy nerwu wzrokowego, gonioskopia i badanie pola widzenia.
Początkowo leczenie jaskry podostrej obejmuje środki farmakologiczne, które mają na celu obniżenie ciśnienia śródgałkowego. Ubytek w polu widzenia jest nieodwracalny, ale można zatrzymać postępy choroby.
Jaskra ostra wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej, gdyż prowadzi do utraty wzroku, która jest nieodwracalna. Najważniejsze, to odblokowanie kąta przesączania i obniżenie ciśnienia śródgałkowego. Jeśli środki farmakologiczne zawiodą, trzeba przeprowadzić operację przeciw jaskrze.