Konfabulacja - czym jest? Fałszywe wspomnienie może wynikać z uszkodzenia mózgu
Konfabulacja to uzupełnianie wspomnień o informacje, które nie są prawdziwe, chociaż pod względem logicznym pasują do sytuacji. Konfabulacja różni się od kłamstwa czy mitomanii tym, że nie jest świadoma. Osoba, która konfabuluje, wierzy w to, co mówi. Skąd się bierze i jak ją leczyć?
1. Czym jest konfabulacja?
Słowo konfabulacja pochodzi z łaciny. Łac. “confabulatio” wywodzi się od “confabulari” i oznacza “rozmawiać”, a “fabula” to “bajka”. Stąd też terminem konfabulacja nazywamy wspomnienia rzekome, a więc uzupełnianie brakujących wspomnień informacjami, które nie są prawdziwe. Nie jest to jednak typowe kłamstwo czy zmyślanie, ponieważ osoba, która konfabuluje, nie robi tego świadomie, a wręcz przeciwnie - jest przekonana o prawdziwości swojej historii.
Kognitywiści są zdania, że konfabulacja jest jedną z podstawowych czynności umysłu, która pełni ważną funkcję w procesie wnioskowania i przewidywania. Ma za zadanie uzupełniać wiedzę.
Przesadna konfabulacja może pojawić się w dzieciństwie, ale także i później, ale wówczas może ostrzegać o zaburzeniach psychicznych dotyczących pamięci i myślenia bądź o uszkodzeniu płatu czołowego, który odpowiada za te procesy.
2. Przyczyny konfabulacji
Konfabulacja może mieć wiele przyczyn. Najczęściej wynika z uszkodzenia ośrodków mózgowia i ciała modzelowatego. Konfabulacja nie jest chorobą, ale skutkiem problemów neurologicznych.
Najczęstsze przyczyny konfabulacji:
- zapalenie mózgu,
- schizofrenia,
- schorzenia otępienne jak np. choroba Alzheimera,
- udar płata czołowego mózgu,
- krwotok podpajęczynówkowy,
- zespół Capgrasa - to rzadkie schorzenie psychiczne, które polega na tym, że choremu wydaje się, że bliskie mu osoby (np. członkowie rodziny czy przyjaciele) zostały podmienione z identycznie wyglądającymi, ale obcymi ludźmi. Występuje po urazach głowy, w schizofrenii i otępieniu;
- zespół Antona - niezwykle rzadki syndrom, który polega na tym, że mimo wystąpienia ślepoty korowej, choremu wydaje się, że widzi;
- zespół Korsakowa, który spowodowany jest długotrwałym nadużywaniem alkoholu. Specjaliści używają tu także terminu konfabulacja alkoholowa.
3. Konfabulacja - leczenie i terapia
U dzieci konfabulacja może występować jako naturalny element rozwoju i zwykle dziecko z niej po prostu “wyrasta”. I o ile u dzieci nie powinna budzić niepokoju, tak u dorosłych zwykle ostrzega o zmianach, jakie zaszły w mózgu.
Warto jeszcze raz podkreślić, że konfabulacja jest nieświadoma i mimowolna i nie jest chorobą, ale skutkiem zmian neurologicznych. Dlatego też specjalista musi najpierw ustalić przyczynę konfabulacji.
W przypadku zespołu Korsakowa pacjent ogranicza alkohol i przyjmuje witaminę B1. Jeżeli konfabulacja wynika z zapalenia mózgu lub schizofrenii, wówczas stosuje się leczenie farmakologiczne.
Aby wyeliminować krwotok podpajęczynówkowy, niezbędna jest operacja. Jeżeli zorientujesz się, że ktoś ci bliski konfabuluje, od razu skontaktuj go ze specjalistami. Najlepiej udać się do psychiatry, który może zlecić dodatkowe badania u neurologa.