Nebulizator – jak go używać?
Nebulizacja coraz częściej odgrywa ważną rolę w sposobie podawania leków. Lekarze uważają, że leki aplikowane pod postacią aerozolu szybciej są wchłaniane, działają bezpośrednio na miejsce zmienione przez chorobę, a dodatkowo obniżają występowanie skutków ubocznych.
1. Na czym polega nebulizacja?
Jest to metoda podawania leków pod postacią aerozolu, czyli inaczej metoda wziewna. Zastosowana została np. w kroplach, lekach przeciwastmatycznych, nasercowych, przeciwzapalnych, ale także w urządzeniach nazywanych nebulizatorami.
W aptekach dostępne są dwa typy nebulizatorów:
• mechaniczne,
• ultradźwiękowe.
Różnią się one od siebie sposobem rozpylania fazy płynnej. W przypadku nebulizatorów mechanicznych następuje to przy pomocy sprężonego powietrza, a w przypadku ultradźwiękowych zastosowane są fale ultradźwiękowe. Do tej pory tego rodzaju urządzenia były wykorzystywane jedynie przy leczeniu szpitalnym, ale postęp w dziedzinie techniki umożliwił zaadoptowanie nebulizatorów do warunków domowych.
Aerozol leczniczy posiada różny rozkład i wielkość cząsteczek danego leku. Dlatego występują aerozole lecznicze monodyspersyjne, które mają cząstki o takich samych wymiarach i polidysperensyjne posiadające cząstki o zróżnicowanych wymiarach. Różnice w rozmiarach cząsteczek decydują o tym, gdzie lek zostanie zastosowany, np. do pęcherzyków płucnych mogą przedostać się cząstki o wymiarach 1-2 mm, a do oskrzeli znacznie większe, bo nawet o średnicy 15 mm.
2. Nebulizacja – za i przeciw
Jest to metoda, która ma wady, ale zdecydowanie przeważają zalety. Do wad należy niestety wysoka cena samych urządzeń, a także trudność w ich zakupie. Natomiast lista zalet jest znacznie dłuższa. Należą do nich:
• Nebulizacja znacznie ułatwia i zwiększa skuteczność podawania leków małym dzieciom, ponieważ nie jest potrzebna przy tym pełna koordynacja wdechowo-wydechowa.
• Syrop przeciwkaszlowy dla dzieci podawany w postaci płynu może nie być skutecznie zaaplikowany, ponieważ dziecko nie połknie wszystkiego, a nebulizator ułatwia podanie leku.
• Dawkowanie aerozolu leczniczego jest dobierane do potrzeb indywidualnych chorego. Można także stosować jednocześnie nawet kilka leków.
• Nebulizator zapewnia leczenie farmakologiczne, ale także klasyczną inhalację.
3. Kto może korzystać z nebulizatora?
Metoda nebulizacji sprawdza się przede wszystkich w leczeniu chorób układu oddechowego. Jednak zalecana jest głównie przy:
• leczeniu przewlekłej astmy oskrzelowej,
• leczeniu przewlekłym mukowiscydozy, czy zaostrzonej postaci zapalenia oskrzeli czy zapalenia płuc,
• w profilaktyce pneumocystozy.
Musisz to wiedzieć
Tego rodzaju metoda nie powinna być stosowana u pacjenta bez konsultacji z lekarzem prowadzącym. Nie może być stosowana u chorych cierpiących np. na niewydolność serca, niewydolność oddechową spowodowaną np. gruźlicą czy nowotworem, nie wolno stosować nebulizacji w momencie krwotoku z dróg oddechowych. Nebulizatory ultradźwiękowe nie są zalecane dla noworodków i niemowląt. Nie wszystkie leki