Rola układu nerwowego w nietrzymaniu moczu

Pęcherz moczowy to ważny organ człowieka. Jego zadaniem jest gromadzenie moczu, który następnie drogami moczowymi usuwany jest z organizmu. Zdrowy pęcherz moczowy nie wywołuje żadnych dolegliwości, które mogłyby zostać uznane za niekomfortowe lub wstydliwe. Niestety, choroby układu moczowego z przyczyn neurologicznych są dość powszechne i ogromna liczba osób cierpi chociażby na nietrzymanie moczu. Zabieg czasem staje się jedynym wyjściem z sytuacji, choć rozsądne leczenie farmakologiczne pod okiem specjalisty również może pomóc.

1. Układ nerwowy a pęcherz moczowy

Działanie pęcherza moczowego podlega stałej kontroli zarówno obwodowego, jak i centralnego układu nerwowego. Niestety, istnieją choroby o podłożu neurologicznym, które zaburzają przekaźnictwo nerwowe. Jeżeli zakłócone zostanie przesyłanie impulsów nerwowych związanych z oddawaniem moczu, wówczas pojawić się mogą kłopotliwe problemy powodujące ogromny dyskomfort u pacjenta. Są to między innymi nietrzymanie moczu, cofanie się moczu do nerek, niewydolność nerek, itp.

Na działanie pęcherza wpływ może mieć także uszkodzenie rdzenia kręgowego, mózgu lub obwodowego układu nerwowego. Z kolei w przypadku dzieci powodem zaburzeń czynności pęcherza jest zazwyczaj wrodzona wada, np. rozszczep kręgosłupa, niedorozwój kości krzyżowej, porażenie mózgowe. W przypadku uszkodzeń układu nerwowego możemy wyróżnić uszkodzenia trwałe i postępujące. Uszkodzenia trwałe związane są z takimi schorzeniami, jak uraz rdzenia kręgowego, udar, ucisk nerwów. Z kolei postępujące uszkodzenie jest najczęściej efektem procesów zapalnych lub zwyrodnieniowych w przebiegu choroby Parkinsona, chorób demielinizacyjnych (stwardnienie rozsiane), neuropatii obwodowej czy demencji.

2. Objawy ze strony pęcherza moczowego

Zobacz film: "Pomysły na wspólne, rodzinne spędzanie czasu"

Zaburzenia w funkcjonowaniu układu moczowego niemal natychmiast dają objawy. Są one uciążliwe, często wstydliwe i kłopotliwe dla osoby chorej. Najbardziej niekomfortowym objawem dysfunkcji układu moczowego jest nietrzymanie moczu, zwane także inkontynencją. Objaw ten ma różne postaci i różne stopnie nasilenia zależne od zaawansowania, a także zasięgu zmian o charakterze neurologicznym. Pacjenci ze schorzeniami neurologicznymi odczuwają różne objawy: brak władzy nad utrzymaniem zawartości pęcherza, częstą potrzebę oddania moczu, nasiloną częstotliwość oddawania moczu, uczucie ciągłego parcia na pęcherz moczowy lub wręcz przeciwnie – zatrzymanie moczu.

3. Nietrzymanie moczu a jakość życia

Objawy schorzeń neurologicznych manifestujące się poprzez nietrzymanie moczu mają ogromny wpływ na jakość życia pacjenta. Niekontrolowane oddawanie moczu utrudnia codzienne czynności, prowadzi do krępujących, wyjątkowo wstydliwych incydentów, często skutkuje odizolowaniem się od środowiska i unikaniem kontaktów społecznych przez osoby dotknięte tą przypadłością. Dodatkowe problemy pojawiają się w przypadku osób z ograniczoną sprawnością, które nie są w stanie zadbać o swoją higienę tak, jak osoba zdrowa. Sytuacja ta może prowadzić do problemów o podłożu psychicznym i pogorszenia stanu zdrowia osoby dotkniętej tą przypadłością.

4. Sposoby leczenia dysfunkcyjnego układu moczowego

Przyczyna istniejącego problemu stanowi podstawę w kwestii wyboru optymalnego sposobu leczenia. Dlatego tak ważna jest diagnoza postawiona w wyniku analizy badań i wywiadu. Najczęściej zalecanym sposobem terapeutycznym – ze względu na znikomą liczbę skutków ubocznych – jest trenowanie mięśni pęcherza moczowego, dna miednicy, a także neuromięśniowa stymulacja.

Na nietrzymanie moczu są również stosowane takie zabiegi jak stymulacja nerwów krzyżowych czy cystoplastyka. Są to chirurgiczne sposoby na powiększenie pojemności pęcherza. Jeśli osłabienie mięśni zwieracza jest odpowiedzialne za nietrzymanie moczu, zabieg wykonuje się z użyciem implantów, sztucznych zwieraczy lub taśm podwieszających. Z kolei cewnikowanie to metoda leczenia zaburzeń opróżniania pęcherza. Stosowane na nietrzymanie moczu zabiegi wspierane są często odpowiednią farmakoterapią (leki oddziałujące na receptory alfa-adrenergiczne) oraz akcesoriami, które znacznie wpływają na poprawę jakości życia (np. urologiczne wkładki).