Kresa biała: co to jest i jakie pełni funkcje?

Kresa biała biegnie w płaszczyźnie pośrodkowej między obu mięśniami prostymi brzucha. Na jej przebiegu znajduje się pępek, czyli blizna po pępowinie. Co oznacza termin "kresa biała" w kontekście medycznym? Jakie pełni funkcje i jakie są dolegliwości w jej obrębie?

1. Co to jest kresa biała?

Kresa biała (łac. linea alba) to silne pasmo łącznotkankowe, które leży w płaszczyźnie pośrodkowej między mięśniami prostymi brzucha. Przyczepia się u góry do wyrostka mieczykowatego, a u dołu do spojenia łonowego. Jej długość zależy od wysokości ciała – średnio ma 33 cm (poszerza się stopniowo od góry do pępka). Utworzona jest przez krzyżujące się włókna rozcięgien mięśni bocznych brzucha.

2. Czy kresa biała jest stanem, który wymaga leczenia?

Nie, kresa biała to element ciała każdego z nas. Bywa jednak, że nie domaga. Najczęściej trapiącą ją dolegliwością jest przepuklina kresy białej. Trzy razy częściej rozpoznawana jest u mężczyzn. Nierzadko jest też rozpoznawana u kobiet, które rodziły dzieci.

Za jej główną przyczynę uznaje się nadmiernie luźny układ włókien przedniej i tylnej ściany pochewki mięśnia prostego oraz penetrację tłuszczu przedotrzewnowego w miejscach przechodzenia naczyń krwionośnych przez kresę białą.

2.1. Objawy przepukliny kresy białej

Przepuklina kresy białej uwidacznia się jako wybrzuszenie pomiędzy klatką piersiową i pępkiem pośrodku brzucha. Najbardziej uwidacznia się podczas wykonywania brzuszków. W takiej pozycji można sprawdzić:

• szerokość kresy białej – im węższa przerwa między mięśniami, tym lepiej (norma to szerokość na 1-2 palce),
• głębokość kresy białej – im mniej zapadają się palce w głąb brzucha, tym lepiej,
• opór kresy białej.

Leczenie przepukliny kresy białej najczęściej wymaga operacji. Rodzaj zabiegu jest uzależniony od stopnia zaawansowania przepukliny i jej rozmiarów. Operacja może być klasyczna lub z wykorzystaniem technik małoinwazyjnych (laparoskopii lub robota chirurgicznego).

3. Rozejście kresy białej (rozstęp mięśni prostych brzucha)

Kresa biała jest bardzo elastyczna i odporna na rozciąganie, jednak w czasie ciąży może dojść do jej rozejścia, na co wpływ ma nacisk rosnącej macicy na powłoki brzuszne, a także wzrost stężenia hormonów, zwłaszcza relaksyny i elastyny, których zadaniem jest rozluźnienie więzadeł i mięśni w obrębie macicy.

Czynnikami ryzyka rozejścia kresy białej są:

• otyłość,
• osłabienie mięśni brzucha,
• duża ilość wód płodowych,
• ciąża mnoga,
• kolejna ciąża w krótkim odstępie czasu,
• liczne ciąże,
• praca wymagająca dźwigania,
• wiek ciężarnej powyżej 35. roku życia,
• duża masa urodzeniowa dziecka.

Rozejście kresy białej może ustąpić samoistnie po porodzie. Zdarza się jednak, że konieczne jest podjęcie fizjoterapii.

W ramach profilaktyki ważne jest też, by:

• unikać ćwiczeń zwiększających tłocznię brzuszną,
• rezygnować z dźwigania, a w razie potrzeby dźwigać zawsze z napiętym brzuchem,
• nie wykonywać klasycznych ćwiczeń na mięśnie proste, bo zbyt intensywny trening powiększy rozejście,
• zmianić nawyki żywieniowe – rezygnacja z potraw wzdymających, spożywanie pięciu posiłków dziennie,
• kontrolować napięcia mięśni brzucha w pozycjach, gdzie narządy wewnętrzne będą naciskały na powłoki brzuszne (klęk podparty, jazda na rowerze górskim itp.),
• wstawać z łóżka przez przekręcenie się na bok.