Na czym polega alergia krzyżowa?
Alergię krzyżową wywołują dwa alergeny, które przedostają się do organizmu dwiema różnymi drogami. Najczęściej wziewna współwystępuje z alergią pokarmową. Zazwyczaj przyczyną alergii krzyżowej są czynniki uczulające podobne do siebie pod względem budowy i pochodzące z tego samego źródła.
1. Co to jest alergia krzyżowa?
Jest to uczulenie, za powstanie którego są odpowiedzialne dwie grupy alergenów (na przykład pyłki brzozy i jabłka, pyłki traw i pomarańcze, kocia sierść i wieprzowina). Czynniki uczulające dostają się do organizmu dwiema odrębnymi drogami. To powoduje, że jedna osoba może cierpieć z powodu objawów typowych dla alergii wziewnej i pokarmowej. Zazwyczaj do powstania alergii krzyżowej przyczyniają się substancje, które należą do tej samej grupy botanicznej lub pochodzą od tego samego zwierzęcia. Należy podkreślić, że występowanie w tym samym czasie nadwrażliwości na dwa odmienne alergeny nie musi oznaczać alergii krzyżowej. Może to być po prostu czasowe współwystępowanie dwóch rodzajów uczulenia. Pewność co do rozwoju alergii krzyżowej dają badania, które umożliwiają ustalenie, czy przeciwciała produkowane do walki z jednym z alergenów są wykorzystywane do eliminacji drugiej substancji drażniącej. Jeżeli tak, można mówić o alergii krzyżowej.
2. Objawy alergii krzyżowej
Symptomy tego typu uczulenia są podobne do objawów alergii na pyłki. Są to dolegliwości związane z układem oddechowym, pokarmowym i skórą chorego. Pojawiają się one po upływie kwadransa od momentu kontaktu z alergenem. Objawy oddechowe alergii krzyżowej to nieżyt nosa i kaszel oraz świąd gardła. Symptomy ze strony układu pokarmowego to m.in. kolki brzuszne i bóle brzucha, nudności i wymioty oraz zaburzenia wydalania (biegunka lub zaparcia). W przebiegu alergii krzyżowej na skórze pacjenta pojawia się pokrzywka i rumień. Dochodzi również do zaostrzenia atopowego zapalenia skóry. U chorych objawy ogólnoustrojowe identyfikuje się sporadycznie. Jednakże w ich przypadku mogą pojawić się takie dolegliwości jak pokrzywka uogólniona, a także stany zagrażające życiu pacjenta, czyli wstrząs anafilaktyczny i obrzęk Quinckego.
3. Diagnostyka alergii krzyżowej
W celu postawienia diagnozy lekarz zleca przeprowadzenie m.in. testów skórnych (z alergenami niekombinowanymi) i płatkowych, a także testu zahamowania RAST. Ponadto niezbędne jest poddanie się badaniu krwi pod kątem stężenia IgE całkowitego i specyficznego. Pod nadzorem lekarza wykonuje się doustne próby prowokacyjne.
Zobacz także:
4. Jak leczyć alergię krzyżową?
Terapia polega na przyjmowaniu przez chorego leków antyalergicznych. Preparaty te zażywa się regularnie albo doraźnie, gdy wystąpią objawy chorobowe. Jeżeli czynnikiem uczulającym były pyłki roślin (traw, drzew), zaleca się immunoterapię swoistą. Wyleczenie alergii, czyli odczulanie, polega na regularnym kontakcie z alergenami (na przykład spożywanie pokarmów drażniących, jeżeli jednym z czynników uczulających jest pokarm lub składnik pokarmowy). Systematyczne przyjmowanie alergenów w niedużych dawkach pomaga organizmowi uodpornić się na ich działanie. Inną metodą leczenia alergii krzyżowej jest dieta eliminacyjna. Zmiana sposobu żywienia polega na usunięciu z jadłospisu na stałe albo tymczasowo produktów odpowiedzialnych za wywołanie uczulenia. Aby utwierdzić się w przekonaniu co do przyczyny alergii pokarmowej, wyniki testów eliminacji pokarmowej muszą być niedwuznaczne.