Przyczyny alergii pokarmowej
Alergia pokarmowa może pojawić się po zjedzeniu, wydawać by się mogło, zupełnie nieszkodliwej potrawy. Wysypka może wystąpić po zjedzeniu np. jajka. Produkty, które zawierają śladowe ilości orzechów, mogą wywołać łzawienie lub drapanie w gardle. Atopowe zapalenie skóry może świadczyć o tym, że pojawiła się alergia na gluten. Objawy alergii są podobne, różne są za to czynniki ją wywołujące.
1. Czym jest alergia?
Alergia jest nieprawidłową reakcją systemu odpornościowego na substancję, która nie jest normalnie groźna. W przypadku alergii pokarmowej takie substancje znajdują się w diecie. Organizm mylnie rozpoznaje je jako zagrożenie i stara się z nimi walczyć. Warto wiedzieć, że alergia pokarmowa mylona jest często z nietolerancją pokarmową, która nie ma nic wspólnego z systemem immunologicznym. Nietolerancja pokarmowa spowodowana jest brakiem jakiegoś enzymu trawiennego. Sprawia to, że nasz organizm nie może przyswajać niektórych składników odżywczych. Najczęściej spotyka się z nietolerancją laktozy, glutenu, alkoholu. Najważniejsza różnica jest taka, że z alergii na gluten lub na krowie mleko można wyrosnąć, ale z nietolerancji glutenu lub laktozy – niestety nie.
2. Jak objawia się alergia pokarmowa?
Alergia pokarmowa najczęściej nie pojawia się przy pierwszym kontakcie z danym produktem. Zazwyczaj potrzeba do tego kilkukrotnego kontaktu z danym alergenem. Trzeba czasu, aby wykształciła się nadwrażliwość na dany alergen. Alergia pokarmowa może występować nie tylko w obrębie układu pokarmowego, ale też na skórze oraz w drogach oddechowych. Alergia pokarmowa najczęściej objawia się poprzez pojawienie się: świądu, pokrzywki, obrzęku gardła, nudności, wymiotów, zaburzeń w oddychaniu, obrzęku języka i warg.
Należy pamiętać, że reakcja alergiczna może mieć bardzo gwałtowny przebieg. W bardzo ciężkich przypadkach może się pojawić nagły spadek ciśnienia tętniczego, a nawet utrata świadomości. Może też dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Rozpoznanie alergii pokarmowej nie jest proste. Bardzo ważny jest odpowiednio przeprowadzony wywiad lekarski oraz badanie krwi i testy skórne. Czasem może być konieczne przeprowadzenie prób prowokacyjnych i badanie próbki błony śluzowej jelita.
3. Co wywołuje alergię?
Alergię pokarmową wywołują najczęściej produkty żywnościowe. Nawet niewielkie ilości glutenu mogą sprawić, że pojawi się alergia na ten składnik. Objawy alergii na gluten u dzieci to najczęściej atopowe zapalenie skóry. Ale za alergię pokarmową odpowiadają różne typy żywności. Bardzo często są to produkty spożywcze, które są bardzo popularne w danym regionie. W Japonii uczula ryż, w Skandynawii dorsz. Uczulać może też glutaminian sodu. Zaleca się unikanie żywności, która została wysoko przetworzona i bogata jest w polepszacze i środki konserwujące. U dzieci alergia wywoływana jest najczęściej przez produkty pochodzenia zwierzęcego, u dorosłych odpowiadają za nią produkty pochodzenia roślinnego. Uczulać może niemal każdy produkt, ale warto wiedzieć, że tak naprawdę lista alergenów nie jest długa. Do najpopularniejszych można zaliczyć:
- orzechy. Są one bardzo silnym alergenem. Nawet ich śladowa ilość, szczególnie orzeszków ziemnych, może wywołać wstrząs anafilaktyczny. Dlatego też na opakowaniach żywności producenci zamieszczają informację o tym, czy dany produkt zawiera choćby niewielkie ilości orzechów. Uczulać mogą orzechy włoskie, nerkowce, migdały;
- mleko. Alergenem najczęściej jest białko, które się w nim znajduje. Najczęściej na mleko uczulone są dzieci. Warto wiedzieć, że zastąpienie mleka krowiego mlekiem sojowym nie zawsze jest dobrym pomysłem. Mleko sojowe, owcze, kozie także może wywoływać alergię. Dobra wiadomość jest taka, że w większości przypadków uczulenie na mleko mija z wiekiem;
- jaja. Są one składnikiem wielu produktów. Występują w ciastach, niektórych makaronach, pierogach, zupach w proszku, sosach. Ciężko jest więc je definitywnie wyeliminować z diety. To dzieci są najczęściej uczulone na białka jajek kurzych;
- ryby. W przypadku ryb alergia może wystąpić nawet bez jej zjedzenia. Wystarczy poczuć zapach ryby lub ją dotknąć, aby pojawiła się reakcja alergiczna. Objawy mogą się też pojawić w przypadku zjedzenia mięsa zwierzęcia, które było karmione mączką rybną. Często alergii na ryby towarzyszy też alergia na skorupiaki;
- owoce, zwłaszcza cytrusowe i truskawki. W truskawkach znajduje się histamina. Alergia na truskawki objawia się świądem lub pokrzywką. Przy uczuleniu na owoce cytrusowe trzeba także unikać soku z tych owoców;
- zboża. Uczulenie na zboża, a raczej na białko w nich zawarte, występuje u dzieci i dorosłych. Jest to alergen, który odpowiada za celiakię, alergię pokarmową, alergię wziewną.
Zobacz także:
4. Jak zapobiegać objawom alergii pokarmowej?
Zapobieganie alergii pokarmowej jest stosunkowo łatwe. Wystarczy wyeliminować z diety produkty, które zawierają alergeny. Jednak może to prowadzić do zbyt monotonnej diety, która nie będzie dostarczała wszystkich niezbędnych składników mineralnych oraz witamin. Warto wiedzieć, że niektóre składniki uczulają mniej po przegotowaniu. W przypadku uczulenia na powszechnie występujące i używane składniki, takie jak mleko, zboża i jaja, warto udać się do dietetyka, który pomoże ustalić prawidłową dietę.