Rumień guzowaty
Rumień guzowaty (łac. Erythema nodosum) to choroba zapalna skóry i tkanki podskórnej, która objawia się powstawaniem dużych, bolesnych i czerwonych guzów. Guzki rumieniowe można scharakteryzować jako ograniczone zaczerwienienia skóry o podwyższonej ciepłocie, które często współwystępują z opuchlizną obejmującą stawy skokowe, kolanowe i nadgarstki. Zmiany rumieniowe lokalizują się najczęściej po stronie wyprostnej podudzi, ale pojedyncze guzy mogą występować również na udach i przedramionach. Guzy rumieniowe nie podlegają rozpadowi i ustępują bez pozostawiania blizn na skórze.
1. Przyczyny rumienia guzowatego
Rumień guzowaty jest często objawem innych chorób albo reakcją alergiczną organizmu na leki. W niektórych przypadkach rumień guzowaty stanowi objaw choroby autoimmunologicznej o nieznanej przyczynie. Jeśli rumień guzowaty występuje przewlekle i ma tendencje do nawrotów, zazwyczaj jest spowodowany właśnie zaburzeniami autoimmunologicznymi. Rzuty choroby mogą pojawiać się, gdy następuje spadek odporności, będący wynikiem długotrwałego prowadzenia niehigienicznego trybu życia (złe nawyki żywieniowe, permanentny stres, niedosypianie, przemęczenie itp.). Rumień guzowaty często współwystępuje z podwyższoną temperaturą ciała i bólami stawowymi.
Rumień guzowaty zwykle stanowi objaw pojawiający się w przebiegu innych chorób, takich jak: jersinioza, sarkoidoza, histoplazmoza, gruźlica, toksoplazmoza, trąd, mononukleoza zakaźna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, ziarniniak weneryczny, infekcje wywołane paciorkowcami oraz przewlekłe stany zapalne, np. zapalenie zatok przynosowych, zapalenie migdałków, stany zapalne kręgosłupa czy zły stan uzębienia. W przebiegu tych chorób na skórze mogą pojawić się zmiany rumieniowe. Rumień guzowaty często jest również wynikiem nadwrażliwości organizmu na leki, zwłaszcza na: sulfonamidy, salicylany, gestageny i metamizol sodowy. Długotrwałe stosowanie tego typu leków może przyczyniać się do powstawania guzów rumieniowych. Rumieniowe zmiany skórne często są również skutkiem interakcji lekowych, dlatego nie warto leczyć się na własną rękę. Przyjmowanie farmaceutyków należy konsultować z lekarzem.
2. Leczenie rumienia guzowatego
Leczenie ogólne rumienia guzowatego zależy od czynników etiologicznych, czyli sprawczych. W zależności od choroby, która stanowi podłoże występowania guzów rumieniowych, choremu podaje się albo antybiotyki, leki przeciwzapalne, kortykosteroidy, albo leki przeciwprątkowe. Jeśli rumień guzowaty jest reakcją alergiczną wywołaną lekami, należy od razu odstawić przyjmowany farmaceutyk. Rumień guzowaty można również leczyć miejscowo. Stosuje się wtedy okłady na zmiany skórne. Okłady mogą być wykonywane z dwuprocentowego roztworu ichtiolu. Guzki smaruje się również maściami:
- maścią metanabolową,
- maścią metindolową,
- maścią ichtiolową (5-10%),
- maścią zawierającą heparynoidy,
- maścią ze słabo działającymi sterydami.
Wszelkie zmiany rumieniowe na skórze wymagają konsultacji lekarskiej i wykonania dodatkowych badań specjalistycznych. Często wywołane są zaburzeniami immunologicznymi, dlatego w leczeniu rumienia ważne jest również systematyczne wzmacnianie odporności i utrzymywanie układu odpornościowego w dobrym stanie.