Szczepienia na wirusowe zapalenia wątroby
Wirusowe zapalenie wątroby typu A i B to bardzo poważna choroba, wywołująca martwicę tkanek wątroby. Te dwa typy są spotykane w Polsce. Szczepionka przeciw żółtaczce typu B jest obowiązkowa, natomiast szczepienie na żółtaczkę typu A to szczepienie zalecane, a więc płatne. Istnieje także szczepionka skojarzona, dająca odporność na oba typy wirusa. Każda przyszła mama powinna pomyśleć o nabyciu odporności na wirusa zapalenia wątroby, gdyż żółtaczka w ciąży może bardzo negatywnie wpłynąć na dziecko. Szczepionka na żółtaczkę odgrywa ważną rolę w planowaniu ciąży szczególnie, jeśli przyszła matka często podróżuje, korzysta z usług kosmetycznych i fryzjerskich.
1. Szczepienie na żółtaczkę typu A
Szczepionka na żółtaczkę typu A jest szczepieniem zalecanym, a więc płatnym i nieobowiązkowym. Jednak dla wielu osób jest to szczepienie bardzo ważne. Osoby szczególnie narażone na zakażenie wirusem WZW typu A to ludzie mieszkający na terenach zagrożonych powodziami i podtopieniami. Wirus przenosi się poprzez bezpośredni kontakt z nosicielem, przez żywność oraz wodę. Szczepienie wykonuje się w dwóch dawkach, w odstępie 6-12 miesięcy.
2. Szczepienie na żółtaczkę typu B
Szczepionka na żółtaczkę typu B to szczepienie obowiązkowe, finansowane z budżetu państwa. Są one szczególnie ważne dla osób wyjeżdżających do krajów o wysokiej zapadalności na zapalenie wątroby typu B. Wirus może zakazić także poprzez niesterylne narzędzia do robienia tatuaży, zabiegów fryzjerskich czy kosmetycznych. Już bardzo niewielka ilość krwi przenosi wirusa. Aby doszło do zakażenia, naruszona musi być ciągłość skóry.
Szczepionka na żółtaczkę typu B jest podawana w trzech dawkach. Druga dawka powinna być podana po miesiącu od pierwszej, a trzecia po 6 miesiącach od pierwszej dawki. Szczepionka skojarzona, uodparniająca zarówno na WZW A, jak i B, jest podawana tak jak podstawowe szczepienie WZW B, czyli w trzech dawkach, w takich samych odstępach czasu. Innym schematem podawania szczepionki przeciw WZW B są cztery dawki, trzy z nich podawane co miesiąc, a czwarta po roku od przyjęcia pierwszej dawki.
Jest także możliwość przyspieszonego przyjmowania szczepionki na WZW B:
- pierwsza dawka szczepionki;
- druga dawka po 7 dniach;
- trzecia dawka po 21 dniach;
- czwarta dawka po roku.
Szczepienie przypominające jest zalecane u osób z zaburzoną odpornością, na przykład poddawanym leczeniu immunosupresyjnemu po przeszczepie oraz u osób, u których nie wytworzyła się całkowita odporność po podstawowym szczepieniu.
Obecnie nie istnieje szczepienie na WZW typu C.
3. Szczepienie w ciąży
Nie zbadano dokładnego wpływu szczepionki na wirusowe zapalenie wątroby na rozwój płodu, jeśli szczepienie było wykonane przed lub na początku trwania ciąży. Przyjmuje się, że nie stanowi ona ryzyka, gdyż jest szczepionką inaktywowaną, czyli składającą się z martwych wirusów. Nadmierne pobudzenie układu odpornościowego może niekorzystnie wpłynąć na dziecko, ale nie tak niekorzystnie, jak zachorowanie na WZW. Jeśli nie ma natychmiastowej potrzeby zaszczepienia, preferuje się zaszczepienie kilka miesięcy przed zajściem w ciążę lub w jej ostatnim trymestrze. Można szczepić się w czasie karmienia piersią, ale lepiej poradzić się w tym przypadku lekarza.
Kobiety będące nosicielkami wirusa WZW B powinny wiedzieć, że jeśli urodzą dziecko, musi być ono poddane szczepieniom przeciwko wirusowi. Pierwsza dawka szczepionki musi być podana w ciągu pierwszych 24 godzin od urodzenia, a kolejna po 7 dniach.