Uczulenie na leki – objawy

Alergia polekowa jest następstwem zażycia preparatu, który ma dużą masę cząsteczkową lub został podany pozajelitowo. Dla uczulenia na leki typowe są zmiany skórne, objawy ze strony układu krwionośnego, reakcje ogólnoustrojowe i narządowe. Symptomem może być pokrzywka, rumień wielopostaciowy i wyprysk kontaktowy.

1. Alergia na leki

Alergię na leki (alergię polekową) można zaobserwować po zażyciu leku. Uczulenie może wywołać każdy preparat. Osoby, u których stwierdzono chorobę alergiczną, są bardziej podatne na tego typu alergię. Mechanizm powstawania nadwrażliwości na lek może mieć charakter alergiczny (związany z przeciwciałami w klasie IgE) lub niealergiczny. Nie bez znaczenia pozostają predyspozycje genetyczne, na przykład mutacje genów, które są odpowiedzialne za metabolizm leków. Do reakcji alergicznej dochodzi, gdy zastosowany lek ma dużą masę cząsteczkową. Inna okoliczność, w której alergia występuje, to pozajelitowe podanie leku, to znaczy: dożylnie, domięśniowo, przezskórnie lub miejscowo na skórę.

2. Przyczyny alergii na leki

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

Do grupy leków uczulających zaliczane są: • preparaty białkowe: antybiotyki (penicylina w zastrzykach), hormony i surowice odpornościowe, • sulfonamidy, • salicylany, • związki jodu, • duże dawki alfametylodopy, chinidyny i cefalosporyny, • leki przeciwbólowe, • leki w postaci kremu i maści, • składniki maści i tabletek: barwniki i konserwanty. Leki takie jak sulfonamidy, dziurawiec czy tiazydy mogą powodować uczulenie skóry na słońce. Następstwem ekspozycji ciała na działanie promieni słonecznych są przebarwienia i wysypka na jego powierzchni. W celu ustalenia przyczyny uczulenia wykonuje się testy alergiczne (punktowe skóry, śródskórne i płatkowe na leki).

3. Objawy uczulenia na leki

Najpowszechniejszym objawem alergii na leki są zmiany na skórze (różne w zależności od czynnika, który wywołał uczulenie). Należy do nich pokrzywka, czyli swędzące bąble, i obrzęk naczynioruchowy, który obejmuje twarz i drogi oddechowe chorego. Za pojawienie się pokrzywki na ciele alergika jest odpowiedzialna m.in. aspiryna. Dla uczulenia na leki takie jak sulfonamidy typowa jest wysypka plamisto-grudkowa, która objawia się odczynem polekowym.
Objawem alergii na penicylinę jest rumień wielopostaciowy o różnych kształtach, który obejmuje ręce i nogi. Ponadto może wystąpić wyprysk kontaktowy, dla którego charakterystyczna jest obecność grudek, wyprysków i rumienia. Symptomem uczulenia na leki u osób starszych jest wyprysk podudzi, któremu współtowarzyszy owrzodzenie. Za pojawienie się tych dolegliwości są odpowiedzialne takie leki uczulające jak: olejki eteryczne, propolis, neomycyna, rywanol i lanolina. Oprócz zmian skórnych dla alergii na leki typowe są reakcje ogólnoustrojowe i narządowe. Do pierwszej grupy zalicza się m.in. wstrząs anafilaktyczny i gorączkę, do drugiej alergiczne zapalenie mięśnia sercowego i naczyń krwionośnych, alergiczne zapalenie płuc i napad astmy oskrzelowej. Leki mogą spowodować również dolegliwości ze strony układu krwionośnego. Wówczas dochodzi m.in. do niedokrwistości hemolitycznej i małopłytkowości. Spadek liczby płytek krwi może być skutkiem stosowania sulfonamidów, chininy i paracetamolu. Z kolei za obniżenie liczby białych krwinek są odpowiedzialne niektóre leki przeciwdrgawkowe, fenotiazyna i piramidon.