Heterochromia centralna, częściowa i całkowita. Czy jest grożna?
Heterochromia to niegroźna wada genetyczna, z którą rodzi się około 1 procent dzieci. Może nie zostać wykryta przez pierwsze miesiące, a nawet lata życia dziecka, ponieważ do 3 roku życia ustala się ilość melaniny w tęczówce - ostateczy kolor oczu człowieka. Czym jest heterochromia? Jakie są jej przyczyny? Czy jest groźna? Czym różni się heterochromia centralna od całkowitej?
1. Co to jest heterochromia?
Heterochromia (różnobarwność tęczówki) to nic innego jak wielokolorowa tęczówka lub też oczy o różnych kolorach. Jest to niegroźna wada genetyczna, która dotyka około 1 procent populacji. Występuje zarówno u ludzi jak u zwierząt, czego dobrym przykładem jest znana rasa psów - Husky.
Heterochromia polega na nierównomiernym rozmieszczeniu barwnika w obrębie jednego lub dwóch oczu. Mimo iż stan te nazywany jest wadą wzroku, to w większości przypadków nie jest kojarzona z innymi problemami zdrowotnymi.
Wada ta wzbudza fascynację, nie powodując ostracyzmu społecznego, a można powiedzieć, że wręcz przeciwnie. Mnóstwo osób marzy o oryginalnych oczach o różnych kolorach, czego dowodem są wielobarwne soczewki kontaktowe.
Wiele osób ze świata filmu i estrady może pochwalić się tą wadą, m.in. aktorka Jane Saymour czy Mila Kunis.
2. Rodzaje heterochromii
Możemy wyróżnić trzy rodzaje heterochromii:
- heterochromia centralna - w tęczówce znajdują się dwa kolory, z których jeden tworzy pierścień wokół źrenicy, płynnie przechodząc w kolor właściwy dla oczu;
- heterochromia całkowita - każde oko jest innego koloru, np. jedno niebieskie, a drugie zielone;
- heterochromia częściowa - jedynie część tęczówki oka ma inny kolor od reszty; rodzaj te nazywamy też heterochromią jednego oka.
3. Jakie są przyczyny heterochromii?
Heterochromia jest wynikiem zaburzeń ilości melaniny, co powoduje zmiany w obrębie tęczówki. Melanina jest substancją, która nadaje kolor skórze, włosom i oczom. Gdy dochodzi do zaburzeń w rozkładzie tego barwnika w tęczówce mamy do czynienia z omawianą heterochromią.
Wada ta może występować od pierwszych chwil życia dziecka, może też pojawić się na późniejszym etapie życia. Wynika wówczas z m.in.:
- urazów oka;
- leczenia jaskry za pomocą kropli do oczu;
- stanów zapalnych struktur oka;
- nerwiakowłókniakowatości typu 1;
- cukrzycy;
- zespołu Hornera;
- czerniaka gałki ocznej.
Przyczyną może być także:
- bielactwo;
- zespół Waardenburga;
- zespół Parry'ego - Romberga;
- zespół Sturge'a - Webera.
4. Diagnostyka heterochromii
Aby zdiagnozować heterochromię właściwie wystarczy spojrzeć komuś w oczy lub w lustro - jeśli jedna tęczówka ma inny kolor niż druga, lub w obrębie jednego oka znajdują się dwie barwy, najprawdopodobniej mamy do czynienia właśnie z tą wadą.
Każda zaobserwowana zmiana w zabarwieniu tęczówki powinna skłonić nas jednak do konsultacji z lekarzem okulistą, szczególnie gdy pojawi się nagle lub gdy zaobserwujemy również inne objawy.
Specjalista przeprowadzi odpowiednie badania, na podstawie których z łatwością określi stan poszczególnych struktur oka.
5. Czy wadę tę można leczyć?
Leczenie heterochromii zazwyczaj opiera się na eliminacji przyczyn, zależnie od ich rodzaju i objawów towarzyszących. Sama wada, jeśli jest wynikiem mutacji, nie jest uleczalna i pozostaje z nami do końca życia.
Jeśli heterochromia oka nie powoduje zmian w jego aparacie i jest wadą izolowaną, nie jest konieczne leczenie. Wielobarwność tęczówki w takim przypadku pozostaje cechą charakterystyczną danej osoby, bez żadnych konsekwencji zdrowotnych.
Jeśli zaś heterochromia powoduje dyskomfort w życiu pacjenta, dobrym rozwiązaniem jest zakup jednokolorowych szkieł kontaktowych.
6. Czy heterochromia jest groźna?
W przypadku, gdy heterochromia ujawni się u dziecka w wieku 3 - 4 lat, najprawdopodobniej będzie wynikiem pojedynczej, niegroźnej wady genetycznej. Będzie to już na zawsze cecha wyróżniająca dane dziecko. Warto jednak skonsultować się w takiej sytuacji z lekarzem, aby sprawdzić, czy nie jest to wynik jakiejś poważniejszej choroby. Sama różnobarwność jednak nie jest groźna.
Jeśli zaś heterochromia pojawi się w późniejszym wieku, jej podłożem może być choroba. W takiej sytuacji leczy się przypadłość, która tę różnobarność tęczówek spowodowała.
