Łagodny rozrost stercza
Łagodny rozrost stercza inaczej bywa określany jako przerost prostaty lub łagodny rozrost gruczołu krokowego (ang. Benign Prostatic Hyperplasia – BPH). Choroba występuje zwykle u mężczyzn powyżej 45. roku życia. Częstość jej występowania wzrasta z wiekiem. Szacuje się, że na przerost prostaty cierpi ponad połowa mężczyzn po sześćdziesiątce. Łagodny rozrost gruczołu krokowego wiąże się z nadmiernym namnażaniem się komórek gruczołowych i komórek podścieliska stercza albo z przerostem komórek prostaty – co skutkuje zwężeniem drogi odpływu moczu.
1. Objawy łagodnego rozrostu stercza
Do typowych objawów rozrostu stercza należą:
- częste oddawanie moczu małymi porcjami,
- nykturia, czyli załatwianie potrzeb fizjologicznych nocą,
- uczucie intensywnego i nagłego parcia na mocz,
- niemożność powstrzymania potrzeby oddania moczu,
- bolesność podczas oddawania moczu,
- problemy z rozpoczęciem mikcji,
- zwężenie strumienia moczu,
- wydłużenie czasu oddawania moczu,
- osłabienie strumienia moczu lub przerywany wyciek moczu,
- skapywanie moczu po zakończeniu mikcji,
- zatrzymanie moczu.
2. Diagnostyka rozrostu stercza
Podstawowym badaniem, które pozwala stwierdzić rozrost gruczołu krokowego, jest badanie przez odbyt – niezbyt lubiane przez mężczyzn. Badanie per rectum pozwala ocenić kształt, konsystencję, wielkość i granice gruczołu prostaty. Warto również wykonać USG brzucha, które umożliwia określenie stopnia zalegania moczu. O wiele dokładniejszą ocenę struktury i wielkości stercza niż badanie przez odbyt daje zastosowanie TRUS (ang. Transrectal Ultrasound). W celu zbadania strumienia moczu stosuje się uroflowmetrię. Ocenia ona takie parametry, jak:
- objętość oddanego moczu,
- maksymalny przepływ moczu przez cewkę moczową,
- średni przepływ moczu przez cewkę moczową.
Przyjmuje się, że prawidłowy strumień moczu powinien być większy niż 15 ml/s.
3. Leczenie łagodnego rozrostu stercza
U osób bez silnie wyrażonych objawów przerostu prostaty oraz bez ryzyka rozwoju raka stercza zaleca się obserwację. W poważnych przypadkach klinicznych obserwacja urologiczna przebiega z wykonaniem oznaczenia PSA (ang. Prostatic Specific Antigen). Norma dla PSA wynosi do 4 ng/ml. Niekiedy konieczna jest również transrektalna biopsja gruczołu krokowego. Najczęściej łagodny rozrost prostaty leczy się farmakologicznie, stosując takie leki, jak: doksazosyna, terazosyna, alfuzosyna i tamsulozyna, które powodują rozkurcz mięśni i poprawiają oddawanie moczu. Lekiem hormonalnym stosowanym w przeroście stercza jest finasteryd. Jeśli rozrost gruczołu krokowego daje łagodne objawy, pomóc mogą leki roślinne: wyciąg z kory śliwy afrykańskiej i wyciąg z nasion dyni.
W zaawansowanym stadium choroby konieczne jest leczenie operacyjne. Do chirurgicznych zabiegów, mających na celu leczenie rozrostu prostaty, należą:
- przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego (ang. Transurethral Resection of Prostate – TURP),
- wyłuszczenie gruczołu krokowego – stosowane w przypadku dużych zmian prostaty, uchyłków pęcherza moczowego i nowotworów gruczołu krokowego,
- laserowe usuwanie nadmiaru namnożonych komórek gruczołowych (ang. Visual Laser Ablation of Prostate – VLAP).
Leczenie operacyjne rozrostu prostaty wymaga rekonwalescencji, ale skutki leczenia są wyraźne: ustąpienie trudności z oddawaniem moczu i lepsza sprawność seksualna.