Leczenie AZS

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, jej leczenie ma zatem na celu ustąpienie lub złagodzenie objawów. Niemożliwe jest całkowite wyleczenie AZS.

Niezwykle ważna w tym przypadku jest edukacja chorych oraz rodziców dzieci dotkniętych chorobą. Dermatolog lub alergolog powinien w sposób jasny przekazać wiedzę na temat unikania czynników nasilających objawy AZS, jak również nauczyć opiekunów dziecka prawidłowej pielęgnacji skóry atopowej oraz prawidłowego stosowania miejscowych leków (występujących najczęściej w postaci maści i kremów).

1. Pielęgnacja skóry atopowej

Kluczową rolę w leczeniu atopowego zapalenia skóry odgrywa unikanie czynników nasilających zmiany chorobowe, w tym niezwykle dokuczliwy świąd. Skórę dziecka po kąpieli należy suszyć bardzo delikatnie odpowiednim ręcznikiem. Wskazane jest uciskanie lub klepanie skóry w celu usunięcia z niej nadmiaru wody, by niemal natychmiast móc nałożyć na nią środki nawilżające.

Do mycia używać należy jedynie emolientów lub innego rodzaju środków dedykowanych skórze atopowej. Unikać należy kosmetyków perfumowanych. Ubranka dziecięce oraz pościel prać należy w hipoalergicznych płynach do prania (proszki nie są wskazane), powtarzając co najmniej dwukrotnie cykl płukania. Dziecka nie należy również przegrzewać. Pot jest substancją niezwykle drażniącą i powoduje zaostrzenie choroby, wywołując uporczywy świąd. Zimą konieczne jest nawilżanie pomieszczeń, a w ciągu całego roku należy utrzymywać w nich temperaturę oscylującą wokół 20°C. W przypadku alergii pokarmowej niezbędna jest eliminacja z diety produktów, które mogą wpływać na zaostrzenie objawów AZS.

Standardem w leczeniu atopowego zapalenia skóry jest stosowanie emolientów. Należy po nie sięgać zarówno w leczeniu podtrzymującym, jak i profilaktycznie. Środki nawilżające należy nakładać na osuszoną skórę co najmniej dwa razy dziennie, cienką warstwą. Kosmetyk zadziała przeciwświądowo, jeśli w składzie będzie zawierał mentol lub polidokanol. W przypadku bardzo suchej skóry przydatne mogą okazać się środki zawierające mocznik lub kwas mlekowy (uwaga: u niektórych chorych substancje te mogą wywołać odwrotny skutek, podrażniając skórę).

2. Farmakologiczne leczenie atopowego zapalenia skóry

Podstawą w leczeniu atopowego zapalenia skóry są glikokortykosteroidy (GKS) stosowane miejscowo. Mają działanie przeciwzapalne, a dodatkowo zmniejszają kolonizację skóry gronkowcem złocistym. Od rodzaju GKS zależy jego siła działania, nie bez znaczenia jest również zastosowane podłoże (np. maść, krem, pianka, żel, płyn). Najsilniej działają glikokortykosteroidy w postaci maści – po uzyskaniu poprawy (nie później niż po trzech tygodniach) środek leczniczy zmienia się na słabszy. Na zmiany zlokalizowane w obrębie twarzy (zwłaszcza powiek), w okolicy pachwinowej i pachowej stosować można jedynie preparaty słabe. Alternatywą dla GKS o silnym działaniu jest takrolimus 0,1 proc. w maści. Stosuje się go miejscowo, również w przypadku dzieci.

W przypadku zaostrzenia AZS można sięgnąć po wilgotne opatrunki okluzyjne, które polegają na stosowaniu wilgotnej warstwy gazy pokrytej ściągaczem elastycznym na nałożone na skórę emolienty lub miejscowe glikortykosteroidy.

Podstawą leczenia świądu jest stosowanie leków przeciwhistaminowych. Zażywanie tego typu leków możne w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy jakości życia chorego. W leczeniu ogólnoustrojowym atopowego zapalenia skóry stosuje się ponadto:

• leczenie przeciwdrobnoustrojowe – antybiotyki są wskazane, gdy doszło do rozległego bakteryjnego zakażenia skóry;

• glikokortykosteroidy doustne – stosuje się je w przypadku krótkotrwałego leczenia zaostrzenia objawów choroby w celu szybkiego uzyskania poprawy.