Mononukleoza u dzieci - objawy, diagnostyka i leczenie

Mononukleoza zakaźna, znana potocznie jako „choroba pocałunków”, to infekcja wirusem Epsteina-Barr. Wirus ten przenosi się poprzez ślinę (stąd nazwa potoczna) oraz drogą kropelkową i poprzez przetoczenie krwi. Mononukleoza u dzieci pojawia się przed 5. rokiem życia, wtedy jednak ma zazwyczaj przebieg bezobjawowy. Czym jest dokładnie mononukleoza i jak się objawia?

1. Mononukleoza u dzieci - objawy

Wylęganie mononukleozy u dzieci może trwać aż 30-50 dni. Zaraża się przez cały okres wylęgania, a nawet także do pół roku po pojawieniu się pierwszych objawów. Po jednokrotnym przechorowaniu mononukleozy w układzie odpornościowym chorej osoby pojawia się trwała odporność na wirusa. Jego obecność w organizmie oznacza także, że można nim zarażać.

Objawy mononukleozy zakaźnej u dzieci są niecharakterystyczne. Obejmują one objawy grypopodobne, takie jak ból głowy, brak apetytu, złe samopoczucie, zmęczenie. Dopiero po ich wystąpieniu (mniej więcej po tygodniu) pojawia się gorączka nieprzekraczająca z reguły 39 st. C. Może się utrzymywać od 2 do 30 dni. Gorączce mogą towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych w obrębie głowy i angina, czyli bakteryjne zapalenie gardła. W przebiegu mononukleozy u dzieci zawsze dochodzi do powiększenia śledziony i wątroby. Wskutek tych czynników może dojść nawet do pęknięcia śledziony czy zapalenia wątroby i żółtaczki. Bardzo często pojawia się także obrzęk powiek i niewielkie, krwotoczne plamy między podniebieniem miękkim i twardym.

Zobacz film: "Pomysły na wspólne, rodzinne spędzanie czasu"

Rzadsze objawy mononukleozy u dzieci to na przykład zapalenie płuc, zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie mózgu i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. W czasie leczenia antybiotykiem u chorych pojawia się czerwona, rozsiana wysypka.

W czasie rekonwalescencji często dochodzi do pojawienia się zespołu chronicznego zmęczenia.

Powikłania mononukleozy u dzieci występują dość rzadko, ale w większości należą do poważnych. Są to:

• małopłytkowość;

• anemia hemolityczna;

• pancytopenia;

• agranulocytoza;

• porażenie nerwów czaszkowych;

• padaczka;

• zespół Guillaina-Barry'ego;

• zapalenie mózgu;

• zapalenie rdzenia kręgowego;

• zapalenie trzustki;

• zapalenie jąder;

• zapalenie mięśnia sercowego;

• zapalenie wątroby;

• pęknięcie śledziony.

2. Mononukleoza u dzieci - diagnostyka i leczenie

W diagnostyce mononukleozy u dzieci bierze się pod uwagę objawy występujące u chorego. Często są one jednak niecharakterystyczne. Testy wykrywające mononukleozę u dzieci to badania krwi. Dzięki morfologii można wykryć zwykle leukocytozę i limfocytozę. Pojawiają się także limfocyty atypowe. Stosowane jest również badanie w kierunku przeciwciał heterofilnych lub przeciwciał swoistych przeciwko antygenowi kapsydowemu (u dzieci rzadziej wykrywa się przeciwciała heterofilne w przebiegu mononukleozy).

Nie istnieje jeszcze leczenie przyczynowe mononukleozy u dzieci. Tak jak w przypadku grypy, stosuje się tylko leczenie objawowe. Chory powinien pozostawać w łóżku, przyjmować leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Ważna jest także dieta obfitująca w witaminy i powstrzymanie się przed wysiłkiem fizycznym. Sport jest zakazany przez co najmniej 2 miesiące po ustąpieniu objawów. W przypadku wystąpienia obturacji górnych dróg oddechowych, małopłytkowości oraz powikłań, w leczeniu mononukleozy stosuje się także kortykosterydy.