Niebezpieczny alergen – jad owadów
Przyczyną alergii na jad owadów jest ukąszenie osy, pszczoły lub trzmiela. Powodem uczulenia może być też spożywanie miodu i przebywanie w pobliżu pasieki. Objawem tego typu alergii są reakcje miejscowe: zaczerwienienie, pieczenie i obrzęk skóry, i uogólnione: pokrzywka, duszność, wymioty, co może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który zagraża życiu człowieka.
1. Co to jest alergia na jad owadów?
Alergię na jad powodują takie owady jak: pszczoły, osy, szerszenie i trzmiele. Przyczyną może być jad (wytwarzany przez matki owadów i robotnice), ślina, odchody owadów i cząsteczki ich skrzydeł. Jad dostaje się do organizmu człowieka na skutek użądlenia. Za wystąpienie reakcji alergicznej są odpowiedzialne białka w nim zawarte (zdaniem naukowców istnieje więcej substancji odpowiedzialnych za reakcję alergiczną, m.in. histamina). Co istotne, jedzenie miodu i przebywanie w okolicy uli również może wywołać uczulenie na jad owadów. Ten rodzaj alergii nie jest dziedziczny.
2. Objawy alergii na jad owadów
W wyniku użądlenia przez owada pojawia się szereg reakcji. Nasilenie objawów zależy od rodzaju owada, ilości jadu, miejsca użądlenia (najbardziej niebezpieczne jest to w skórę twarzy i szyi, gdyż może skutkować uduszeniem) i wrażliwości pacjenta. Do symptomów alergii na jad owadów zalicza się: • reakcje miejscowe: świąd i pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk skóry (ustępują po upływie kilku godzin), • reakcje uogólnione: pokrzywka, rumień, obrzęk naczynioruchowy, któremu towarzyszą: duszność, omdlenia, wymioty i biegunka, co prowadzi do wstrząsu anafilaktycznego. Pierwsze objawy alergii odnotowuje się po kilku minutach od użądlenia. Częściej obserwuje się reakcje miejscowe niż uogólnione. Z większą częstotliwością występują u dzieci i dorosłych mężczyzn.
3. Diagnostyka alergii na jad owadów
W diagnostyce alergii podejmuje się próbę ustalenia rodzaju owada odpowiedzialnego za reakcję alergiczną i jej charakteru, co stanowi podstawę do wykonania dalszych badań. Pacjent musi poddać się testom skórnym (po 4 tygodniach od użądlenia) i śródskórnym z alergenem. Ocenie poddaje się stężenie IgE w surowicy krwi. Jeżeli badania potwierdzą udział swoistych IgE, które są skierowane przeciwko jadowi osy lub pszczoły, chory kwalifikuje się do terapii odczulającej, która trwa od 3 do 5 lat.
Zobacz także:
4. Leczenie alergii na jad owadów
Jeżeli chorego użądliła pszczoła, usuwa się żądło. Zmiany miejscowe złagodzą środki przeciwhistaminowe i kortykosteroidy podawane miejscowo. Inaczej jest w przypadku zmian na skórze szyi i twarzy. Wówczas niezbędne jest stosowanie preparatów doustnych. W cięższych reakcjach uogólnionych podaje się domięśniowo adrenalinę. Gdy do użądlenia doszło w okolicy ust i gardła, niezbędna jest hospitalizacja, ponieważ istnieje ryzyko rozwoju niewydolności oddechowej. Natomiast reakcje ogólnoustrojowe leczy się ambulatoryjnie albo w szpitalu.