Owsiki u niemowląt
Owsiki u niemowląt i małych dzieci to jedne z najczęściej występujących pasożytów. Według badań, w Polsce zarażonych jest 38% dzieci oraz 17% osób dorosłych. W środowiskach sprzyjających rozprzestrzenianiu się owsicy, np. w w dużych skupiskach dzieci, liczba zarażeń sięga nawet 90%. Długość samicy owsika wynosi około 1 cm, a długość samca to 0,5 cm.
1. Rozmnażanie się owsików i objawy owsicy
Owsiki przebywają głównie w jelicie cienkim, w jego końcowym odcinku. Czasami owsiki występują również w jelicie grubym. Dorosłe osobniki pasożyta żyją do trzydziestu dni. Owsiki zawsze występują gromadami, nigdy w pojedynkę. U zarażonego człowieka mogą znajdować się nawet tysiące owsików, które czynią duże spustoszenia w organizmie – zwłaszcza u najmłodszych. Owsiki rozmnażają się w dużym tempie, a zaraz po zapłodnieniu samiec umiera. Z kolei samica kieruje się do odbytu, gdzie przebywa dopóki nosiciel pasożyta nie zapadnie w sen, a następnie składa niewielkie jajeczka w fałdach odbytnicy. Proces nie odbywa się w jelicie, ponieważ rozwój jajeczek wymaga tlenu. Jedna samica owsika jest w stanie złożyć nawet ok. 10 000 jajeczek.
Z jajeczek owsika złożonych w organizmie człowieka już po 6 godzinach zaczynają wykluwać się larwy. Gdy samice owsików przemieszczają się po fałdach odbytu i wydzielają tzw. lepek działający na zasadzie przyssawki, człowiek może odczuwać dokuczliwe swędzenie odbytu. Niemowlęta nie powiedzą o tym, że swędzi je odbyt. Mogą jednak być rozdrażnione, niespokojne, a w czasie przewijania mogą pchać rączki w okolice pupy. Większe dzieci mogą się drapać.
Drapanie może spowodować przeniesienie jajeczek pod paznokcie lub na palce, a stamtąd – wprost do układu pokarmowego. Tam jajeczka przekształcają się w larwy, które z kolei przedostają się do jelita. Po dwóch-czterech tygodniach owsiki dojrzewają i mogą się dalej rozmnażać. Najczęstsze objawy owsicy u niemowląt, to: zaczerwienienie okolic odbytu, brak apetytu, bladość skóry, bóle brzucha, spadek masy ciała pomimo jedzenia, zgrzytanie zębami, zapalenie wyrostka robaczkowego, swędzące zmiany skórne, spadek odporności. Zarażone owsikami niemowlęta nie przybierają na wadze, są rozdrażnione, niespokojne, marudne, mają problemy ze spaniem, mogą się wiercić w łóżeczku.
2. Diagnostyka owsicy u dzieci
Owsiki w wielu przypadkach da się wykryć samodzielnie. W przypadku, gdy zakażenie jest intensywne, pasożyty można nawet spostrzec w stolcu dziecka, choć jest to dosyć trudne. Ponadto, przy podejrzeniu owsików warto obejrzeć okolice odbytu około 2 godziny po zapadnięciu malucha w sen. Rano można również pobrać wymaz z okolicy odbytu i oddać do badania, jednak nie mamy pewności, że badanie to rzeczywiście wykarze zakażenie owsikami.
Niemowlęta narażone są na owsiki najczęściej w okresie letnim, gdy bawią się w piaskownicy i mają styczność z różnymi innymi dziećmi. Bardzo ważne jest dlatego dokładne mycie rąk dziecku po przyjściu z placu zabaw. Maluszki, mając brudne ręce, liżą je, gryzą itp., co sprzyja przenoszeniu ewentualnych jaj pasożytów do przewodu pokarmowego. W czasie zarażenia należy dbać o częste mycie rąk dziecku, regularną wymianę pościeli, codzienne wymienianie ręczników i odseparowanie chorego od pozostałych domowników - szczególnie nocą nie należy spać z nim w jednym łóżku.
3. Leczenie owsicy u niemowląt
Najskuteczniejszym leczeniem owsików u niemowląt jest leczenie farmakologiczne. Wybór farmaceutyku i dawki należy do lekarza, jednak są już dostępne w aptekach leki bez recepty. Kurację farmakologiczną należy powtórzyć mniej więcej trzy tygodnie po pierwszym leczeniu, ze względu na możliwość rozpoczęcia się nowego cyklu rozwojowego pasożytów.
Leczenie polega na zniszczeniu owsików i usunięciu toksyn ich przemiany materii z organizmu dziecka. Duże znaczenie w walce z owsikami ma dbanie o higienę. Należy często myć dziecku ręce, nie pozwalać maluszkowi wkładać brudnych rąk do buzi, dbać o czystość zabawek. Zaleca się obcinanie paznokci na krótko i podmywanie maluszka ciepłą wodą rano i przed położeniem spać. Dbaj o czystość ubrań dziecka i często wymieniaj ściśle przylegające do ciała elementy jego garderoby.