Spadek masy ciała
Wiadomo, że masa ciała dziecka, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia, stanowi dobry miernik rozwoju dziecka. Uważa się też, że jeśli tylko niemowlę przybiera na wadze, oznacza to, że jest zdrowe i rozwija się prawidłowo. Spadek masy ciała u niemowlęcia jest zazwyczaj niepokojącym objawem, który sygnalizuje, że coś jest nie tak. Nie zawsze jednak należy popadać z tego powodu w panikę. Istnieje bowiem zjawisko określane mianem fizjologicznego spadku masy ciała, które dotyczy noworodków w pierwszych dobach życia.
1. Jak często należy ważyć dziecko i jakie są przyczyny fizjologicznego spadku masy ciała noworodka?
Masa ciała u niemowląt jest bardzo ważnym parametrem, który wraz ze wzrostem, obwodem główki i klatki piersiowej, służy ocenie rozwoju dziecka. Dlatego maluch powinien być systematycznie ważony. W 1. półroczu życia, dziecko powinno być ważone co najmniej raz w miesiącu. W 2. półroczu – co 3 miesiące. W ciągu kolejnych 3 lat życia dziecko należy ważyć 2 razy do roku, a w późniejszym czasie co najmniej raz na rok. Wagę dziecka można nanieść na, tzw. siatki centylowe, które znajdują się w każdej książeczce zdrowia dziecka. Siatki te pozwalają określić, jak plasuje się waga dziecka na tle jego rówieśników, w którym centylu znajduje się nasza pociecha i czy jego waga jest odpowiednia dla wieku i płci.
Spadek wagi noworodka w kilka dób po porodzie jest zjawiskiem jak najbardziej fizjologicznym. Dziecko po urodzeniu traci na wadze już od 1. doby życia, maksymalną utratę masy ciała u noworodka notuje się zazwyczaj około 3. doby życia. Od tego czasu dziecko zaczyna na nowo przybierać na wadze, by w okolicach 8. doby życia wrócić do masy urodzeniowej. Maksymalna utrata masy ciała przez noworodka nie powinna przekraczać 10% jego masy urodzeniowej. Przyczyną fizjologicznego spadku masy ciała noworodka jest głównie utrata wody, która następuje wraz z oddawaniem moczu przez dziecko, oddaniem smółki, wysychaniem kikuta pępowiny a także zużywaniem glikogenu, materiału zapasowego zgromadzonego w wątrobie podczas życia płodowego czy zużywaniem zapasu tłuszczu. By zminimalizować utratę masy ciała przez noworodka w pierwszych dniach życia, należy jak najwcześniej rozpocząć karmienie dziecka oraz zapewnić mu optymalną temperaturę otoczenia.
2. Jakie mogą być inne przyczyny spadku masy ciała niemowlęcia?
Utrata masy ciała u dziecka powyżej 1. tygodnia życia, jest dość niepokojącym zjawiskiem, które może mieć ogromną liczbę przyczyn, od banalnych po bardzo groźne. Nie sposób wymienić ich wszystkich, ale najważniejsze to:
- odwodnienie - małe dzieci odwadniają się bardzo szybko, np. w przebiegu wymiotów czy biegunek, dlatego w razie ich wystąpienia należy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu dziecka; jeżeli biegunka lub wymioty są silne lub trwają długo, należy zgłosić się z dzieckiem do lekarza;
- infekcje;
- niedokrwistość;
- alergie pokarmowe;
- białaczka i inne choroby nowotworowe;
- choroby przewodu pokarmowego;
- zakażenie pasożytami.
W każdym przypadku znacznej utraty masy ciała przez niemowlę, należy zgłosić się do lekarza.
Masa ciała dziecka, zwłaszcza w pierwszych miesiącach jego życia, jest dobrym miernikiem rozwoju malucha. Waga niemowlęcia powinna rosnąć, a jej spadek, zwłaszcza znaczny, jest dość niepokojącym zjawiskiem. Nie należy przy tym zapominać o fizjologicznej utracie masy ciała przez noworodki w pierwszych dniach życia.