Zapalenie pochwy
Zapalenie pochwy to powszechny problem ginekologiczny, który może wystąpić u kobiet w każdym wieku. Do zapalenia pochwy dochodzi w związku z zaburzeniem równowagi flory bakteryjnej w obrębie okolic intymnych. Prawidłowy, kwaśny odczyn wydzieliny pochwowej chroni narządy rodne przed działaniem drobnoustrojów chorobotwórczych, a każde zakłócenie flory bakteryjnej pochwy sprzyja zakażeniom wywołanym przez grzyby, bakterie lub pasożyty.
1. Przyczyny stanu zapalnego pochwy
Zaburzenie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy, które prowadzi do zapalenia pochwy, to zwykle wynik zaniedbań w higienie osobistej, miesiączki, poronienia lub stosunku seksualnego. Ryzyko zapalenia pochwy zwiększa się, gdy kobieta korzysta z basenu lub publicznych toalet, lub używa przedmiotów osobistych należących do innych kobiet (ręczniki, szlafroki, gąbki). Podatność na zakażenia pochwy wzrasta również wtedy, gdy kobieta stosuje wewnątrzmaciczną wkładkę antykoncepcyjną, była poddana zabiegom ginekologicznym, popełnia błędy w zakresie higieny osobistej (np. stosuje irygacje pochwy, zaburzające równowagę flory bakteryjnej pochwy) lub miała wielu partnerów seksualnych. Bakteryjne zapalenie pochwy to szczególnie częsta przypadłość wśród kobiet młodych, pań stosujących tampony, kobiet doświadczających zaburzeń miesiączkowania, a także tych, które płuczą pochwę za pomocą środków do higieny intymnej.
2. Objawy zapalenia pochwy
O stanie zapalnym pochwy świadczy szereg objawów, w tym: ból podczas stosunku płciowego lub oddawania moczu, pieczenie i świąd pochwy, zaczerwienienie sromu i pochwy, a także upławy i nieprzyjemny „rybi” zapach. Nieprawidłowa wydzielina z pochwy ma specyficzny zapach i konsystencję. Upławy mogą być zielonkawe, bladożółte, białe, wodniste, gęste lub o serowatej konsystencji. Niekiedy wydzielina jest podbarwiona krwią. Odczuwane w związku z zakażeniem pieczenie pochwy ma tendencję do nasilania się w trakcie kąpieli.
W związku z przyczyną stanu zapalnego wyróżnia się trzy grupy zakażeń pochwy. Są to:
- infekcje bakteryjne – tzw. waginoza bakteryjna, objawiająca się wydzieliną o rybim zapachu – upławy występują rzadko, mają szarawą lub białą barwę;
- rzęsistkowe zapalenie pochwy – przyczyną zakażenia jest rzęsistek pochwowy (pierwotniak), ten typ zapalenia może przebiegać bezobjawowo, ale gdy ma zaawansowaną postać, wydzielina z pochwy staje się szaro-zielona, wodnista i ma nieprzyjemny zapach, dodatkowym objawem jest zaczerwienienie szyjki macicy;
- infekcje drożdżakowe – dochodzi do nich w wyniku zakażenia grzybami, zapalenie objawia się gęstą, białą lub żółtawą wydzieliną z pochwy o serowatej konsystencji i nieprzyjemnym zapachu, kobieta odczuwa świąd pochwy i sromu, narządy płciowe są zaczerwienione.
Do postawienia diagnozy zakażenia konieczny jest wywiad lekarski, pobranie wymazu z pochwy i zbadanie materiału pod mikroskopem w kierunku bakterii, a także badanie ginekologiczne.
3. Jak leczyć zapalenie pochwy?
Sposób leczenia stanu zapalnego pochwy zależy od przyczyny tej przypadłości. Jeśli u pacjentki zdiagnozowano infekcję bakteryjną pochwy, schemat leczenia opiera się zwykle na antybiotykach i lekach miejscowych. Zaleca się także przyjmowanie preparatów probiotycznych, które dzięki zawartości szczepów bakterii kwasu mlekowego odbudowują prawidłową florę bakteryjną pochwy. Waginozy bakteryjnej nie należy lekceważyć – bez podjęcia leczenia choroba może prowadzić do zapalenia cewki moczowej, zapalenia narządów miednicy mniejszej, wzrostu podatności na zakażenie HIV oraz bezpłodności. Leczenie infekcji bakteryjnej nie stanowi, na szczęście, dużego wyzwania. Znacznie trudniej zwalczyć grzybicze zapalenie pochwy. W leczeniu infekcji grzybiczych stosuje się tabletki dopochwowe, żele, kremy, globulki oraz specjalne tampony. Natomiast w leczeniu rzęsistkowego zapalenia pochwy wykorzystuje się najczęściej chemioterapeutyki. Ten rodzaj zakażenia jest przenoszony drogą płciową, dlatego leczeniem powinni zostać objęci oboje partnerzy, nie tylko kobieta. W czasie terapii stosuje się metronidazol oraz pochodne imidazolu, jeśli jednak pacjentka jest w ciąży, nie wolno podawać jej metronidazolu.