Bezsenność – przyczyny
Przyczyny bezsenności mogą być różne i występować z innym natężeniem. W przypadku tej dolegliwości bardzo ważna jest prawidłowa diagnoza, ponieważ zaburzenia snu mogą być główną chorobą, ale mogą wynikać również z innego schorzenia, np. nadczynności tarczycy.
1. Bezsenność – społeczne przyczyny
Bardzo ważne jest zachowanie higieny snu. Na czym ona polega?
• Ważne jest, aby zachować rytm zasypiania i wstawania.
• Istotne jest także to, aby mieć program codziennych zajęć.
• Systematyczny wysiłek fizyczny jest gwarancją dobrego snu.
• Przed snem nie należy jeść dużo.
• Nie wolno zażywać przed pójściem spać wszelkich używek.
• Sen musi się odbywać w dobrych warunkach, czyli powinna być zapewniona cisza, odpowiednie oświetlenie.
• Czasem w usypianiu pomaga relaksacyjna muzyka.
Bezsenność często jest diagnozowana u pracowników zmianowych, a także u osób, które często podróżują i zmieniają strefy czasowe. Należy zrezygnować ze złych nawyków i przyzwyczajeń, aby nie łamać głównych zasad higieny snu.
2. Bezsenność – fizjologiczne przyczyny
U niektórych osób występuje zmniejszona potrzeba snu. Nie zauważają oni, że może to stanowić problem. Jednak według rodziny czy znajomych taka osoba nie funkcjonuje prawidłowo, np. jest ciągle zmęczona. Taki problem jest częściej diagnozowany u kobiet. Mniejsze zapotrzebowanie na sen może wynikać z dojrzałego wieku, u starszych osób widoczna jest tendencja do wczesnego wstawania.
3. Bezsenność – nadmierny stres
Długi stres może stać się przyczyną płytkiego i krótkiego snu lub jego całkowitego braku. U tych osób występuje tzw. bezsenność bezgraniczna, czyli taka, w której pojawia się lęk przed brakiem snu, co zwiększa aktywność, a to z kolei prowadzi do przewlekłej bezsenności.
4. Bezsenność – zaburzenia psychiczne
Jest to największa grupa przyczyn, których efektem jest chroniczna bezsenność. Może trwać ona nawet miesiąc. Tego rodzaju stan wpływa na komfort i jakość życia. O jakich zaburzeniach mowa?
Mogą to być np.:
• zespoły depresyjne;
• nerwice;
• zespoły maniakalne;
• psychoza schizofreniczna;
• zespoły organiczne.
W każdym przypadku bardzo ważna jest fachowa opieka lekarza psychiatry.
5. Bezsenność – schorzenia somatyczne
Brak snu może być przyczyną bólu fizycznego, który pojawia się przy innych schorzeniach, np. w chorobach nowotworowych, sercowo-naczyniowych, nadczynności tarczycy. Najczęściej wprowadzenie silnych leków przeciwbólowych kończy problem braku snu.
6. Bezsenność – farmakologiczne przyczyny
Zaburzenia snu mogą się pojawić, kiedy chory nadużywa pospolitych używek, np. pije dużą ilość kawy z kofeiną czy napojów energetyzujących. Tego rodzaju napoje powodują nie tylko przyspieszenie rytmu serca, ale także wpływają destruktywnie na koncentrację i pamięć. Często pojawia się także alkohol, którego nadużywanie może prowadzić nie tylko do uzależnienia, ale także do depresji czy psychozy.
Musisz to wiedzieć
7. Inne przyczyny bezsenności
• Zespół bezdechu sennego. Jest to dolegliwość, którą powoduje zapadanie się podniebienia w czasie snu, co może skutkować nie tylko chrapaniem czy częstym wybudzaniem, ale także zatrzymaniem oddechu.
• Zespół niespokojnych nóg. Jest to schorzenie neurologiczne.
• Bezsenność subiektywna. Wynika z subiektywnego niezadowolenia z jakości snu.
• Śmiertelna bezsenność rodzinna. Jest to dziedziczna choroba mózgu.