Choroba hemolityczna
Choroba hemolityczna to bardzo poważny problem dotykający noworodków. W dzisiejszych czasach występuje on na szczęście rzadko, gdyż szeroko pojęta stała się profilaktyka i wiedza na temat tzw. konfliktu serologicznego. Do konfliktu serologicznego może dojść w przypadku, gdy matka ma czynnik Rh (-) ujemny, natomiast dziecko posiada Rh (+) dodatni. Dlatego też każda kobieta z Rh (-) ujemnym powinna wiedzieć o konieczności podania immunoglobuliny anty- D po każdym porodzie lub poronieniu.
1. Przyczyny choroby hemolitycznej
Przyczyną choroby hemolitycznej płodu lub noworodka jest tzw. konflikt serologiczny. Jest to sytuacja, gdy matka posiada czynnik Rh (-) minus, czyli jest uczulona na antygen D, którego jej krwinki czerwone nie posiadają, natomiast dziecko posiada antygen D, czyli ma Rh (+) dodatni (przekazany po ojcu). W wyniku wymieszania się po raz pierwszy nawet niewielkiej ilości krwi matki z krwią dziecka, matka wytwarza przeciwciała przeciwko antygenowi D (przeciwko krwinkom czerwonym dziecka). Ma to miejsce podczas pierwszego porodu, ponieważ w ciąży krew matki i dziecka nie mieszają się (bariera łożyskowa).
2. Objawy i leczenie choroby hemolitycznej
Objawy choroby hemolitycznej u noworodka pojawiają się w ciągu pierwszych 24 godzin życia maluszka, a czasami nawet w życiu płodowym. Kliniczne objawy choroby hemolitycznej zależą od jej postaci - może być postać łagodna lub ciężka. W postaci łagodnej choroby hemolitycznej noworodka stwierdza się dość umiarkowaną niedokrwistość. Natomiast ciężka postać choroby hemolitycznej, która może również doprowadzić do obumarcia płodu, objawia się u noworodka:
- obrzękiem uogólnionym płodu,
- ciężką niedokrwistością,
- żółtaczką,
- przewlekłym niedotlenieniem,
- obecnością płynu w jamach ciała.
Podczas leczenia wykorzystuje się: fototerapię, transfuzję wymienną oraz leczenie farmakologiczne. Na szczęście w dzisiejszych czasach, w dobie szeroko pojętej diagnostyki badaniem ultrasonograficznym, jest możliwość wykrycia choroby hemolitycznej już u płodu - wewnątrzmacicznie. Również olbrzymie znaczenie ma profilaktyka w przypadku konfliktu serologicznego.
3. Profilaktyka choroby hemolitycznej
Profilaktyką choroby hemolitycznej jest podaż w ciągu 72 godzin, immunoglobuliny anty- D kobiecie po każdym porodzie dziecka z czynnikiem Rh (+) oraz po każdym poronieniu. Szczególną opieką obejmuje się kobiety ciężarne od 28. tygodnia ciąży. Wprowadzenie powszechnej immunoprofilaktyki konfliktu serologicznego spowodowało zdecydowane zmniejszenie problemu choroby hemolitycznej noworodków, a także groźnych powikłań i objawów jej towarzyszących.
Choroba hemolityczna to ciężkie powikłanie niezgodności czynników Rh u matki i dziecka. Powoduje ona hemolizę erytrocytów, czyli rozpad czerwonych krwinek u noworodka. Dlatego tak ważna jest świadomość rodziców dotycząca profilaktyki kobiet o Rh (-) ujemnym. Warto porozmawiać o tym z lekarzem prowadzącym ciążę, który wyjaśni rodzicom wszystkie kwestie i omówi z nimi program profilaktyki już na pierwszej wizycie ciążowej.