Dzieci rodziły się bez kończyn i z zaburzeniami serca. Kobiety nie były świadome ryzyka
W latach 50. XX wieku medycyna rozwijała się dynamicznie, przynosząc nadzieję na rozwiązanie wielu problemów zdrowotnych. Pojawił się więc talidomid, organiczny związek chemiczny, który miał być panaceum na różne dolegliwości...
1. Leki, które miały pomóc
Odkryty w 1953 roku w Niemczech, talidomid szybko trafił na rynek pod nazwą handlową Cortegan. Jego działanie przeciwbólowe, nasenne i uspokajające sprawiło, że zyskał popularność jako lek na stany lękowe i bezsenność. Wkrótce zaczęto go również polecać kobietom w ciąży na poranne nudności, co miało tragiczne konsekwencje.
Niedługo po wprowadzeniu talidomidu na rynek, zaczęły pojawiać się liczne przypadki zdeformowanych noworodków. Lek, reklamowany jako bezpieczny i dostępny bez recepty, okazał się powodem poważnych mutacji u płodów. Między 1957 a 1961 rokiem talidomid spowodował deformacje u ok. 15 tys. dzieci.
Wady te obejmowały brak kończyn, deformacje nerek, serca, mózgu oraz zaburzenia słuchu i wzroku. Niestety, 4 tys. dzieci zmarło przed ukończeniem pierwszego roku życia, a ci, którzy przeżyli, muszą zmagać się z poważnymi niepełnosprawnościami przez całe życie.
2. Tragiczne skutki
Dopiero po latach naukowcy odkryli, że talidomid hamował wytwarzanie naczyń krwionośnych, co miało kluczowy wpływ na formowanie kończyn u płodu. Kobiety, które zażywały talidomid w pierwszych tygodniach ciąży, nie były świadome, że narażają swoje dzieci na poważne wady rozwojowe.
W tamtych czasach testy kliniczne nie były tak rygorystyczne jak dzisiaj. Lekarze wierzyli, że leki nie przenikają przez łożysko, co okazało się fałszywym założeniem. Po odkryciu związku między talidomidem a deformacjami noworodków, lek został szybko wycofany z rynku w 1961 roku.
Do tego czasu był składnikiem ponad 30 leków dostępnych w 46 krajach. W Stanach Zjednoczonych talidomid nigdy nie został dopuszczony do sprzedaży dzięki interwencji Frances Oldham Kelsey z Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków, która zażądała oceny właściwości mutagennych leku.
3. Walka o sprawiedliwość
W 1972 roku koncern Grunenthal, producent talidomidu, wypłacił poszkodowanym w Niemczech rekompensaty wynoszące łącznie 150 mln dolarów. Niestety, ofiary z innych krajów europejskich nadal walczą o odszkodowania.
W 2012 roku, po 50 latach od tragedii, Harald Stock, szef zarządu firmy Grunenthal, przeprosił ofiary talidomidu. Jego słowa jednak nie zaspokoiły potrzeby sprawiedliwości, a poszkodowani nadal domagają się większych odszkodowań.
Mimo swojej przeszłości, talidomid znalazł nowe zastosowanie w medycynie. Dziś jest stosowany w leczeniu niektórych nowotworów oraz u pacjentów chorych na AIDS. Lekarze wymagają jednak, aby zarówno kobiety, jak i mężczyźni stosujący talidomid używali antykoncepcji, aby zapobiec ryzyku deformacji u przyszłych dzieci.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
