Jak rozwija się jaskra?
Dla jaskry typowe jest uszkodzenie nerwu wzrokowego na skutek wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Dotychczas nie ustalono przyczyny tego schorzenia, jednak jako czynniki podnoszące ryzyko zachorowania na jaskrę wskazuje się predyspozycje genetyczne, krótkowzroczność i wysoki poziom cholesterolu.
1. Co to jest jaskra?
Termin „jaskra” nie odnosi się do jednej choroby. Pod tą nazwą kryje się grupa chorób oczu, dla których charakterystyczne jest uszkodzenie nerwu wzrokowego. Dochodzi do niego na skutek zbyt wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Jaskra to choroba społeczna, z którą zmagają się zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Stanowi przyczynę ślepoty w krajach rozwiniętych. Wyróżnia się cztery jej rodzaje: jaskrę pierwotną (z tą chorobą rodzi się jedno na 10 tysięcy dzieci), jaskrę wtórną, jaskrę wtórną pourazową i retinopatię niedokrwienną.
2. Jaskra – objawy
Jaskra to choroba oczu, która rozwija się latami. U 8 na 10 pacjentów z tym schorzeniem objawy pojawiają się pod koniec choroby, gdy nerw wzrokowy jest całkowicie zniszczony. Tylko u 20 proc. chorych występuje ostry atak jaskry związany z zamkniętym kątem przesączania. W tym przypadku ciśnienie wewnątrzgałkowe wzrasta szybko na skutek zablokowanego odpływu cieczy wodnistej z komory przedniej oka.
Do niepokojących objawów jaskry zalicza się:
• zaburzenia ostrości widzenia: obniżenie jakości widzenia, gdy ciśnienie wewnątrzgałkowe wzrasta (poprawa widzenia, gdy następuje uregulowanie ciśnienia w gałce ocznej),
• ograniczenie pola widzenia,
• gwałtowne bóle głowy,
• ostre bóle oczu,
• zamglenia widzenia.
3. Jaskra – przyczyny
Przeprowadzone dotychczas analizy i badania nie umożliwiły wskazania przyczyny jaskry. Za rozwój tej choroby oczu jest odpowiedzialny czynnik genetyczny. Jeżeli bliscy krewni chorowali na jaskrę, ryzyko jej wystąpienia u pozostałych członków rodziny wrasta o 70 proc. Inne czynniki wywołujące jaskrę to wady wzroku, takie jak krótkowzroczność powyżej -4.0 i zaburzenia gospodarki tłuszczowej organizmu. Rozwojowi tej choroby sprzyja stosowanie glikokortykosteroidów, a także intensywne leczenie nadciśnienia krwi i niskiego ciśnienia krwi. W grupie ryzyka znajdują się cukrzycy i osoby, które przekroczyły 35. rok życia (prawdopodobieństwo zachorowania na jaskrę wrasta wraz z wiekiem). Ponadto rozwojowi jaskry sprzyja zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi. Blaszki cholesterolowe kumulują się w naczyniach krwionośnych, blokując przepływ krwi. To powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Wśród czynników zwiększających ryzyko zaniku nerwu wzrokowego wskazuje się podwyższone ciśnienie śródgałkowe, za którego wzrost odpowiada gromadzenie się w oku cieczy wodnistej. Następstwem tego procesu jest obumieranie nerwów wzrokowych i utraty wzroku. Inną przyczyną jaskry jest niedrożność naczyń krwionośnych w obrębie gałki ocznej, które nie dostarczają wystarczającej ilości krwi, co również skutkuje ślepotą poprzedzoną obumarciem nerwu wzrokowego.
Musisz to wiedzieć
4. Jaskra – leczenie
Nie ma możliwości wyleczenia jaskry. Wykorzystuje się jednak leczenie zapobiegające rozwojowi tej choroby. Osoby z jaskrą z otwartym kątem przesączania stosują krople do oczu z beta-blokerami, a te z zamkniętym kątem przesączania leki zwężające źrenice. W leczeniu jaskry stosuje się terapię laserem polegającą na przecięciu tęczówki. Chirurgiczne metody leczenia jaskry to m.in. trabeculectomia, czyli wycięcie tkanek w kącie przesączania. Aby zapobiec rozwojowi jaskry, należy systematycznie odwiedzać okulistę, który przeprowadzi badanie wzroku.