Lekarz: Jest niezbędna do życia. Gdy jej brakuje, cierpi całe ciało
Jest niezbędna dla zdrowia kości, ruchu mięśni, połączeń nerwowych z mózgiem i funkcjonowania układu odpornościowego. Jednak ok. 90 proc. ludzi nie zaspokaja swojego zapotrzebowania na witaminę D. Dr John Bilezikian, endokrynolog z Columbia University Irving Medical Center mówi o tym, czym grozi jej niedobór i co dzieje się wtedy z naszym ciałem.
1. Witamina D jest również hormonem
Podobnie jak wszystkie witaminy, jest niezbędna do życia. Sprawia, że nasze ciała lepiej wchłaniają inne składniki odżywcze, np. wapń i fosfor, które są ważne dla zdrowia kości. Witamina D pomaga również przywrócić i utrzymać wapń w naszych kościach, gdzie znajduje się 99 proc. tego pierwiastka. Bez wystarczającej ilości tego mikroelementu kości mogą stać się słabe i kruche.
Witamina D jest również hormonem. Hormony pomagają kontrolować funkcjonowanie komórek i narządów. Ale to nie wszystko - witamina D nas wciąż zaskakuje. Niektóre badania sugerują, że może również pomóc chronić nas przed infekcjami (w tym COVID-19) i poważnymi chorobami, takimi jak rak, choroby układu krążenia i układu oddechowego, infekcje bakteryjne i wirusowe, cukrzyca i demencja.
Nasze ciała wytwarzają aktywną witaminę D po wystawieniu na działanie promieni słonecznych, a część tego mikroelementu otrzymujemy z pożywienia.
2. Witamina słońca
Głównym źródłem witaminy D jest światło słoneczne. Nasza skóra wytwarza ją po ekspozycji na słońce, w zależności od intensywności i kąta padania promieni słonecznych. Osoby mieszkające najbliżej równika mają najlepszą ekspozycję na witaminę D. Z kolei w regionach oddalonych od równika, szczególnie zimą, promienie słoneczne są mniej skuteczne w dostarczaniu tego mikroelementu.
"Od maja do września wystarczy nam 15-20 minut wystawienia się na słońce dziennie. Pamiętajmy, aby natychmiast po ekspozycji na słońce nałożyć krem z filtrem przeciwsłonecznym. Jeśli masz ponad 70 lat, możesz potrzebować więcej niż 20 minut, ponieważ twoja skóra nie wytwarza witaminy D tak dobrze, jak wtedy, gdy byłeś młodszy" - radzi dr Bilezikian.
Jak dodaje, spędzanie większej ilości czasu na słońcu jest dobre dla kości - to prawda, ale witamina D musi zostać aktywowana w organizmie, aby działać. "Po otrzymaniu jej ze słońca lub suplementu, organizm wykorzystuje dwuetapowy proces biochemiczny, który rozpoczyna się w wątrobie, a kończy w nerkach, aby przekształcić ją w aktywną witaminę D. Kiedy organizm nie może aktywować witaminy D, występują niedobory. Jest to szczególnie ważne dla osób z zaawansowaną chorobą nerek lub wątroby" - wyjaśnia ekspert.
3. To ci grozi, jeśli brakuje ci witaminy D
Przy niedostatecznej ilości tej witaminy, twój organizm nie wchłania wapnia z pożywienia. Jeśli tego nie robi, to kości stają się źródłem wapnia. Organizm zawsze szuka poziomu pierwiastka, którego potrzebuje i pobiera wapń, skąd uda mu sie go pozyskać - w rezultacie dochodzi do utraty wapnia z kości.
Przeciętna zdrowa osoba traci w ten sposób około 500 miligramów wapnia i zastępuje go taką samą ilością nowego pierwiastka. Gdy mamy niedobór witaminy D, wapń nie jest odpowiednio uzupełniany, a to powoduje, że kości stają się słabe i kruche.
Aby zmierzyć, ile wapnia znajduje się w kościach, możemy zbadać gęstość kości. Niska gęstość to objaw stanu chorobowego zwany osteoporozą. Duży niedobór witaminy D może być przyczyną tej choroby.
4. Sprawdź, czy masz niedobór witaminy D
Zmierzenie formy witaminy D wytwarzanej w wątrobie, zwanej 25-hydroksywitaminą D, jest najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, czy masz niedobór.
Od października do kwietnia słońce dostarcza minimalnej ilości witaminy D lub nie dostarcza jej wcale, niezależnie od czasu spędzonego na zewnątrz - wtedy suplementy są niezbędne.
"W takich preparatach dostępne są dwie formy witaminy D: witamina D3 i witamina D2. Obie mogą pomóc w korygowaniu niedoboru witaminy D, ale większość lekarzy zaleca D3, ponieważ jest ona nieco bardziej aktywna, a zatem nieco bardziej skuteczna. Witamina D3 jest naturalnie wytwarzana przez zwierzęta, w tym ludzi, a witamina D2 jest formą roślinną. Korzystanie z formy wytwarzanej przez nasze ciała to kolejny powód, dla którego zaleca się witaminę D3" - tłumaczy dr Bilezikian.
5. Czy dzieci też potrzebują witaminy D?
Podobnie jak dorośli, niemowlęta i dzieci również potrzebują dziennej dawki witaminy D, aby mogły zdrowo rosnąć.
Dorastające dzieci też potrzebują jej do prawidłowego rozwoju. Jednak może być trudno uzyskać ją wyłącznie z pożywienia, ponieważ występuje w bardzo niewielu produktach spożywczych i w bardzo małych ilościach.
Dodatkowo w Polsce nie służy nam klimat z wieloma miesiącami pozbawionymi słońca, wskutek czego większość dzieci i młodzieży też jest podatna na niedobór witaminy D i powinna ją suplementować w dawce wskazanej przez lekarza.
Joanna Rokicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
