Owsiki w ciąży
Zakażenie owsikami polega na pojawieniu się w jelicie grubym i odbycie małych, białych pasożytów przypominających robaczki i nazywanych owsikami ludzkimi. Owsiki, podobnie jak inne robaki pasożytnicze, pobierają pokarm z organizmu nosiciela. Najczęściej zakażenia występują u dzieci w wieku szkolnym i raczej rzadko pojawiają się u dorosłych (z wyjątkiem matek zakażonych dzieci). Z drugiej strony, możliwe jest przeniesienie jajeczek pasożyta przez osobniki dorosłe drogą płciową. Jako że zakażenie owsikami może dotknąć kobiety ciężarnej, powinna ona podjąć szczególne środki ostrożności w celu uniknięcia infekcji.
1. Objawy owsików w ciąży
Owsiki przenoszą się od osoby do osoby. Podczas pierwszych godzin po dostaniu się na skórę w okolicy odbytu pasożyty stają się zakaźne (mogą zakazić inne osobniki). Owsik ludzki jest w stanie przetrwać do 2 tygodni na ubraniach, pościeli i innych przedmiotach codziennego użytku. Do zakażenia dochodzi po przypadkowym połknięciu jaj pasożyta, najczęściej wynikającym z niedokładnego mycia rąk przez rodziców lub dzieci. Jednak kontakt z zakaźnymi jajeczkami znajdującymi się na pościeli również może spowodować infekcję.
Owsik ludzki nie jest niebezpieczny dla zdrowia człowieka, jednak wywołuje nieprzyjemne dolegliwości. Jak poznać, że doszło do zakażenia owsikami? Do najczęstszych objawów, pojawiających się u nosicieli owsika ludzkiego, zaliczamy:
- intensywne swędzenie w okolicy odbytu lub/i pochwy,
- rozstrój żołądka,
- utratę apetytu,
- drażliwość,
- bezsenność,
- niepokój.
Wspomniane symptomy spowodowane są procesem składania jaj przez samicę owsika. W większości przypadków pojawia się jedynie kilka dolegliwości lub nie ma ich wcale, lecz gdy dochodzi do poważnego zakażenia, objawy są intensywne.
2. Leczenie owsików w ciąży
Zwykle wystarczy jedna tabletka mebendazolu. Czasem przyjmuje się kolejną tabletkę po tygodniu lub - gdy infekcja nie ustaje – trzy tygodnie później. Niektórzy lekarze zalecają stosowanie tabletek mebendazolu trzy razy co trzy tygodnie, więc całkowity czas leczenia wynosi dziewięć tygodni.
Jeżeli zakażona kobieta jest w pierwszym trymestrze ciąży, nie powinna przyjmować leków przeciw robakom – wystarczy odpowiednia higiena osobista lub mechaniczne usunięcie owsików. Owsik ludzki umiera samoistnie po około 6 tygodniach. Pod warunkiem, że przyszła mama nie połknie nowych jaj, zakażenie ustąpi samo. Gdy okaże się, że leczenie jest konieczne w drugim lub trzecim trymestrze ciąży, lekarz może przepisać mebendazol. Jednak nie powinien on być używany przez kobiety ciężarne i karmiące piersią.
3. Zapobieganie owsikom w ciąży
Zapobieganie owsikom ludzkim, jak również zwalczanie infekcji u kobiet ciężarnych, które nie mogą przyjmować leków przeciw robakom, opiera się na prostych zasadach higieny osobistej. Należy pamiętać, że nawet przyjmowanie leków na robakinie uchroni nas przed jajami pasożyta znajdującymi się na pościeli czy bieliźnie. Dlatego należy dopilnować, aby po zakażeniu:
- wyprać pościel, piżamy, ręczniki, zabawki-przytulanki dziecka (dopóki pranie jest dokładnie płukane, wystarczy normalna temperatura prania),
- odkurzać i ścierać kurze w mieszkaniu (szczególnie w pokoju dziecka, wliczając w to materace, na których się bawi), a po zakończeniu sprzątania wyrzucać ścierki,
- dokładnie umyć łazienkę gorącą wodą i wyrzucić ścierki,
- nosić przylegające majtki i spodenki podczas snu i codziennie zmieniać bieliznę,
- codziennie rano brać kąpiel lub dokładnie myć okolice odbytu, aby pozbyć się nowych jaj,
- jeżeli to możliwe, codziennie zmieniać pościel.
Po wyleczeniu zakażenia należy przedsięwziąć środki ostrożności, które uchronią domowników przed nawrotem problemu z owsikami. Najczęściej wystarczy:
- myć ręce po ścieleniu łóżka, dotykaniu pieluch, bielizny oraz pozostałych przedmiotów, na których mogą znajdować się jaja pasożyta, a także po skorzystaniu z toalety i przed przygotowaniem posiłku,
- myć ręce pod paznokciami i zaprzestać obgryzania paznokci,
- codzienne zmieniać i prać brudną bieliznę,
- unikać współdzielenia ręczników,
- trzymać szczoteczki do zębów w zamkniętym pojemniku i dokładnie płukać przed użyciem.
Dzięki stosowaniu kilku prostych zasad można uniknąć zakażenia jajami pasożyta lub uskutecznić leczenie infekcji. Kobieta ciężarna nie może brać leków przeciw robakom, dlatego szczególną uwagę powinna zwrócić na higienę osobistą (własną i domowników).
Patrycja Karpińska