Pancytopenia. Jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia?

Pancytopenia to określenie stanu, w którym dochodzi do niedoboru wszystkich prawidłowych elementów morfotycznych krwi. Może pojawić się u każdego człowieka, zarówno dorosłego, jak i dziecka czy kobiety w ciąży. Pojawia się wówczas cały wachlarz objawów, które mogą być symptomami wielu różnych chorób. Jakie są przyczyny pancytopenii? Jak się objawia? W jaki sposób przebiega leczenie?

1. Co to jest pancytopenia?

Pancytopenia jest stanem, w którym poziom wszystkich elementów morfotycznych krwi takich jak:

• erytrocyty (czerwone krwinek);
• leukocyty (białe krwinek);
• trombocyty (płytki krwi)

spada poniżej normy. Nie jest jednostką chorobową, a zespołem cech laboratoryjnych, które mogą wynikać z wielu różnych przyczyn.

2. Przyczyny pancytopenii

Zobacz film: "Ciekawe gry i zabawy dla całej rodziny"

Najczęstszą przyczyną tego stanu jest zmniejszona produkcja komórek w szpiku kostnym w wyniku zaniku lub wyparcia właściwych linii komórkowych przez komórki rakowe.

Inne przyczyny pancytopenii to m.in.:

• anemia megaloblastyczna (w wyniku niedoboru witaminy B12);
• białaczka;
• chłoniaki;
• marskość wątroby;
• sepsa;
• nocna napadowa hemoglobinuria;
• niektóre zakażenia (m.in. wirusem HIV, mononukleozą zakaźną, ostrym wirusowym zapaleniem wątroby);
• pancytopenia polekowa (m.in. po antybiotykach);
• zespoły mielodyplastyczne;
• stany po chemio- lub radioterapii;
• choroby autoimmunologiczne;
• splenomegalia;
• przewlekłe zapalenie kości.

Nie w każdym przypadku przyczyna pancytopenii jest możliwa do ustalenia. Według szacunków aż w 50% nie udaje się jej znaleźć.

3. Jak objawia się to schorzenie?

Objawy, które mogą świadczyć o pancytopenii to:

• osłabienie organizmu;
• utrata przytomności, omdlenia;
• gorączka;
• krwawienia z nosa lub dziąseł;
• bladość skóry i cery;
• wysypka;
• częste zakażenia i infekcje;
• wydłużony czas infekcje;
• przewlekłe zmęczenie;
• ból w klatce piersiowej;
• zawroty głowy;
• problemy z koncentracją;
• bóle głowy.

4. Jak wyleczyć pancytopenię?

W leczeniu pancytopenii pierwszym i najważniejszym krokiem jest identyfikacja i usunięcie przyczyny uszkodzenia krwinek. W następnej kolejności można rozpocząć leczenie objawów wynikających z utraty funkcji danej grupy komórek krwi, czyli np. zapobieganie krwotokom, a czasem nawet przetaczanie krwi.

Warto w tym czasie także zadbać o profilaktykę infekcji, która obejmuje izolację, większą dbałość o higienę lub w niektórych przypadkach profilaktyczną antybiotykoterapię.

W leczeniu pancytopenii mogą być stosowane terapie takie jak np. podawanie czynników wzrostu dla komórek bądź erytropoetyny. W ostateczności, po znalezieniu odpowiedniego dawcy, przeszczepiany jest szpik kostny.