Wysypka u dziecka - alergia czy choroba zakaźna?
Krostki, grudki, plamki - takie zmiany bardzo często goszczą na skórze małego dziecka. Wysypka wysypce jednak nie równa. Różnią się nie tylko wyglądem, ale też przyczyną wystąpienia.
1. Wysypka u dziecka - przyczyny i leczenie
Wysypka na plecach, brzuchu, rękach czy twarzy dziecka zazwycza budzi niepokój rodziców. Z pomocą lekarza dermatologa Tomasza Iwanowskiego z Kliniki Invicta, bierzemy wysypki pod lupę i sprawdzamy, co oznaczają rozmaite krostki i czy powinny budzić nasz niepokój.
Agata Dutkowska, Wirtualna Polska: U większości dzieci co jakiś czas pojawiają się zmiany skórne w postaci wysypek. Rodzice zastanawiają się, czy z każdą taką przypadłością powinni iść do lekarza?
Tomasz Iwanowski, dermatolog: Faktycznie u małych dzieci zaczerwienienia, drobne grudki czy wypryski wykwitają dość często. Jeśli nie towarzyszą temu żadne inne dolegliwości, warto przed wizytą u lekarza wstrzymać się dzień lub dwa. Część zmian samoistnie znika. Zaniepokoić może sytuacja, gdy oprócz zmian na skórze, dziecko ma gorączkę, wymiotuje, skarży się na ogólne złe samopoczucie, jest nadmiernie senne, intensywnie się drapie itp. Warto też udać się po poradę do lekarza, jeśli wysypka czy zaczerwienienie utrzymuje się przez dłuższy czas.
Jakie krosty najczęściej pojawiają się na ciele niemowlaka?
Najczęściej są to tzw. potówki, czyli małe, czasem zaczerwienione pęcherzyki wypełnione płynem. Czasem mogą one powodować świąd lub pieczenie, zazwyczaj jednak nie wywołują większego dyskomfortu. Zmiany pojawiają się w miejscach narażonych na przegrzewanie i nadmierne pocenie np. w fałdach skóry, na plecach, w pachwinach.
Profilaktycznie warto zadbać o odpowiednie, niezbyt grube ubranie dziecka i unikać sytuacji, gdy do skóry w wybranych miejscach nie dociera powietrze. Jeśli stan się pogarsza, warto poradzić się lekarza, który pomoże dobrać preparaty wspomagające gojenie.
A czy dzieci też mogą cierpieć na jakiś rodzaj trądziku?
Jak najbardziej. Jeśli na twarzy noworodka pojawią się drobne czerwone plamki, których barwa staje się bardziej widoczna po ogrzaniu skóry, może być to trądzik niemowlęcy. Na ogół jest on niegroźną przypadłością, którą związana jest ze zmianami hormonalnymi. Może towarzyszyć maluchowi nawet przez kilka miesięcy, po czym samoistnie zanika. Trądzik niemowlęcy nie wymaga podejmowania dodatkowych działań. Nazbyt intensywne leczenie nie jest w tym przypadku wskazane.
A co z uczuleniami? Czy jakiś produkt spożywczy lub czynnik środowiskowy, którego organizm małego dziecka nie toleruje, może wywołać takie objawy?
Swędząca wysypka, czerwone plamy, bąble, przesuszenie i łuszczenie się skóry dziecka to objawy, które wskazywać mogą na reakcję alergiczną. Mogą im współtowarzyszyć gorączka, bóle brzucha, wymioty czy duszności. Typowe zmiany lokalizują się na brzuchu, twarzy, w zgięciach rąk i pod kolanami. Przyczyną jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego malucha w odpowiedzi na czynnik zwany alergenem, występujący w otoczeniu.
Zazwyczaj wystarczy unikanie źródła alergii, by dolegliwości zniknęły. Żeby podjąć dodatkowe działania, konieczna jest identyfikacja alergenów (wykonanie odpowiednich testów). W zależności od nasilenia reakcji oraz przyczyny, lekarz może zalecić zmianę diety, odczulanie lub okresowe przyjmowanie odpowiednich leków.
Wiele maluchów przynajmniej raz cierpiało też z powodu zmian skórnych w okolicach pieluszki. To obtarcia czy efekt jakiejś choroby?
Oczywiście może się zdarzyć mechaniczne podrażnienie skóry, częściej jednak jest to stan zapalny, objawiający się zaczerwienieniem i zmianami na skórze. U małych dzieci często diagnozuje się np. pieluszkowe zapalenie skóry, które jest wynikiem drażniącego działania moczu i kału na skórę pośladków, genitalia, pachwiny.
Takie odparzenia w pierwszym etapie skutkują zaczerwienieniem, stopniowo zaś następuje zaognienie zmian, pojawiają się grudki, czasem nawet ropiejące rany. Zazwyczaj są dla dziecka bolesne. Niestety stan zapalny może pojawić się mimo odpowiedniej pielęgnacji, np. kiedy maluch zmienia dietę lub ma problemy żołądkowe. Najczęściej przyczyną jest jednak niedokładne mycie i zbyt rzadkie zmienianie pieluchy.
Nie bez znaczenia jest także odpowiedni preparat do pielęgnacji okolicy pieluszkowej. Jeśli reakcja rodziców jest szybka i zmiany nie są poważne, wystarczy zachowanie higieny, częstsze wietrzenie skóry i przebieranie dziecka. W przypadku ropiejących ran, należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Wysypki, które obserwujemy u dzieci najczęściej dotyczą twarzy, brzucha i pleców. A co mogą oznaczać krosty np. na dłoniach czy stópkach, szczególnie między paluszkami?
To może być objaw świerzbu. Chorobę mogą wywołać u dziecka roztocza, szczególnie świerzbowiec. Na ciele pojawia się wówczas wysypka w postaci drobnych grudek i czasami pęcherzyków wypełnionych płynem. Dodatkowo na skórze – najczęściej między palcami, w zgięciach rąk i nóg, podeszwach stóp, na głowie i szyi - pojawiają się kilkumilimetrowe wypukłości o szarawym zabarwieniu. Objawy wymagają konsultacji z lekarzem i odpowiedniej terapii lekami przeciwpasożytniczymi.
Wysypka to także objaw kilku typowych dla wieku dziecięcego chorób...
Rzeczywiście, zmiany skórne towarzyszą wielu dziecięcym chorobom zakaźnym. Jedną z nich jest różyczka, wywoływana przez wirusa. Typową dolegliwością są bladoróżowe plamki, występujące w pierwszej fazie za uszami i rozprzestrzeniające się stopniowo na plecy i piersi. Towarzyszy im gorączka, złe samopoczucie i powiększenie węzłów chłonnych. Objawy powinny same zniknąć po kilku dniach. Jeśli utrzymują się dłużej, warto wybrać się do specjalisty.
Tak zwana "trzydniówka", występująca u dzieci do 2. roku życia, także może powodować rumień (czerwone, płaskie plamy na skórze). Na początku na ogół pojawia się wysoka gorączka, a po jej spadku, po dwóch – trzech dniach, występują zmiany na skórze. Dziecko powinno przyjmować dużo płynów, czasami podaje się środki obniżające temperaturę. Choroba nie wymaga zazwyczaj specjalistycznego leczenia, ale warto poradzić się pediatry, który wykluczy ewentualne inne przyczyny dolegliwości.
Czyli na koniec została nam zmora wszystkich dzieci - intensywnie swędząca ospa.
Niestety nie tylko. Ospa i półpasiec to dwie choroby wywoływane przez ten sam wirus. Na skórze pojawiają się w ich przebiegu małe pęcherzyki, a wysypka stopniowo obejmuje kolejne partie ciała. Po konsultacji z lekarzem podaje się środki przeciwbólowe i łagodzące świąd. Inną wirusową chorobą zakaźną, dotykającą niemowlęta między 6. a 12. miesiącem życia, jest odra.
Początkowo na błonach śluzowych m.in. w ustach pojawiają się nieregularne intensywnie czerwone plamki, które stopniowo rozprzestrzeniają się także na inne części ciała i powodują świąd. W leczeniu stosuje się miejscowo preparaty na zmienioną skórę oraz środki przeciwgorączkowe.
Także szkarlatyna powoduje zmiany skórne – u chorych występują duże skupienia drobnych czerwonych krostek. U dziecka pojawia się także gorączka, bóle brzucha, nudności, zaczerwienione gardło.
Leczenie wymaga antybiotykoterapii. Jak widać w niektórych przypadkach wysypka informuje nas o schorzeniu, które nie wymaga podejmowania praktycznie żadnych działań, w innych - przeciwnie, konieczne jest wdrożenie leczenia. Dlatego w każdym przypadku, gdy zaobserwujemy u dziecka niepokojące objawy, powinniśmy skonsultować je z lekarzem.
