Szczepienie WZW A
Wirusowe zapalenie wątroby typu A, w skrócie WZW A, to po prostu żółtaczka pokarmowa. Z reguły żółtaczka ma na tyle ciężki przebieg, że około połowa pacjentów wymaga hospitalizacji na oddziale chorób zakaźnych. Do głównych objawów żółtaczki pokarmowej u niemowląt należą: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, brak apetytu. W okresie pełnego rozwoju WZW typu A następuje zażółcenie skóry i spojówek, odbarwienie stolca i oddawanie ciemnego moczu. Choroba może mieć przebieg łagodny lub ostry, ale u wszystkich zakażonych prowadzi do uszkodzenia wątroby. Jedną z metod profilaktyki WZW typu A jest szczepienie ochronne.
1. WZW typu A wśród dzieci
Wirusa WZW typu A wydalają z kałem zakażone osoby. Duża zaraźliwość wynika z tego, że osoba zainfekowana żółtaczką pokarmową wydala drobnoustroje chorobotwórcze już na dwa tygodnie przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby. Zaostrzony reżim sanitarny w otoczeniu chorego jest zatem zazwyczaj działaniem spóźnionym. Prawdopodobieństwo zakażenia WZW typu A zmniejsza się, gdy przestrzegane są podstawowe zasady higieny. Nie bez przyczyny żółtaczka pokarmowa nazywana jest chorobą brudnych rąk. Jedną z grup ryzyka zachorowania na WZW A stanowią niemowlęta i małe dzieci, ponieważ u nich nawyki higieniczne są najsłabsze. Poza tym zakażeniu sprzyja ciągłe branie przez dzieci do buzi palców, zabawek i wielu innych przedmiotów. WZW typu A często występuje w przedszkolach, żłobkach i młodszych grupach szkolnych.
Podstawową zasadą higieniczną, która zmniejsza ryzyko zakażenia, jest mycie rąk przed każdym posiłkiem. Ręce należy myć dziecku również przed spożywaniem przez niego drobnych przekąsek, np. ciastek, słodyczy, owoców. Należy również pamiętać o dokładnym myciu dłoni przed przygotowywaniem posiłków maluszkowi i o starannym płukaniu warzyw i owoców pod bieżącą wodą. Kiedy warto zaszczepić się przeciwko WZW typu A? Gdy masz zamiar wyjechać z dzieckiem do krajów południowej Europy, krajów arabskich i Turcji, krajów afrykańskich i azjatyckich – gdzie standardy higieny są nieporównywalnie niższe niż w Polsce. Warto jednak zaszczepić się na żółtaczkę typu A również wtedy, gdy nie zamierzasz wyjeżdżać, ale spędzasz czas w kraju – zwłaszcza w okresie letnim.
Jak uchronić niemowlaka przed żółtaczką pokarmową? Unikaj kupowania żywności od ulicznych sprzedawców i dawaj dziecku do picia wyłącznie przegotowaną wodę. Warzywa raczej obgotowuj, a jeśli podajesz surowe – dokładnie myj i obieraj ze skórki. Niestety, nawet jeśli zachowasz wszystkie środki ostrożności, nie ma pewności, że dziecko nie zachoruje. Dlatego szczepienie ochronne stanowi najefektywniejszy sposób zabezpieczenia przed żółtaczką pokarmową.
2. Szczepionka przeciwko żółtaczce pokarmowej
Szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A zawiera nieaktywne, nieżywe wirusy umieszczone w specjalnej zawiesinie. Szczepionka na WZW A chroni tylko przed żółtaczką pokarmową i nie jest skuteczna w walce z innymi typami wirusa WZW, tzn. nie zabezpiecza przed WZW typu B czy WZW typu C. Szczepionka podawana jest w formie iniekcji, a dawkę ustala lekarz. Pojedyncza dawka szczepionki przeciwko WZW A jest podawana wyłącznie domięśniowo, pielęgniarka robi zastrzyk w ramię.
Aby uzyskać długotrwałe działanie szczepionki, zaleca się podanie dawki przypominającej w okresie sześciu-dwunastu miesięcy od pierwszego szczepienia. Szczepionki przeciwko żółtaczce typu A nie wolno podawać dziecku w okresie chorób przebiegających z gorączką. Działania niepożądane obserwowane po szczepieniu na żółtaczkę pokarmową to najczęściej bolesność w miejscu ukłucia, która po kilku dniach ustępuje samoistnie. Czasem u malucha pojawia się zaczerwienienie i obrzęk w miejscu zastrzyku, a także bóle głowy, gorączka, osłabienie, złe samopoczucie, senność, nudności i spadek łaknienia.
Skuteczność szczepienia wynosi około 95%. Koszt szczepienia dzieci w wieku od dwóch do osiemnastu lat wynosi: dwa razy po około 100 zł. Przeciwciała przeciw wirusowi HAV utrzymują się przez 10-20 lat. Na rynku dostępna jest również szczepionka skojarzona, chroniąca jednocześnie przeciwko WZW typu A i WZW typu B, podawana w trzech dawkach w schemacie 0-1-6 miesięcy.