Test na wrogość śluzu
Test na wrogość śluzu bywa inaczej określany jako test po stosunku, test postkoitalny, test PC lub też test Simsa-Huhnera. Test PC pozwala stwierdzić, czy w śluzie szyjkowym kobiety występują przeciwciała przeciwplemnikowe, które mogą odpowiadać za problemy z zajściem w ciążę i niepłodność. Obecność przeciwciał przeciwplemnikowych w śluzie szyjki macicy ma podłoże immunologiczne. Przeciwciała przeciwplemnikowe powodują agregację, czyli zlepianie się plemników, i obniżają ich ruchliwość. Test na wrogość śluzu przeprowadza się po uprzednim odbyciu stosunku płciowego.
1. Cele testu postkoitalnego
Test na wrogość śluzu polega na badaniu śluzu z szyjki macicy w fazie okołoowulacyjnej. Test postkoitalny wykonywany jest po stosunku płciowym. Przydatność tego badania w diagnostyce niepłodności jest szeroko dyskutowana. Test po stosunku stanowi jednak nadal jedno z powszechnych działań diagnostycznych w wykrywaniu przyczyn niepłodności i problemów z zajściem kobiety w ciążę. Test PC ocenia śluz szyjkowy, tzn. takie jego parametry, jak: ilość, konsystencja, przejrzystość, barwa, ciągliwość itp. Umożliwia również sprawdzenie, czy w śluzie znajdują się ruchliwe i żywotne plemniki, zdolne do zapłodnienia komórki jajowej.
Śluz szyjkowy jest dość obfity i tworzy na ściankach szyjki macicy grubą warstwę, chroniąc drogi rodne kobiety przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. W fazie okołoowulacyjnej śluzu w pochwie przybywa, staje się on bardziej wodnisty, rozrzedzony – aby umożliwić plemnikom zawartym w spermie dotarcie do jajowodów i zapłodnienie komórki jajowej. Jeśli występują problemy z płodnością wywołane obecnością w śluzie przeciwciał przeciwplemnikowych, plemniki mają obniżone parametry ruchliwości w teście PC i są ze sobą zlepione. Śluz kobiety, mówiąc obrazowo, niszczy i zwalcza plemniki znajdujące się w nasieniu mężczyzny i w konsekwencji wywołuje problemy z zajściem w ciążę.
2. Przebieg testu postkoitalnego
Przed wykonaniem testu PC kobieta powinna prowadzić obserwację cyklu, tzn. monitorować i zapisywać temperatury ciała w celu ustalenia momentu owulacji. Dzień owulacji to pierwszy dzień fazy podwyższonych temperatur ciała. Ważne są również pomiary luteinizacji hormonów za pomocą badania moczu. Hormon LH odpowiada za wytwarzanie progesteronu, który jest konieczny do podtrzymania ciąży. Jeśli ustalony jest dzień owulacji, można zapisać się na wizytę do lekarza – zwykle jest to jeden dzień po owulacji. Stosunek płciowy powinien odbyć się na dwie do ośmiu godzin przed wizytą u lekarza. W czasie uprawiania seksu należy zrezygnować ze środków nawilżających pochwę i innych substancji, które mogą wpływać na wyniki testu PC. Po odbyciu stosunku kobieta nie może się podmywać ani używać żadnych środków czystości, np. mydła czy żelu do higieny intymnej.
U lekarza, za pomocą specjalnego jednorazowego cewnika z kanału szyjki macicy pobierany jest śluz z zawartymi w nim plemnikami. Próbka śluzu szyjkowego badana jest mikroskopowo w laboratorium. Pobranie śluzu z dróg rodnych kobiety jest bezbolesne i krótkotrwałe. Jeśli okołoowulacyjny śluz szyjkowy ma właściwą konsystencję, da się go rozciągnąć w palcach na co najmniej 2 cm. Wyniki testu na wrogość śluzu można uzyskać w ciągu jednego do dwóch dni. Dodatni wynik testu PC świadczy o obecności w śluzie ruchliwych i żywych plemników. Wynik ujemny testu wskazuje albo na immunologiczną przyczynę niepłodności (przeciwciała przeciwplemnikowe), albo na złą jakość nasienia. Przeciwciała w kobiecym śluzie mogą być skierowane przeciwko plemnikom partnera lub przeciwko innym składnikom nasienia.