Ból kręgosłupa szyjnego
Ból kręgosłupa szyjnego jest dość często spotykany u kobiet w ciąży, choć statystyki mówią, że najczęściej dotyczy on odcinka lędźwiowo-krzyżowego. Jednak dolegliwości bólowe każdego odcinka kręgosłupa w ciąży są nieprzyjemną przypadłością, szczególnie wtedy, gdy występują w nocy i powodują bezsenność. Ból pleców i karku u ciężarnych najczęściej związany jest ze zmianą statyki narządu ruchu, a także zmianami hormonalnymi wpływającymi na ten układ.
1. Przyczyny bólów kręgosłupa w ciąży
W trakcie ciąży, dzięki działaniu hormonów (głównie relaksyny i progesteronu) układ kostno-stawowo-więzadłowy, czyli aparat ruchu ulega pewnym zmianom. Więzadła tracą swoją elastyczność i tym samym rozciągają się, zmniejszając stabilizację dla kręgów. W kręgosłupie powstają przeciążenia, które są bezpośrednią przyczyną bólu. Również zwiększona masa ciała ma znaczenie. Na wszystkie stawy, również na krążki międzykręgowe działają zwiększone siły nacisku. W trakcie ciąży zmienia się istotnie statyka ciała kobiety. Ze względu na powiększający się brzuszek i nadmierne przodopochylenie miednicy, środek ciężkości ciała kobiety przesuwa się o 2 cm ku przodowi (poza granice fizjologii), zmieniając jednocześnie ustawienie kręgosłupa w stosunku do osi. Pogłębiona zostaje lordoza lędźwiowa i szyjna, a także zwiększona jest kifoza piersiowa. Również powiększenie piersi u kobiety w ciąży powoduje protrakcję barków (wysunięcie ich ku przodowi) i zwiększenie kifozy piersiowej. Zaburza to znacznie ułożenie szyi i głowy, co bezpośrednio przekłada się na ból kręgosłupa szyjnego, a także głowy.
2. Profilaktyka i leczenie bólów kręgosłupa szyjnego w ciąży
Świadomość zmian w ciele kobiety podczas ciąży zwiększa możliwość wczesnego wprowadzenia profilaktyki bólów kręgosłupa ciężarnych. Do działań profilaktycznych zaliczyć można:
- odpowiednią postawę ciała i umiejętność samokontroli,
- unikanie pracy stojącej, robienie częstych przerw podczas pracy siedzącej,
- leżenie i spanie w pozycji na boku z nogami zgiętymi w stawach biodrowych i kolanowych, dobór odpowiedniego, niezbyt miękkiego materaca i poduszek,
- wstawanie z łóżka bokiem, ze zgiętymi nogami, odciążając kręgosłup,
- eliminację dźwigania i podnoszenia cięższych przedmiotów,
- dbanie o odpowiedni wypoczynek,
- codzienną, dobrze dobraną aktywność fizyczną, np. ćwiczenia w szkole rodzenia, basen.
Jeśli działania profilaktyczne nie pomogły, najlepiej zgłosić się do fizjoterapeuty doświadczonego w pracy z kobietami w ciąży. Środki farmakologiczne w większości są niedozwolone u kobiet w ciąży. Dlatego też najlepszym leczeniem bólów kręgosłupa szyjnego jest fizjoterapia. Są to między innymi:
- masaż,
- ćwiczenia z serii „szkoła bólów kręgosłupa”,
- ćwiczenia w basenie dla kobiet w ciąży,
- ćwiczenia relaksacyjne,
- kinesiotaping,
- terapia czaszkowo-krzyżowa,
- ciepłolecznictwo.
Niektórzy uważają, że ból kręgosłupa w ciąży jest fizjologią tego okresu. Jednak fizjologią są zmiany hormonalne i posturalne u kobiety w ciąży. Ból kręgosłupa zarówno w odcinku szyjnym, jak też całościowo, należy eliminować, stosując profilaktykę i odpowiednie działania fizjoterapeutyczne.