Leczenie endometriozy
Leczenie endometriozy stanowi duży problem medyczny. Choroba jest trudna do wyleczenia i ma charakter przewlekły. W wielu przypadkach, nawet po leczeniu operacyjnym, obserwuje się nawroty endometriozy. Przerost błony śluzowej macicy poza jej jamę stanowi problem 3-10% kobiet w wieku rozrodczym. Każdego dnia ginekolodzy rozpoznają nowe przypadki choroby, kierując pacjentki na szczegółowe badania, pozwalające postawić jednoznaczną diagnozę endometriozy. W jaki sposób leczy się obecnie gruczolistość macicy?
1. Objawowe leczenie endometriozy
Przyczynowe leczenie endometriozy nie istnieje, ponieważ do tej pory nieznane są jednoznaczne przyczyny choroby. Metody leczenia endometriozy to przede wszystkim farmakoterapia, a więc zażywanie hormonów, oraz leczenie chirurgiczne. Żadna ze stosowanych metod terapii nie gwarantuje jednak 100% skuteczności. Czasami leczenie endometriozy ma charakter kombinowany, tzn. łączy się ze sobą zarówno leczenie hormonalne, jak i operację. W wielu przypadkach obserwuje się nawroty choroby, dlatego endometrioza jest uważana za trudną do wyleczenia.
Leczenie endometriozy ma charakter objawowy, co oznacza, że terapia polega na łagodzeniu dolegliwości wywoływanych przez przerost błony śluzowej macicy. Terapia gruczolistości macicy skupia się zatem na zmniejszaniu bólu towarzyszącego chorobie, zatrzymywaniu jej postępowania i minimalizowaniu powikłań, do których zalicza się problemy z zajściem w ciążę i niepłodność. Dobór terapii i postępowanie lecznicze względem pacjentki zależą od wielu czynników. Najważniejszym kryterium w obraniu sposobu leczenia są plany macierzyńskie kobiety. Jeśli pacjentka nosi się z zamiarem posiadania dziecka, wskazane jest leczenie chirurgiczne przy użyciu laparoskopii bądź w cięższych przypadkach – bardziej inwazyjnej laparotomii. Rodzaj zabiegu chirurgicznego zależy od stadium rozwoju endometriozy. Leczenie farmakologiczne uniemożliwia zajście w ciążę.
2. Operacyjne leczenie endometriozy
Leczenie operacyjne przeprowadza się w szczególności wtedy, gdy dolegliwości bólowe utrudniają normalne funkcjonowanie. Operacja jest dobrym wyjściem leczniczym, gdy pacjentka:
- odczuwa ból w okolicach miednicy mniejszej,
- cierpi na obfite i bolesne miesiączki z powodu implantacji fragmentów endometrium w mięśniówce macicy,
- ma zaburzenia funkcji narządów rodnych mogące prowadzić do niepłodności.
Leczenie operacyjne polega zazwyczaj na zabiegu laparoskopii, czyli na wziernikowaniu jamy brzusznej i przeprowadzeniu operacji pod kontrolą urządzeń optycznych wprowadzonych do wnętrza ciała poprzez niewielkie nakłucia w powłoce brzucha. Za pomocą laparoskopii można nie tylko wykryć schorzenie, ale także przeprowadzić zabieg koagulacji zmienionej tkanki.
Zdarza się, że rozwój endometriozy powoduje nieprawidłową pracę jelit i narządów wewnętrznych. Wtedy leczenie operacyjne jest leczeniem z wyboru. W wielu przypadkach podczas rozwoju endometriozy na narządach tworzą się cysty, torbiele oraz zrosty, powodujące nieprawidłowości w budowie anatomicznej i zaburzenia funkcji niektórych układów. Czasami dochodzi do zablokowania jajowodów, a ich niedrożność skutkuje niepłodnością. Zrosty mogą stanowić przeszkodę dla rozwoju płodu i wywoływać silne bóle w okolicach podbrzusza i miednicy. Leczenie operacyjne zalecane jest również w przypadku głębokiej endometriozy odbytniczo-pochwowej, ponieważ hormonoterapia daje słabe rezultaty.
3. Hormonalne leczenie endometriozy
Niektóre rodzaje endometriozy są wrażliwe na hormony. W takiej sytuacji, kuracja hormonalna, powodująca zmniejszenie poziomu progesteronu i estrogenu w organizmie kobiety, pozwala na zatrzymanie krwawienia miesiączkowego, a w konsekwencji – złagodzenie dolegliwości chorobowych. Po zaprzestaniu leczenia, jajniki ponownie podejmują swoją czynność. Kuracja hormonalna endometriozy obejmuje takie środki, jak Gestrinon, Danazol, progestageny, analogi GnRH, czy tabletki antykoncepcyjne. Jednak jedynie ostatni z tych środków można przyjmować dłużej niż rok. Wynika to z faktu, iż zbyt niska produkcja estrogenów zwiększa prawdopodobieństwo rozwinięcia się osteoporozy.
Leczenie hormonalne endometriozy może z drugiej strony doprowadzić do powstania trądziku, wzrostu wagi ciała, osłabienia organizmu, nadmiernego owłosienia ciała, migren, wzmożonej potliwości oraz obniżenia popędu seksualnego. Dlatego też, ten rodzaj kuracji powinien być stosowany wyłącznie w przypadku uporczywych dolegliwości bólowych lub wystąpienia niepłodności. Jeżeli gruczolistość macicy jest zaawansowana i powoduje silne bóle, należy leczyć ją operacyjnie.
4. Psychologiczne aspekty leczenia endometriozy
Endometrioza może, choć nie musi, prowadzić do niepłodności. Wiele kobiet na wiadomość o tym, że w przypadku endometriozy mogą wystąpić trudności z zajściem w ciążę, doświadcza silnego lęku i niepokoju. Jakiekolwiek ryzyko niepłodności wywołuje u kobiet duży stres i może skutkować przygnębieniem oraz poczuciem bezsilności. Z tego powodu należy pamiętać o wsparciu podczas terapii endometriozy. Ważna jest obecność kogoś bliskiego, z kim można by wspólnie pokonywać trudy dnia codziennego i podejmować walkę z dolegliwościami. Endometrioza to bardzo zagadkowa i nieprzewidywalna choroba kobieca. W leczeniu gruczolistości ważne są różne czynniki, np. wiek kobiety, plany prokreacji, ogólny stan zdrowia, wyniki badań, ból, zdolność funkcjonowania społecznego, a także nastawienie psychiczne.
Ze względu na istniejące w endometriozie ryzyko wystąpienia niepłodności, choroba dla wielu kobiet stanowi poważny problem nie tylko fizjologiczny, ale i psychiczny. Wielu lekarzy jest zdania, że w niektórych przypadkach dobrym sposobem na leczenie endometriozy jest właśnie zajście kobiety w ciążę. Ciąża bowiem w naturalny sposób prowadzi do zaprzestania rozwoju choroby, obumierania ognisk endometriozy i uregulowania gospodarki hormonalnej.