Objawy różyczki, których nie wolno ignorować
Objawy różyczki są dość charakterystyczne. Rozpoznaje się ją z reguły z chwilą pojawienia się różowawej wysypki, czyli zwykle po około 2–3 tygodniach od zakażenia. Na skórze widoczne są jasnoczerwone plamy wielkości ziarenek soczewicy, które najpierw obejmują twarz, a potem rozprzestrzeniają się na całe ciało. Do typowych objawów zalicza się również powiększenie węzłów chłonnych na szyi i karku. Można je wymacać w postaci małych zgrubień. Gorączka podczas różyczki występuje rzadko. Czasami choroba przebiega bezobjawowo.
1. Jak rozpoznać różyczkę?
Należy ona do chorób zakaźnych i jest wywoływana przez wirusa różyczki. Chorują na nią zwłaszcza dzieci w wieku przedszkolnym, choć zdarza się, że zakażeniu ulegają również dorośli. Na infekcję wywołaną wirusem różyczki narażone są kobiety ciężarne, szczególnie te, które mają kontakt z dziećmi, np. przedszkolanki, pielęgniarki, nauczycielki itp.
Różyczka jest dość powszechną chorobą wirusową. Jej przebieg jest często bezobjawowy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, przez bezpośrednią styczność z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Czas wylęgania się schorzenia wynosi około 2–3 tygodnie.
Na tydzień przed pojawieniem się wysypki skórnej występuje okres największej zaraźliwości, który trwa do piątego dnia po zaobserwowaniu plam. Przebycie choroby daje trwałą odporność. We krwi wytwarzają się wówczas przeciwciała przeciw wirusowi różyczki.
2. Przebieg różyczki
Na początku choroba nie daje żadnych objawów, czasami pojawia się stan podgorączkowy lub gorączka. Potem na skórze powstają jasnoróżowe kropki. Z czasem małe plamki zlewają się w jedną, dając wrażenie czerwonej skóry.
Bladoróżowa wysypka skórna występuje zwykle po krótkim czasie objawów nieżytu nosa i gardła. Różyczce towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych na karku i szyi. Przy ich dotykaniu pacjent odczuwa ból. Mogą również wystąpić bolące rany w jamie ustnej.
Wysypka na twarzy i tułowiu bardzo przypomina tę występującą w odrze. Objawy różyczki są zwykle jednak mniej dokuczliwe, a stan chorego – lepszy. Wysypka skórna znika przeważnie w ciągu 2–3 dni i nie pozostawia żadnych śladów. U niektórych osób bladoróżowe plamki mogą swędzieć. Różyczka w ciąży często przebiega bezobjawowo.
3. Powikłania różyczki
Nieleczona różyczka może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak np. różyczkowe zapalenie mózgu, plamica różyczkowa i różyczkowe zapalenie stawów. Choroba w ciąży jest bardzo niebezpieczna dla rozwijającego się płodu i może skutkować różyczką wrodzoną, ponieważ wirus wnika do organizmu dziecka przez łożysko. Powikłania u płodu występują rzadko, jednak zakażenie przyszłej matki do 12. tygodnia ciąży może powodować poważne wady rozwojowe. Noszą one nazwę zespołu Gregga.
U noworodków z zespołem Gregga obserwuje się najczęściej następujące patologie: wady serca i dużych naczyń krwionośnych, wady wzroku (zaćma, jaskra, zapalenie siatkówki i naczyniówki oka, małoocze, zez), zaburzenia słuchu, zaburzenia neurologiczne, deformacje kończyn, schorzenia wątroby, choroby płuc, zapalenie nerek.
U kobiet ciężarnych narażonych na infekcję wykonuje się zwykle serię prób na przeciwciała IgG przeciwko różyczce. Wynik pozytywny i rosnąca ilość przeciwciał stanowi podstawę do rozważenia decyzji o usunięciu ciąży. Jeśli kobieta zdecyduje się urodzić dziecko, pomimo pierwotnego zakażenia różyczką, rozważa się podanie jej gamma-globuliny (są to białka globulinowe osocza krwi, mające na celu zapobieganie wirusowym chorobom zakaźnym).
Aby zapobiegać infekcji w ciąży, zalecane jest szczepienie wszystkich przyszłych mam, które nie przeszły wcześniej tego zabiegu lub nie chorowały na różyczkę w dzieciństwie. Szczepionkę należy podawać przynajmniej na 3 miesiące przed planowaną ciążą.