Omdlenia w ciąży
Zawroty głowy to powszechny problem wśród ciężarnych kobiet. Gdy kobieta spodziewa się dziecka, jej układ sercowo-naczyniowy ulega bowiem poważnym zmianom. Częstość akcji serca rośnie, serce pompuje więcej krwi, a ilość krwi w ciele zwiększa się o 40-45%. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, ciśnienie krwi stopniowo zmniejsza się na jej początku i osiąga najniższą wartość w połowie ciąży. Wówczas zaczyna rosnąć i wraca do wyjściowego poziomu. Przez większość czasu układ sercowo-naczyniowy oraz układ nerwowy są w stanie dostosować się do tych zmian, ale niekiedy zawodzą. Wtedy pojawiają się lekkie zawroty głowy, a nawet omdlenia. Omdleń nie należy w żadnym wypadku lekceważyć – konieczna jest konsultacja lekarska, by ustalić ich przyczynę.
1. Jak zaradzić zawrotom głowy i omdleniom w ciąży?
Bez względu na przyczynę zawrotów głowy i omdleń, gdy tylko pojawią się niepokojące objawy, kobieta w ciąży powinna położyć się, by nie upaść i nie zranić się, jeśli dojdzie do omdlenia. Jeżeli znajduje się w miejscu, w którym nie ma możliwości położenia się, powinna usiąść i spróbować umieścić głowę pomiędzy kolanami. Najlepiej jest jednak położyć się na lewym boku, by przepływ krwi do serca i mózgu był optymalny. W takiej pozycji można zmniejszyć ryzyko omdlenia i pozbyć się zawrotów głowy.
Jedną z naczęstszych przyczyn zawrotów głowy i omdleń jest zbyt szybkie wstawanie. Podczas siedzenia krew gromadzi się w stopach i dolnej części nóg. Jeśli ciało nie jest w stanie dostosować się do zmiany pozycji tuż po wstaniu, do serca dociera niewystarczająco dużo krwi od nóg. W rezultacie ciśnienie krwi szybko spada i można doświadczyć omdlenia. Aby uniknąć zawrotów głowy i omdleń, należy podnosić się powoli. Jeżeli w czasie ciąży kobieta musi stać przez dłuższy czas, powinna poruszać nogami, by poprawić krążenie. Pomocne jest także nakładanie specjalnych rajstop wspomagających krążenie w dolnej części ciała.
Zawroty głowy mogą pojawić się również na skutek leżenia na plecach. W drugim i trzecim trymestrze rosnąca macica może spowalniać krążenie w nogach, a leżenie na płasko może pogarszać sytuację. Dlatego też lekarze zalecają ciężarnym kładzenie się na boku, najlepiej na lewym. Omdlenia i zawroty głowy mogą być także wynikiem niedożywienia lub odwodnienia organizmu. Jeśli ciężarna kobieta spożywa niewystarczające ilości pożywienia, jej poziom cukru we krwi może wyraźnie spaść i przyczynić się do niepożądanych dolegliwości. Aby tego uniknąć, należy zadbać o regularność posiłków. Zawroty głowy mogą być następstwem anemii. U osób dotkniętych tą chorobą występuje mniejsza liczba czerwonych krwinek, które dostarczają tlen do mózgu i innych narządów. W rezultacie organizm nie jest prawidłowo dotleniony. Najczęstsza przyczyna anemii to niedobór żelaza w diecie. Zawroty głowy i omdlenia mogą pojawić się również na skutek przegrzania organizmu, na przykład podczas gorącej kąpieli. W tym przypadku rozwiązanie problemu jest proste – wystarczy brać ciepłą, a nie gorącą kąpiel.
Zawroty głowy oraz omdlenia pojawiają się niekiedy z powodu nadmiernego wysiłku lub silnego lęku. Nie bez powodu zaleca się więc ciężarnym, by oszczędzały się i nie przeciążały intensywnymi ćwiczeniami. Niekiedy jednak zawroty głowy i omdlenia zdarzają się kobietom podczas tak prozaicznych czynności jak kasłanie, oddawanie moczu lub wypróżnianie. Jest to tak zwane omdlenie wazowagalne. Podczas tego typu czynności następuje bowiem spadek ciśnienia i zmniejszenie częstości akcji serca. Prowadzi to do zawrotów głowy i omdlenia.
2. Kiedy należy skontaktować się z lekarzem?
Zawroty głowy z powodu gorąca, głodu lub zbyt szybkiego wstawania mogą być tylko jedną z ciążowych dolegliwości. Jeśli jednak zastosowanie wyżej wymienionych sposobów na omdlenia i zawroty głowy nie działa, a dolegliwości te stale się powtarzają, nie należy ich lekceważyć. Wskazaniem do konsultacji z lekarzem są uporczywe lub częste zawroty głowy, a także uczucie wirowania w głowie będące skutkiem niedawnego urazu głowy. Natychmiastowy kontakt z lekarzem jest konieczny, jeżeli oprócz zawrotów głowy pojawił się silny ból głowy, zaburzenia widzenia oraz mowy, palpitacje, drętwienie, łaskotanie lub krwawienie. Należy zgłosić się do lekarza również wtedy, gdy ma się za sobą omdlenie. Te objawy mogą być bowiem oznaką poważnego problemu zagrażającemu ciężarnej i jej dziecku. We wczesnym stadium ciąży zawroty głowy i ból brzucha mogą być oznaką ciąży pozamacicznej.