Pleśniawki - czym są pleśniawki, jak uniknąć pleśniawek?
Każde małe dziecko niemal odruchowo wkłada do buzi różne przedmioty, które zwracają jego uwagę. Jeśli mu tego zabraniasz, robisz słusznie, ponieważ w ten sposób do jego ust dostają się miliony bakterii.
1. Atak drożdżaków - skąd biorą się pleśniawki?
Pleśniawki to naloty w jamie ustnej dziecka, wywołane przez drożdżaki, czyli grzyby. Wyglądają jak resztki mleka, które przykleiły się do wewnętrznej strony policzków, a każda próba odklejenia ich kończy się krwawieniem.
Narażone na zakażenie pleśniawkami są dzieci, które miały kontakt np. z zainfekowaną piersią mamy, które notorycznie biorą palce do buzi, albo dzięki nam, którzy oblizujemy dziecięcy smoczek, bo upadł na podłogę. Wprawdzie nie da się uchronić dziecka przed bakteriami, ale należy zwracać uwagę na to, co bierze ono do ust i starać się ograniczać kontakt z brudnymi przedmiotami.
U zdrowego człowieka jamę ustną przed inwazją bakterii, wirusów i grzybów chroni nieuszkodzona śluzówka, substancje bakteriobójcze zawarte w ślinie i prawidłowy skład flory jamy ustnej. U najmłodszych dzieci ochrona jest jeszcze niedoskonała i dlatego łatwiej dochodzi u nich do wnikania drobnoustrojów w głąb błony śluzowej.
To tłumaczy tak powszechne występowanie u noworodków pleśniawek, które są niczym innym, jak właśnie ogniskami zakażenia grzybiczego jamy ustnej.
2. Pierwsze sygnały
Objawy zapalenia jamy ustnej są z reguły dość podobne, chociaż ich nasilenie może być różne. Pleśniawki zazwyczaj nie powodują żadnych dolegliwości, o ile nie są zbyt liczne. Często są przez rodziców niedostrzegane, lub traktowane jako resztki mleka, jednak w przeciwieństwie do niego nie dają się łatwo usunąć jałowym gazikiem.
Czasem ilość pleśniawek jest tak znaczna, że pokrywają grubą warstwą język i śluzówki jamy ustnej dziecka, sprawiając mu ból. Maluch wówczas płacze i nie chce ssać.
Możemy podejrzewać, że dziecko cierpi na zapalenie jamy ustnej, jeśli ma gorszy apetyt, mało pije, jest niespokojne w trakcie spożywania posiłków (zwłaszcza kwaśnych i gorących), ma podwyższoną temperaturę. Na wszelki wypadek sprawdź, czy w jego buzi (na języku, wewnętrznej stronie policzków, lub na podniebieniu) nie ma białych plamek, nadżerek lub owrzodzeń, czasem krwawiących albo pokrytych nalotem (białym, brudnoszarym, zielonkawym).
3. Leczenie pleśniawek
Dziecko, które cierpi na zakażenie jamy ustnej, powinno dużo pić, ponieważ niedobór płynów prowadzi do zmniejszenia produkcji śliny, a tym samym do wysuszenia śluzówek, co jeszcze pogarsza sytuację i potęguje ból. To z kolei sprawia, że maluch odmawia picia i w ten sposób błędne koło się zamyka. W skrajnych przypadkach może dojść do odwodnienia organizmu dziecka i do rozszerzania się procesu zapalnego.
Zazwyczaj jednak przebieg nie jest aż tak drastyczny. Chore dziecko wprawdzie pije niechętnie, jednak rodzice powinni cierpliwie nakłaniać je do częstego przyjmowania małych porcji płynów.
Lekarz zaleci przecieranie zmienionych chorobowo miejsc gencjaną (roztworem wodnym), a jeśli to nie pomaga, zastosuje preparat do pędzlowania jamy ustnej. W ciężkich przypadkach stosuje się leki przeciwgrzybiczne, podawane doustnie. Gdy zakażeniu grzybami towarzyszy również zakażenie bakteryjne, niezbędne staje się podanie antybiotyku.
4. Unikamy problemów
Zapobieganie zakażeniom jamy ustnej polega przede wszystkim na przestrzeganiu podstawowych zasad higieny, regularnego szczotkowania zębów i wizytach u stomatologa. U niemowląt, u których wyrżnęły się pierwsze ząbki, trzeba przecierać je jałowym gazikiem, lub specjalną szczoteczką dla niemowląt.
Pamiętaj także o starannym myciu smoczków i butelek dziecka, a następnie o ich wyparzaniu. Zwróć uwagę na to, żeby myć rączki dziecka po każdym spacerze, czy zabawie na podłodze. Pamiętaj też o umyciu zabawek raz na dwa, trzy miesiące.
Można też po każdym karmieniu maluszka mlekiem, dać mu do napicia się trochę herbatki lub samej wody. Doprowadzi to do "wypłukania" resztek mleka z jamy ustnej dziecka. Można to wykonywać zwłaszcza u noworodków, które jeszcze nie mają ząbków.
Jeśli zauważysz niepokojące cię zmiany w jamie ustnej dziecka, niezwłocznie skontaktuj się z pediatrą lub ze stomatologiem dziecięcym.