Wędrujące jądra
Wędrujące jądra to forma wnętrostwa. Polega ona na tym, że jądro zwykle pozostaje w mosznie, szczególnie jeśli jest ciepło i dziecko jest zrelaksowane, ale od czasu do czasu cofa się całkowicie lub częściowo do jamy brzusznej. W badaniu palpacyjnym lekarz delikatnie sprowadza jądra do moszny. Do 8. roku życia dziecka taki stan jest całkowicie naturalny. Trzeba jednak pamiętać o regularnym badaniu, aby stwierdzić, czy nie pojawia się wnętrostwo wtórne, czyli całkowite cofnięcie się jąder z moszny.
1. Na czym polega jądro wędrujące?
W przypadku jąder wędrujących jądra unoszone są od czasu do czasu w górę z worka mosznowego. Kiedy dziecko jest rozluźnione, przebywa w cieple lub śpi, jądra są w mosznie. W czasie różnej aktywności, stresu lub ochłodzenia ciała, jądra mogą się cofać i nie są wyczuwalne częściowo lub całkowicie w mosznie. Można je natomiast wyczuć w badaniu palpacyjnym wewnątrz kanału pachwinowego. Dzieje się tak ze względu na pewną nadczynność dźwigacza jądra, która ma miejsce do 8. roku życia chłopców. Do unoszenia się jądra z moszny przyczynia się fakt niewielkiego rozmiaru gonady, która mieści się w kanale pachwinowym. Powrózki nasienne są równocześnie długie i elastyczne.
Takie wnętrostwo zaliczamy do jąder niezstąpionych wyczuwalnych, a to dlatego, że można je wyczuć w badaniu palpacyjnym bądź w mosznie, bądź też w kanale pachwinowym. Podczas badania może być konieczne badanie palpacyjne w różnych pozycjach i w różnej temperaturze.
2. Leczenie jąder wędrujących
U chłopców między 3. a 8. rokiem życia wędrujące jądra mogą być stanem fizjologicznym i naturalnym, nieświadczącym o żadnej patologii. Nie wymagają żadnego leczenia. Jednak należy pamiętać o regularnych badaniach, szczególnie w okresie dojrzewania. Pozwolą one kontrolować, czy jądra na pewno na stałe zstępują do moszny i czy się prawidłowo rozwijają. Wędrujące jądra nie wymagają ani leczenia farmakologicznego, ani tym bardziej chirurgicznego, jeśli zostaną wykryte w dzieciństwie i nie wiążą się z innymi zaburzeniami budowy lub funkcjonowania układu moczowo-płciowego.
Jeśli ta forma wnętrostwa wiąże się z zaburzeniami rozwojowymi jądra, defektami nasieniowodu lub powrózka nasiennego, wykonuje się leczenie chirurgiczne. Powinno być ono przeprowadzone jeszcze w dzieciństwie, aby uniknąć zaburzeń płodności w wieku dorosłym. W przypadku braku leczenia niezstąpienia jąder w takiej sytuacji, mogłoby dojść do trwałego wnętrostwa. To znaczy, że jądra cofnęłyby się do kanału pachwinowego i nie dałoby się ich przywrócić do prawidłowej pozycji podczas badania palpacyjnego.
Niezstąpione na stałe jądra wymagają leczenia chirurgicznego (lub hormonalnego) ze względu na to, że przegrzewanie się jąder wewnątrz ciała zmniejsza sprawność ich funkcjonowania i może prowadzić między innymi do bezpłodności. Niezstąpione jądro, znajdujące się w kanale pachwinowym (tzw. „jądro kanałowe”), wiąże się również z większym ryzykiem skrętu jądra i nowotworu jądra. Są to bardzo poważne powikłania tego zaburzenia.