Zdrowie kobiety i diagnostyka preeklampsji (stan przedrzucawkowy) w okresie ciąży

Artykuł sponsorowany

Preeklampsja, czyli stan przedrzucawkowy, dotyczy aż od 3 do 5% ciąż w Europie Zachodniej i USA. Stanowi jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności związanych z macierzyństwem. Niepokojące symptomy to między innymi nadciśnienie tętnicze i białkomocz. Jednak rozpoznanie opiera się na nieswoistych objawach. Na szczęście dzisiejsza analityka laboratoryjna ułatwia lekarzom rozpoznanie tego stanu, ale doświadczenie ginekologa jest tu najważniejsze.

Preeklampsja (stan przedrzucawkowy) stanowi zagrożenie dla kobiety i rozwijającego się dziecka, o którym nie każda ciężarna wie. To wieloukładowe zaburzenie występuje w od 3 do 5% ciąż w Europie Zachodniej i USA. Stanowi jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności związanych z macierzyństwem.

Objawy to nadciśnienie tętnicze i białkomocz pojawiające się po 20. tygodniu ciąży u kobiet, u których wcześniej nie występowało nadciśnienie. Dodatkowo towarzyszą mu bóle głowy i obrzęki. Ciężkie postaci połączone z rzucawką wiążą się z dysfunkcją czynności nerek, wątroby i układu krzepnięcia oraz zaburzeniami rozwoju płodu. Nadal jednak główne przyczyny pozostają nieznane.

Zobacz film: "Prawidłowy przyrost masy ciała w ciąży"

Według definicji preeklampsja to zespół objawów chorobowych pojawiający się po 20. tygodniu ciąży, w okresie porodu lub połogu, charakteryzujący się podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi > 140/90 mm Hg, jawnym białkomoczem.

Podejrzenie choroby jest duże nawet przy braku białkomoczu, ale w przypadkach stwierdzenia bólów głowy, zaburzeń widzenia, bólów w nadbrzuszu, małopłytkowości i wzrostu aktywności enzymów wątrobowych w tym okresie ciąży.

1. Badania laboratoryjne przy podejrzeniu preeklampsji

Badania laboratoryjne stanowiące podstawę rozpoznania: podwyższenie hematokrytu, białkomocz, stężenia: kwasu moczowego > 5,0 mg/dl, kreatyniny > 0,9 mg/dl, aktywność ALT > 70 U/l, PLT > 1000000/mm3, wydłużenie aPTT i INR, obniżenie stężenia fibrynogenu, głównie objawy uszkodzenia nerek i wątroby. Leczenie nadciśnienia zazwyczaj włączane jest zbyt późno i nie zabezpiecza przed powikłaniami. Postać ciężka stanowi wskazanie do hospitalizacji i rozważenie zakończenia ciąży.

2. Rozpoznanie preeklampsji

Diagnostyka wydaje się więc być prosta. Dlaczego jednak warto zajmować się tym tematem?

Otóż rozpoznanie opiera się na nieswoistych objawach, czasami ich brak lub pojawiają się nieadekwatne pomiary, a ponadto występują postaci nietypowe. Według niektórych danych około 30% rzucawek występuje bez białkomoczu czy nadciśnienia.

Wymienione powyżej, zdefiniowane objawy wcale nie muszą wiązać się ze stanem przedrzucawkowym. Przyjmując niższy odsetek preeklamsji, a więc 5%, musimy jednak pamiętać, że nadciśnienie może dotyczyć nawet do 10% wszystkich ciąż. Drgawki i zgon mogą wystąpić u ciężarnych ze zdiagnozowaną preeklampsją także bez białkomoczu.

Indywidualizacja opieki nad ciężarną i pełen nadzór nad ciążą mogą zmniejszyć ryzyko powikłań. Ginekolodzy posiadają dobre narzędzia oceniające przepływ przez łożysko, a dodatkowo uzyskali nowe możliwości z wykorzystaniem medycznej diagnostyki laboratoryjnej. Badania użyteczne w ocenie ryzyka preeklampsji to: oznaczenia stężeń receptora naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka typu 1 (sFlt-1) oraz łożyskowego czynnika wzrostu (PlGF). Największą użyteczność diagnostyczną uzyskuje się, wykorzystując oba parametry i wyliczając wskaźnik z obu zmierzonych stężeń. W zależności od przyjmowanych wartości odcięcia czułość i swoistość takiego wskaźnika może sięgać 90%. Ważnym elementem podczas diagnozowania jest wartość prognostyczna – dodatnia i ujemna. Wczesne stwierdzenie preeklampsji lub zagrożenia nią powinno skutkować rozpoczęciem intensywnego nadzoru nad ciężarną. Usunięcie sFlt-1 z zastosowaniem dializy, podanie przeciwciał neutralizujących oraz podawanie rekombinowanych PlGF to najlepsze sposoby na szczęśliwe zakończenie ciąży.

3. O czym każda ciężarna powinna dodatkowo wiedzieć?

Zaczynając od nawyków, należy podkreślić, że jeżeli kobieta pali w ciąży, jej syn będzie miał - jako dorosły mężczyzna - zmniejszoną liczbę plemników o 20-48%, a także zmniejszoną objętość jąder.

Ponadto należy zwrócić uwagę na:

1. Używki, styl życia - w ciąży nie należy pić alkoholu, palić papierosów ani przebywać w środowisku palaczy, nie opalać się i po 30. tygodniu ciąży nie prowadzić samochodu, gdyż w tym okresie ryzyko utraty ciąży i zgonu wewnątrzmacicznego płodu w wyniku oddzielenia się łożyska jest bardzo wysokie. Nie należy korzystać z sauny, basenu i zamkniętych zbiorników wodnych poza jeziorem i morzem ze względu na możliwości nawracających infekcji.
2. Zalecenia kosmetyczne - nie stosować laserów do różnych zabiegów w kosmetologii, nie wstrzykiwać kwasu hialuronowego, ograniczyć stosowanie kosmetyków, dezodorantu, balsamu do ciała i płynu do higieny intymnej. W czasie ciąży stosuj jak najprostsze środki z małą ilością chemii. Jeżeli chcesz ufarbować włosy, najlepiej to zrobić po połowie ciąży i ograniczyć częstotliwość farbowania. Obserwuj kończyny dolne w celu sprawdzenia, czy nie ma obrzęków, żylaków, przebarwień lub tzw. pajączków na nogach. Zwracaj uwagę na pojawiające się rozstępy na skórze. Każdy preparat chemiczny stosowany w ciąży (niezależnie od informacji na ulotce) powinien być skonsultowany z lekarzem lub położną prowadzącą ciążę.
3. Odżywianie - należy pamiętać o posiłkach częstych (około 5 razy dziennie), ale lekkich, z niewielką podażą płynów (około 2,5 l). Nie spożywaj pokarmów grillowanych, nie pij soków z kartonu, nie jedz sushi. Zadbaj o regularne wypróżnianie – raz na dwa dni, a najlepiej codziennie. Zawsze konsultuj problemy z lekarzem lub położną.
4. Od 32 tygodnia ciąży wskazane jest raz w tygodniu badanie kardiotokograficzne (KTG) w celu określenia dobrostanu płodu.

Pamiętaj, że zdrowie twojego dziecka i jego rozwój zależą w dużej mierze od ciebie samej.

Badania laboratoryjne dla kobiet w ciąży możesz wykonać w laboratoriach medycznych Synevo.